Konforlu sürüş için antik kentlerden otoyol geçirilmesinde ısrar sürüyor! Myra, Sura ve Hoyran gibi antik kentlerden geçen Antalya’nın batı ilçelerindeki bölünmüş yol projesi yeniden gündemde. Yaklaşık 2.1 milyarlık projeyle ilgili ÇED raporu 4 Ocak 2024’te İDK toplantısında değerlendirilecek…

Antalya’nın batı ilçelerinde yapılması planlanan ancak güzergâhı ve büyük tahribata yol açacağı endişesiyle yöre halkının olumsuz baktığı bölünmüş yol projesi yeniden gündemde. Tarım arazilerini böleceği için ilçe halkının karşı çıktığı yolun Finike bölümü geçici olarak projeden çıkarılırken, Kaş-Kalkan arasında çok sayıda korunan alandan geçen ve mahkeme tarafından iptal edilen yol projesi ise yeni güzergâha eklendi. Demre’nin Beymelek Mahallesi’nden başlayıp, Kalkan girişinde son bulacak bölünmüş yol projesi toplam 74 kilometre uzunluğa sahip. Gidiş geliş olmak üzere toplam 4 şeritli olarak planlanan ve 11 köprü ve viyadük, 6 tünel ile toplam 12 alt ve üst geçit yapılacağı belirtilen bölünmüş yol projesi için ÇED sürecinin de sonuna gelindi. Projeyle ilgili hazırlanan ÇED raporu 4 Ocak 2024 tarihinde Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nda İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) tarafından değerlendirilecek. İDK toplantısının ardından ÇED Nihai kararı verilmesi beklenen proje, 2 milyar 165 milyon TL’lik yaklaşık maliyetiyle dikkat çekiyor. Sürüş konforunu artırmayı amaçlayan 74 kilometrelik bölünmüş yolun her bir kilometresi yaklaşık 30 milyon TL’ye mal olacak.

Antalya’nın Finike-Demre ve Kaş ilçelerinde yapılması planlanan yeni bölünmüş yol projesi hem ekonomik maliyeti hem de neden olacağı doğal ve kültürel mirasa yönelik olumsuz etkiler yüzünden ekolojik maliyetiyle tartışma yaratmıştı. Finike’de verimli tarım arazilerinin ortasından geçen otoyol güzergâhı, ilçe halkının karşı çıkmasıyla geçici olarak ertelendi. Ancak Kaş-Kalkan arasında planlanan ve ünlü Kaputaş Plajı’nın üstünden geçen ancak korunan alanları tahrip edeceği için açılan dava sonucu mahkemenin iptal ettiği 28 kilometrelik otoyol projesi yeni proje ile birleştirildi. Hazırlanan ÇED raporuna göre proje güzergâhı üç ilçe sınırlarında toplam 11 bin hektarlık orman alanından geçiyor.

BÖLÜNMÜŞ YOL PROJESİ ORTA LİKYA’YI İKİYE BÖLECEK

Demre’nin Beymelek Mahallesi’nden başlayan, Kaş’a bağlı Kalkan girişinde son bulan bölünmüş yol projesi toplam 74 kilometrelik güzergâha sahip olacak. Otoyol projesi, Orta Likya olarak anılan ve zengin doğal kültürel miras alanlarının bulunduğu bölgenin kalbinden geçiyor. Proje kapsamında kurulması planlanan üç şantiyeden biri, özgün kaya mezarları ve lahitleriyle bilinen Demre ilçesi sınırlarındaki Kyaneai antik kentinin yakınında konumlanıyor. Diğer iki şantiyenin ise Demre’nin Köşkerler Mahallesi ile Kaş’ın Yeniköy Mahallesi’nde kurulması planlanıyor. Bazı kesimlerde Myra, Sura ve Hoyran antik kentlerinin koruma sınırları içerisinden geçen otoyol güzergâhı, Kaş-Kalkan arasındaki korunan alanları da etkileyecek. Myra antik kentine su sağlayan koruma altındaki tarihi su kanalının bulunduğu kayalık alanda patlatma yapılarak tünel açılacak.

