Medyascope.tv’de Defne Sarıöz'ün Definecilik sorunu konusundaki sorularıını yanıtlayan editör arkeolog Nezih Başgelen, definecilerle kolluk güçleri ile baş edilemeyeceğini belirerek camiler dahil tüm kurumlarda eğitim seferberliği önerdi, Diyanet İşleri'nin konuya el atarak hutbelerde konuya değinmesini istedi.

Defne Sarıöz'ün Medyascope.tv’de "Definecilik sorunu: Kültür varlıkları nasıl korunabilir?" konusunda ünlü editör arkeolog Nezih Başgelen'i konuk etti. Definecilerin arkeolojik alanlarda artan tahribatına dair haberlerin medyada son zamanlarda sıklaştığına dikkat çeken Defne Sarıöz, bu konudaki yasa ve yönetmeliklerin tahribatı neden engelleyemediğini sordu.

Arkeolog Nezih Başgelen, Meriç'ten İran sınırına kadar uzanan topraklarımızın hemen her yerinde çok sayıda önemli tarihi eser barındırdığını belirterek bu kadar geniş alanda koruma yapmanın zorluklarına değindi.

Bu konuda alınacak önemler konusunda pek çok görüş olduğuna dikkat çeken Başgelen, "bence en doğrusu bir an önce okullardan camilere, eğitim verebilecek, bilinç kazandırabilecek tüm alanlarda çok süratle bilinçlendirme kampanyası başlatmamız lazım. Yoksa açık hava müzesi dye övündüğümüz yurdumuzdaki pek çok tarihi eseri bilgiye dönüşmeden, envantere girmeden hızla yok ediyorlar. Defineciler gözü dönmüş şekilde, gerek açık arazideki anıtları, gerek toprak altında bilimsel yöntemlerle çıkarılıp bilgiye dönüştürülmesi, toplum ve dünya ile paylaşılması gereken her türlü kültür varlığını tahrip ediyorlar. Definecilik ülkenin kültür envanterinin korunmasına yönelik tehlikelerin en başında. Acilen bir şeyler yapmamız ve ülke çapında seferberlik başlatmamız lazım, yoksa neyi nasıl kaybettiğimizi yıllar sonra anlayacağız: Yurt dışına kaçırılmış pek çok eseri bugün içimiz cız ederek izliyoruz ama şu anda defineciler onlar kadar önemli eserlerin yurt dışına kaçırılmasına sebep oluyor" dedi.

"Her anıtın içine bekçi koymanız ve başına jandarma dikmeniz mümkün değil!"

Defne Sarıöz'ün son olarak Aydın'ın Söke ilçesindeki Aziz Nikolaos kilisesindeki defineci tahribatının nasıl mümkün olabildiğini sorması üzerine arkeolog Başgelen, "Her anıtın içine bekçi koymanıza, başına jandarma dikmenize ya da kolluk güçleri ile bunları engellemenize imkan yok. Ülkenin her eserinin başına birini dikmeye kalksanız hem Kültür Bakanlığının bütçesi buna yetmez hem de bu kadar insanı istihdam edecek kaynağımız yok. Bu işi ancak ilgiyle, bilgiyle, sevgiyle oluşturulmuş bilinç çözer. Edirne'den Kars'a kadar her yer tarihi eserle dolu. Defineciler, müzelerimizin, üniversitelerimizin ve ilgili birimlerimizin ulaşamadığı her yere ulaşıyor ve gece gündüz çalışıyor. O kadar çok haber yayınlanıyor çünkü ğek çok kişi elinde kazma kürek ve dedektörlerle köstebek gibi bir yerleri eşeliyor. Bu başka şeylerin de göstergesi ama aslıl acı olan en ufak bir maden sinayeli aldıkları zaman her tarafı dağıtmaları" dedi.

Definecilerin önünde toplumsal güç oluşturmak için camiler önemli

Başgelen, Defne Sarıöz'ün "bilinçlendirme ile ilgili somut hangi adımlar atılabilir?" sorusuna "En yoğun tahribat kırsalda ve büyük şehirlerin göç alan kesimlerinde oluyor. Süratle diyanet İşleri Başkanlığı ile konuşup Cuma Hutbelerinde tarihi eserlerin korunması konusunun işlenmesini sağlamak lazım. Her köyde okul yok ama cami var. Camiler bu konuda toplumu bilinçlendirmeli ve milli serveti korumaya özendirmeli. Diyanet İşleri Başkanlığının organize edeceği bir seferberlik önce diyanet personeli bilinçlendirilip daha sonra onlar sayesinde toplum bilinçlendirilebilir. Bu konuda okullardan resmi kururmlara kadar pek çok alanda bilgilendirme yapılıp, bilgilendirme, sevdirme ve algı değiştirme yapılmalı. Definecilerin önünde ancak bu şekilde bir toplumsal güç oluşturulabilir. Bu bağnazlığa, bu hoyratlığa karşı topyekün bir mücadele vermek zorundayız, yoksa ülkemizi kaybediyoruz" şeklinde konuştu.

Yasal yoldan define aranabiliyor yasadışı definecilik tahribata yol açıyor

"Definecilik yasaklanmalı mı" sorusu üzerine Nezih Başgelen, "zaten isteyen yasal yollarla define arayabilir. Tahribatı yapanlar yasadışı yollarla, kaçak kazı yapanlar. Yoksa devlete resmi başvuru yaparak, kontrol altında, haklarınız korunarak define arayabilirsiniz. Buna yasal engel yok. Ama Türkiye'deki defineciliğin yüzde 80'i yasadışı. Defineciler en küçük işareti define işareti sayıyor" dedi. 

arkeolojikhaber.com