Bitlis'in Ahlat ilçesindeki Selçuklu Meydan Mezarlığı'nda devam eden arkeoloji kazılarında, arkeologlar yeni ortaya çıkarılan 108 mezardaki süsleme ve kitabelerin çözümlemeleri yaparken, restoratörler de daha önce ortaya çıkan mezarlar üzerinde çalışıyor.

UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi'nde yer alan ve dünyanın en büyük Türk İslam mezarlığı niteliğini taşıyan alanda  Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Sanat Tarihi Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kulaz başkanlığında yürütüllen kazılarda bu yıl 40'ı çocuk 108 mezar gün yüzüne yeni çıkarıldı. 

Dr. Öğretim Üyesi Kulaz, bu yıl ağırlıklı olarak Rus işgali sırasında açıldığı değerlendirilen ve mezarlığın ortasından geçen yoldaki tahribatı gidermeye yönelik çalışma yürüttüklerini anlattı.

Kulaz, şöyle konuştu: "Burada 20 dönümlük arazinin dolgu toprağını alarak rehabilite çalışması gerçekleştirdik. 3 aşamalı bir çalışmamız var. İlk etapta yüzdeki dolgu toprağı alarak mezar taşlarını ortaya çıkarmak ve kırık dökük varsa tespit etmek, ikinci aşamada bunları restorasyona tabi tutmak, üçüncü aşamamızı da peyzaj çalışması oluşturuyor. İlk aşamayı bitirdik. Bütün dolgu toprağı alarak alanı temizledik. Türk Tarih Kurumunun projesi kapsamında da mezarlıkta çalıştığımız başka bir alan var. Önceden acil müdahale edilmesi gereken alanları tespit etmiştik. Bu proje çerçevesinde mezarlıktaki sekizgen türbe olarak isimlendirdiğimiz yapının etrafında çalışma yaptık. Yaklaşık 3 bin 500 metrekare alanın zemindeki toprağını alarak düzenlemeye gittik."

2022 arkeoloji kazıları esanasında 310 mezar taşı restore edildi

Mezarlıkta çalışmaların çok yönlü sürdürüldüğünü vurgulayan Kulaz, şu bilgileri paylaştı: "2022 kazılarında 310 mezar taşını restorasyona tabi tuttuk. Bunun 108'i yeni bulunan mezarlardır. Restore ettiğimiz bu mezar taşlarını daha uzun ömürlü hale getirmeye çalıştık. Bütün mezar taşlarında süsleme ya da yazı bulunmuyor. Bazıları nitelikli, bazıları da sade bırakılmış. Süslemeli ve kitabeli mezar taşlarının epigrafik çözümlemelerini yaptık, yapmaya devam ediyoruz. Çalışmalarda ortaya çıkarılan yeni mezarlardan yaklaşık 40'ının çocuk mezarı olduğunu tespit ettik. Her mezar taşı tarihe ışık tutan belgedir. Bunları Anadolu'nun tapu kayıtları olarak değerlendiriyoruz. Onun için taşların her biri çok kıymetli. Temel amacımız bu tarihi belgeleri uzun ömürlü kılmak, sonraki nesillere daha sağlam, kalıcı, okunabilir ve değerlendirilebilir şekilde aktarmak. Bunun için çabalıyoruz. Her bir taşın kıymeti çok fazla olduğu için çalışmalarımızı o bilinçle sürdürüyoruz."

Şener Toktaş - AA