Türkmenistan’da TİKA tarafınan yürütülen Sultan Alparslan’ın mezar yerini bulma projesi kapsamında 3 eşbaşkan tarafından yürütülen kazılar, Alman arkeoloji ekibinin havaalanında eser kaçırırken yakalanması nedeniyle durduruldu.

11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov arasında ‘Sultan Alparslan’ın Mezarının Bulunması ve Türbe İnşası Projesi’ protokolü 2013 yılında imzalanmıştı. Alparslan’ın mezarının bulunması için daha önce İngiliz ve Ruslar çalışmalar yapmış, ancak mezarın yeri tam olarak tespit edilememişti. Tarihi kaynaklar Sultan Alparslan’ın Merv’de bilinen üç cuma camisinden birisine gömüldüğünü gösteriyordu. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Osman Eravşar ve Prof. Haşim Karpuz, Gazi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Halit Çal, kazının üç eşbaşkanı olarak görevlendirildi.

DÖRT AŞAMALI KAZI

Kazılar dört farklı bölgede gerçekleştirildi. Bilim adamları Sultan Sencer Türbesi’nin güneydoğu köşesinin en güçlü tahmin edilen yer olduğunu düşünerek çalışmalara başladı. Kazılarda cami zemini olduğu düşünülen tuğla döşemeli zemin ve duvarlara ulaşıldı. Sultan Sencer Türbesi’nin kuzeyinde Çarlık Rusyası bilim adamlarından Jukovski’nin 1890 tarihinde yaptığı araştırmaya dayalı olarak bu bölgede Melikşah’ın mezar taşı kitabesini bulunmuştu.

Ekip 2015’ten sonra kazılara ara vermek zorunda kaldı. Türkmenistan ülkedeki tüm kazıları iptal etti. Alman arkeoloji ekibinin havaalanında eski eser kaçakçılığı yaparken yakalanması gerekçe gösterildi. Kazı ekibi Alparslan’ın mezarını bulmaya çok yakın olduklarını belirterek, 47 açma yaptıklarını, bazı yerlerde 12 metreye kadar arkeolojik kazıların sürdüğünü, bir sezon daha kazıları sürdürebilmiş olsalar mezara ulaşacaklarından emin olduklarını belirtiyorlar.

İZİN ÇIKINCA DEVAM EDECEK

Konuya ilişkin TİKA’dan yapılan açıklamada “Türkmenistan Kültür Bakanlığı ve TİKA işbirliğinde kazılar ile ilgili izin ve bürokratik süreçlerin el verdiği ölçüde çalışmalar sürdürülecektir” denildi.

Ömer Erbil - Hürriyet