YOLUN BAHANESİ: 'BÖLGE TURİZMİNİN GELİŞMESİNE KATKIDA BULUNMASI SAĞLANACAK’

Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından ihale yoluyla özel şirkete yaptırılması planlanan bölünmüş yol projesiyle ilgili hazırlanan ÇED raporunda, mevcut yolun yükünü hafifletmek amacıyla projelendirildiği belirtilen yeni yolun gerekliliği şöyle açıklanıyor: “Mevcut yolun trafik yükünü hafifletmek suretiyle; olası kazaların önüne geçilerek can ve mal kaybının önüne geçilmesi sağlanacaktır. Erişim ve ulaşım kolaylığı sağlanması ile bölgeye ticari faaliyet, ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan canlılık kazandırılması, Devletçe sağlanan eğitim, sağlık ve haberleşme gibi kamu hizmetlerinden bölgenin daha etkin ve yaygın biçimde faydalanması, Bölge turizminin gelişmesine katkıda bulunulması sağlanacaktır. Bölgede mevcut olan yoldan tamamen farklı bir güzergâh ve standartları daha yüksek olacak şekilde planlanmaktadır.”

BÖLÜNMÜŞ YOLUN FİNİKE BÖLÜMÜ PROJEDEN ÇIKARILDI

ÇED sürecinin tamamlanmasının ardından yatırım programı doğrultusunda çalışmalara başlanacağı kaydedilen ‘Finike-Demre-Kaş-Kalkan Devlet Yolu’ projesinin 4 yıl içinde tamamlanması planlanıyor. Bölünmüş yol projesinin adından Finike yer alsa da ÇED inceleme alanında Finike bölümünün yer almadığı görülüyor. Raporda, “Proje güzergâhının Finike İlçesi sınırlarında kalan kesiminde, Finike Belediyesi ile Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan görüşmeler neticesinde proje güzergâhının Km:0+000-15+000 arası detay çalışmalarının ileriki yıllarda yeniden değerlendirmek üzere incelemeye alınarak ÇED Raporu kapsamından çıkartılmıştır” ifadelerine yer veriliyor.

‘MEVCUT YOLDA SÜRÜŞ KONFORU YOK’

Proje güzergahı boyunca 21 adet menfez, 11 adet köprü-viyadük, 6 adet tünel, 1 adet aç-kapa tünel, 4 adet altgeçit, 1 adet üstgeçit, 8 adet tarımsal amaçlı altgeçit yapılması planlanırken projenin hizmet gerekliliği ise şöyle özetleniyor: “Finike-Demre-Kaş-Kalkan Yolu; Akdeniz Sahil Yolunun bir parçasıdır. Akdeniz Sahil Yolu ülkemiz turizminin belkemiği durumunda olan Antalya, Muğla, Mersin illeri arasında konforlu ve güvenli bir ulaşım sağlanması ve turizmin gelişmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Mevcut yol, fiziki ve geometrik standartlarının olağanüstü düşük olması nedeniyle sürücüler için Ulusal Yol Ağımızdaki en yorucu yollardan biridir. Buna ek olarak sürüş konforu ve trafik güvenliği açısından da problem teşkil etmektedir. Planlanan proje güzergâhında mevcuttaki yolda yoğun bir trafik söz konusudur. Bu durum mevcut yola alternatif yüksek standartlı bir yolun ivedilikle yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Planlanan proje ile mevcut tek şeritli (2×1 şeklindeki) karayolunun yatay ve düşey standartlarının iyileştirilerek (2×2 şeklinde) bölünmüş yol olarak projelendirilmesi planlanmaktadır. Proje hayat geçirildiğinde; standartları yüksek, konforlu, güvenli bir karayolunun bölge insanına ciddi anlamda ekonomik ve sosyal katkı sağlayarak refah seviyesinin yükseleceği öngörülmektedir.

(Kaş-Kalkan arasında mevcut yola alternatif olarak planlanan yeni bölünmüş yol daha önce yargıya taşınmış ve ÇED kararı iptal edilmişti. Proje, Finike-Demre yolu ile birleştirilerek yeniden ÇED sürecine konu oldu.)

