Anatolia dergisi nedir? Anadolu dergisi nedir?

Anadolu; Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Enstitüsü tarafından 1956’dan beri yayımlanmakta olan yıllık arkeoloji ve sanat tarihi dergisidir.

Başlangıçta Anatolia adıyla çıkan dergi 1965’ten sonra Anadolu adını almış, içindeki makaleler Türkçe ve yabancı dillerde yayımlanmıştır. Araştırmalar yanında resimleri de kaliteli olarak basılan derginin ağırlık merkezini arkeoloji teşkil etmekle beraber ilk sayıdan itibaren zaman zaman Türk-İslâm sanatına dair araştırmalara da yer verilmiştir.

Dergideki Türk ve İslâm medeniyetiyle ilgili başlıca yazılar şunlardır: “Ankara’da Arslanhane Camii Mihrabı” (Katharina Otto-Dorn, sy. 1); “Osmanlı Sarayı’nda Tebrizli Sanatkârlar ile Topkapı Sarayı Arşivi’nde XVI. ve XVII. Yüzyıl Osmanlı Mimarisine Dair Belgeler” (Oktay Aslanapa, sy. 3); “Tycho Brahe Sistemi Hakkında Farsça Bir Yazmaya Dair” (Aydın Sayılı, sy. 3); “Sivrihisar Ulu Camii” (K. Otto-Dorn, sy. 9); “Akşehir Ulu Camii” (Gönül Öney, sy. 9); “Erken Devir Anadolu-Türk Mimarisinde Türbe Biçimleri” (Oluş Arık, sy. 11); “Anadolu Selçukluları’nda Av Sahneleri” (Gönül Öney, sy. 11); “Anadolu Selçuklu Mimarisinde Antik Devir Malzemesi” (Gönül Öney, sy. 12); “Ani’de İki Selçuklu Hamamı” (Kemal Balkan, sy. 12); “Anadolu Selçuklu Mimarisinde Arslan Figürü” (Gönül Öney, sy. 13); “Birgi Güdük Minare Camii” (Fügen İlter, sy. 13); “Yelmaniye Medresesi” (Fügen İlter, sy. 17); “Güney-Doğu Anadolu Köprüleri”, “Mikdat Dede Türbesi” (Fügen İlter, sy. 18); “İzmir Civarında Unutulmuş Bir Yapı Grubu: Cüneyt Bey Külliyesi” (Fügen İlter, sy. 19); “Sivrihisar Yöresi Araştırmaları” (Fügen İlter, sy. 19); “Selçuklu Palmet Motiflerinin Tipolojisi” (Selçuk Mülâyim, sy. 20); “İznik Çini Fırınlarını Kurtarma Kazısı” (Necati Ayas, sy. 20); “İsveç Kraliyet Kütüphanesi’nde Bulunan İbrahim Müteferrika’nın Bastığı Eserlerin Latince Kataloğu” (Mustafa Akbulut, sy. 20).

Dergi uzun bir aradan sonra “Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal İçin Armağan” sayısıyla yeniden yayımlanmıştır. 1978-1980 yıllarına ait 21. sayı ancak 1987’de basılmıştır. Armağan sayısının II. cildi olan 1981-1983 yıllarına ait 22. sayı ise 1989’da çıkmıştır. Ancak her iki sayıda da Türk ve İslâm medeniyetiyle ilgili herhangi bir yazı yoktur.

Anadolu adını taşıyan bir derginin Anadolu’daki çeşitli devir eserlerine dair araştırma ve makalelere yer vermesi tabii ise de dergide bilhassa Türk devrini ilgilendiren çalışmaların pek az olduğu dikkati çekmektedir.

Ayrıca Türk sanatıyla ilgili yazılardan hiçbiri Osmanlı devri Türk sanatına temas etmemektedir. İlk yıllarda düzenli olarak çıkan yıllık sonraları aksamış, birkaç yılda ancak bir sayı yayımlanır olmuştur.

Semavi Eyice / TDV İSlam ANsiklopedisi