Çanakkale Muharebeleri'nin cephe gerisindeki sağlık hizmetleri "1915 Çanakkale Muharebeleri Sıhhiye Müzesi''nde anlatılacak.

Çanakkale Savaşları'nda Gelibolu Yarımadası'ndaki muhabereler sırasında cephe gerisinde devam eden sağlık hizmetleri, 10 Ağustos Salı günü ziyarete açılacak "1915 Çanakkale Muharebeleri Sıhhiye Müzesi" ile gelecek nesillere aktarılacak.

Gelibolu Yarımadası Çanakkale Savaşları Tarihi Alan Başkanlığı, Çanakkale Muharebeleri'nde cephe gerisinde yürütülen sağlık hizmetlerini tarihi alana gelen ziyaretçilere anlatmak ve duygu dünyalarına dokunmak amacıyla 3 aşamadan oluşan proje hazırlandı.

Projenin birinci aşaması olan Alçıtepe Hilal-i Ahmer Hastanesi Açık Hava Sergisi, 18 Mart 2018'de ziyarete açıldı. Yoğun ilgi gören sergi, tarihi alanın adeta odak noktalarından biri oldu.

İkinci aşamada ise "1915 Çanakkale Muharebeleri Sıhhiye Müzesi" çalışmaları tamamlandı. Gelibolu Yarımadası Çanakkale Savaşları Tarihi Alan Başkanlığı kontrolünde Konya Selçuklu Belediyesinin destekleri ve Sağlık Bilimleri Üniversitesinin katkılarıyla hazırlanan müze, 10 Ağustos Salı günü düzenlenecek törenle ziyarete açılacak.

Doktor, hasta bakıcı ve diğer sağlık çalışanlarının Hilal-i Ahmer Hastanelerinde yaralı asker ve sivillere verdikleri sağlık hizmetlerinin dönem fotoğraflarından esinlenerek anlatıldığı müzede, cephe gerisinden getirilen askerlere yapılan müdahale ve ameliyatların, hastanelerde bulunan laboratuvar çalışmalarının, ağız ve diş tedavilerinin, yaralı asker koğuşları ile yaralı kadın ve çocuk koğuşu canlandırması bulunuyor.

"1915 Çanakkale Muharebeleri Sıhhiye Müzesi"ne gelecek yerli ve yabancı konuklar, Çanakkale Muharebeleri'nin cephe gerisinde devam eden sağlık hizmetlerini öğrenme fırsatı bulacak.

Projenin üçüncü aşaması olarak müzenin arka bahçesine "Siper Canlandırması Projesi ve Uygulama İşi" çalışması başlatıldı. Projenin son etabı olan çalışmaların 2022'nin ilk yarısında tamamlanması hedefleniyor.

- Çanakkale Muharebeleri'ndeki sağlık hizmetleri

Muharebeler sırasında kurulan Menzil Genel Müfettişliği, kendine bağlı lojistik birliklerini oluşturdu. Bunlar cephe gerisinde sağlık hizmeti verilmesi, yiyecek ve erzak getirilmesi, cephane tedariki, hayvan ve yem sağlanması ve bunların dağıtılmasıyla görevlendirildi.

Birinci Dünya Savaşı'na girildiğinde ordunun, sağlık kurumları ağırlıklı İstanbul'da bulunuyordu. Haydarpaşa, Gümüşsuyu, Maltepe, Yıldız ve Gülhane Hastaneleri’ne ilave olarak Tuzla Hereke, İzmit, Eskişehir, Konya Hastaneleri de İstanbul'a bağlandı.

25 Nisan öncesi, harekat alanında sadece Müstahkem Mevki Komutanlığı emrindeki Çanakkale Merkez Hastanesi ile Gelibolu’daki kışla içinde kurulmuş 400 yataklı Gelibolu Hastanesi bulunuyordu. 19. Tümen’in seyyar hastanesi Kilitbahir'de, 9. Tümen'in Seyyar Hastanesi de Anadolu yakasında Sarıçalı'da bulunmaktaydı.

- Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin hastaneleri

Çanakkale Savaşları sırasında 5. Ordu Menzil Teşkilatına bağlı hastaneler yanında Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin kurduğu hastaneler de görev yaptı.

16 Mayıs 1915'te Lapseki'de kurulan Nokta Kumandanlığına, şehrin 'sıhhat-i umumisini' temin etmek ve karantina mahalleri oluşturma görevi verildi.

Hilal-i Ahmer Cemiyetince oluşturulan hastanelerde bölgelerinde sivillerin sağlık hizmetlerini sağladığı gibi koruyucu hizmetler de verildi.

Mevki hastanesi durumunda bulunan Eceabat Hastanesinde ve Kocadere'de birliklere revir hizmetleri verebilecek bir koğuşun ayrılması öngörüldü. Bu kapsamda siviller için Kilitbahir Hastanesi'nde 50, Eceabat Hastanesi'nde 200 yataklı koğuşlar açıldı.

AA Burak Akay