ASKIYA ALINAN KAŞ’TAKİ HAVAALANI PROJESİYLE KESİŞİYOR

Yeni güzergâh Finike ve Demre ilçelerine çevre yolu gibi hizmet edecek olup kent içi trafiğini rahatlatacaktır. Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi: Söz konusu yol projesi güzergâhı Kaş ilçesi, Pınarbaşı Mahallesi Mevkiinde Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünce Planlanan ‘Batı Antalya Havalimanı’ Projesi için ayrılan alan ile kesişmektedir. Batı Antalya Havaalanı projesi Kaş-Kalkan yolunun 62+000- 63+000 arasında tünelin yaklaşık 60 metre ile 100 metre üzerinde bulunmaktadır. ‘Batı Antalya Havalimanı’ Projesine ilişkin faaliyetler mevcut durum itibariyle Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünce askıya alınmış durumdadır.”

(Bölünmüş yol projesi, Demre’de Köşkerler Mahallesi’nden Demre Çayını viyadükle geçerek Myra antik kentinin koruma sınırları içine giriyor, buradan da Sura antik kentine yöneliyor.)

DEMRE BELEDİYESİ YENİ YOLUN GÜZERGÂHINI HATALI BULDU

Bölünmüş yol projesiyle ilgili görüşü talep edilen Demre Belediyesi, 29 Haziran 2023 tarihli resmi yazısında proje güzergâhının Beymelek Nitelikli Doğal Koruma Alanı, Myra Antik Kenti, Sura Antik Kenti, Kaş-Kekova ÖÇK Bölgesi, Hoyran antik kenti ve Likya Yolu güzergâhlarından geçtiğine dikkat çekerek, özetle şu görüşlere yer verdi: “İlçemizin doğası ile hem denizel hem de karasal biyoçeşitlilik bakımından oldukça zengin bir bölge olup bünyesinde birçok endemik bitki ve hayvan türünü barındırmaktadır. Bu otoyol projesinin hayata geçirilmesi ile proje güzergâhında bulunan bitki örtüsünün ve yaşam alanlarının tahribatına ve bu türlerin yok olmasına sebebiyet verecektir.”

‘PATLATMALAR ANTİK KENTLERİ OLUMSUZ ETKİLEYECEK’

Bölünmüş yol projesinin Beymelek, Köşkerler ve Kapaklı mahallelerindeki tarım alanlarına da zarar vereceği kaydedilen Demre Belediyesi’nin görüşünde, proje güzergâhında yapılacak patlatmaların da Myra, Sura ve Hoyran antik kentlerini olumsuz etkileyeceği kaydedilerek şöyle denildi: “Proje kapsamında yapılacak olan yarma ve dolgu faaliyetlerinin çevreye yaratacağı olumsuz etkiler yanında yarma ve patlatma sonucu oluşacak fazla hafriyatı İlçe sınırlarımız içerisinde depolama yapacak hafriyat döküm alanın bulunmaması sebebiyle proje kapsamında çıkacak fazla hafriyatın İlçemizde çevresel bir yıkıma sebebiyet vereceği aşikârdır. Antalya Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından hazırlanan Finike-Demre-Kaş Devlet Yolu Projesi güzergah seçiminin yukarıda bahsettiğimiz bilgiler ışığında yanlış belirlendiği, Finike-Demre arasındaki mevcut yol güzergahında doğrusal hatlarla geçişini sağlamak amacıyla gerekli yerlerde viyadük ve tünel imalatların yapılması, devamında Beymelek Mahallesi İskele Mevkiinden başlanarak mevcut D-400 Karayolu boyunca gerekli genişleme, iyileştirme ve bölünmüş yol çalışmalarının yapılarak yolun daha konforlu ve güvenli hale getirilmesinin daha doğru olacağı düşünülmektedir.”

(Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun yeni bölünmüş yol projesinin arkeolojik sit alanlarından geçen kısımlarına ilişkin uygun görüşünü de içeren Ağustos 2023 tarihli kararı):

Yusuf Yavuz - https://yusufyavuzhaber2022.wordpress.com/