Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca şu ana kadar fiziksel yönleri ile kendi türünün alışılagelmiş özelliklerinin çok üzerinde boyutlara ulaşmış, kültürel olarak özel yere sahip 9 bin 369 ağaç anıt ağaç olarak tescillenerek, koruma altına alındı.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum,, anıt ağaçların boyutsal ve kültürel özelliklerine göre dört gruba ayrıldığını belirterek, bunların boyutsal anıt ağaçlar, tarihi anıt ağaçlar, folklorik anıt ağaçlar ve mistik anıt ağaçlar olduğunu söyledi.

Kültürel anıt ağaçlarda tarihi açıdan "tarihi bir olaya veya şahsiyete tanıklık etmesi", mistik açıdan "dini bir inanışla yöre halkınca yüceltilmiş olması", folklorik olarak ise "halkın gelenek ve göreneklerinin dönemsel de olsa civarında gerçekleştiği ya da yörede gerçekleşen üzücü veya sevindirici olaya tanıklık etmesi" gibi özelliklerin arandığını dile getiren Kurum, bu değerlerden herhangi birisine sahip olan ağaçların, "anıt ağaç" olarak tespit edildiğini vurguladı.

Boyutsal anıt ağaç tespitinde ise "yaş, tepe çapı, gövde çapı, boy uzunluğu" gibi ağacı, kendi türünün standartları üzerinde boyutsal konuma taşıyan kriterlerin değerlendirildiğini belirten Kurum, Bakanlığa bağlı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünün Anıt Ağaç tespitinde ağaçların farklı özelliklerini TS 13137 Anıt Ağaçlar Envanter, Seçim Kuralları ve İşaretleme standardı çerçevesinde değerlendirdiğini ifade etti.

Anıt ağaçların tescillenmesi ve bakım çalışmalarının yürütülmeye devam ettiğini bildiren Kurum, şöyle konuştu:  "Bu kapsamda Türkiye'de şu ana kadar 9 bin 369 ağaç anıt ağaç olarak tescil edildi. Bu ağaçlar içerisinde görenlere tarihi anlatan nitelikte çok özel değere sahip olanlar bulunuyor. Tarihe tanıklık eden ağaçlar Bakanlığımızca gelecek nesillerin de görebilmesi amacıyla anıt ağaç olarak tescil edilerek, koruma altına alınıyor. Anıt ağaçlar uzun ömürleriyle ziyaretçilerini zaman içinde yolculuğa çıkarıyor."

- Yaşlı çınar ağaçları ziyaretçilerini bekliyor

Bakan Kurum, tescil edilmiş anıt ağaçlar arasında yer alan Hatay, Muğla ve Yalova'daki yaşlı çınar ağaçlarının ziyaretçilerine yaşadıkları dönemin olaylarını hatırlattığını dile getirdi.

Hatay'ın Kırıkhan ilçesindeki bin 500 yaşındaki çınar ağacının Bakanlıkça nisan ayında tescillendiğini anımsatan Kurum, "Bu yaşlı çınar ağacı, 500'lü yaşlarında haçlı ordusunun Antakya'yı işgal edişini, 800'lü yaşlarında ise Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferine tanıklık etti." ifadelerini kullandı.

Muğla'nın Yatağan ilçesi Bozüyük beldesindeki 800 yıllık çınar ağacının gövdesini ancak 15 kişinin el ele tutuşarak sarabildiğine dikkati çeken Kurum, şunları söyledi:

"Kanuni Sultan Süleyman'ın Rodos Seferi sırasında ordusuyla Bozüyük civarında mola verirken, Otağı'nı bu çınar ağacının altında kurduğu, burada dinlendiği biliniyor. Kanuni Sultan Süleyman'ı gölgesinde ağırlayan bu çınar, tüm heybetiyle, gururuyla hikayesini anlatıyor."

Yalova'daki çınar ağacının da hikayesini anlatan Kurum, şunları kaydetti: "Yalova'da Millet Çiftliği içerisindeki köşkün çatısına zarar vereceği gerekçesiyle büyükçe bir dalı budanacak çınarın, Mustafa Kemal Atatürk'ün emri ile köşk altına kurulan raylar üzerinde 5 metre kaydırılmış ve ağacın dalı kesilmekten kurtulmuştur. Yaşı 400'ün üzerinde olan Mustafa Kemal Atatürk'ün pek çok kez altında dinlendiği bu çınar ağacı görenlere hem tanık olduğu olayı hem de doğa sevgisinin önemini anlatıyor."

Zehra Aydın - AA