Amisos nedir? Amisos neresidir?
Amisos: Samsun.
Kuzey Anadolu’da, Karadeniz kıyısında yer alan kent.
MÖ 6. yüzyılda Sinope ve Trapezos arasında en iyi liman olabilecek yarımada üzerinde Miletos ya da Foça kolonisi olarak kuruldu.
MÖ 5. yüzyılda Piraeos’lu Atinalılar kente yerleşti.
Büyük İskender'in seferi sayesinde Pers işgalinden kurtulan kent tekrar eski adını aldı.
MÖ 250’de Pontos krallığının bir parçası oldu. MÖ 3. yüzyıl ortasında kente saldıran Galatlar yüklü ganimet elde ettiler. Pontos kralı Mithradates VI’in saraylarından biri de buradaydı. Strabon Mithradates VI’in kenti tapınaklarla süslediğini ve genişlettiğini yazar.
MÖ 71’de III. Mithradates Savaşı sırasında Romalı komutan Licinius Lucullus tarafından kuşatıldı ve Roma hakimiyetine girdi. Mithradates VI’in yenilmesinden sonra oğlu Pharnakes II kenti ele geçirdi.
Caesar Pharnakes II’i MÖ 47’de Zela’da yendikten sonra kente özgür kent statüsü verdi, bu statü Augustus tarafından da tanındı (Genç Plinius döneminde bu statü devam etmekteydi.
Geçimini iç bölgelerdeki yerleşimlerle sürdürdüğü ticari ilişkilerle sağlayan kentin en önemli ihraç malı zeytin idi.
Kentte ilk kazılar 1996’da başlamıştır.