Her ne kadar müzede eser oyuncak diye sergilense de müze küratörü onun aslında bir silah olduğunu savunuyor. İşin ilginci tarihi eser ilk bulduğunda arkeologlar onu çok daha farklı bir şeklde yorumlamışlar.

1930’lu yıllarda, Irak’ta bir tapınağın yakınlarında bulunan ve müzede oyuncak olarak sergilenen eser, son günlerin popüler eğlence aracı stres çarkına çok benzediği için geçtiğimiz hafta sosyal medyada antik stres çarkı olduğu iddiasıyla hayli popüler hale gelmiş hatta 'Artık orijinal bir fikir bulunmadığına dair kanıt' esprisi dahi yapılmıştı.

Ancak Chicago’daki Oriental İnstitue Müzesi küratörü Jean Evans’a göre, 4000 yıllık “stres çarkı” olduğu iddia edilen arkeolojik buluntu, gerçekte bir oyuncaktan çok farklı ve eğlendirme amaçlı değil tersine ölümcül işleve sahip.

İlk olarak Arielle Pardes adlı bir twitter kullanıcısı tarafından "4 bin yıllık stres çarkı" (4,000-year-old ‘fidget spinner) ifadesi ile kullanılınca arkeolojik eser, bir anda pek çok ülkede "dünyanın en eski stres çarkı" (world’s first fidget spinner) olarak paylaşılmaya başlandı.

Oriental Institue Müzesi de ilk etapta eseri bir oyuncak olarak tanımlamıştı ve oyuncak müze vitrininde " Hayvan başlarına sahip dönen oyuncak" (Spinning toy with animal heads) ibaresi ile ziyaretçilere sergileniyordu. Irak'ta Tell Asmar'da Şu-Sin (shu-sin temple) tapınağında bulunan pişmiş kilden yapılmış eser İsin Larsa dönemine (M.Ö. 2000 ile 1.800 yılları arası) tarihleniyordu.

Tarihi eserin sergilendiği müzenin küratörü Jean Evans, arkeolojik bulgunun aslında stres çarkı ile ilgisi olmadığını, gerçekte Mezopotamya bölgesindeki savaşçılarca kullanılan gürz benzeri bir silah başı olduğunu savundu.

ARKEOLOGLAR ESERİ ASTROLOJİK KEHANET ÇARKI SANMIŞ

O dönemde benzeri savaş aletlerinin ‘tanrıların silahı’ olarak değerlendirildiğini belirten Jean Evans, bu eserin de Tell Asmar’daki bir tapınağın civarında bulunmasını tezine delil olarak gösterdi

“Müze yetkilileri neden bu eserin oyuncak olduğunu sandı?” sorusu üzerine Evans, “Bulguların bulunduğu anlardaki bilgi ve destekleyici bulgular o  anda bunu hissettirmiştir ama zamanla yeni bulgular, yeni bilgiler orataya çıkar ve fikirler de değişir. Hatta eserle ilgili ilk yayında 1932 yılında arkeologlar, bunun astrolojik kehanetler için kullanılan bir alet olduğunu savunmuşlardı. Fakat zamanla bunun yanlış olduğunu fark edip, oyuncaktan yana tercih kullandılar. Ama öyle olmadığı da zamanla anlaşıldı. Eski Mezopotamya’da yapılan arkeolojik kazılarda çıngırak ve düdük benzeri oyuncaklar da bulundu ama bu bana göre kesinlikle bir oyuncak değil" dedi.

arkeolojikhaber.com