Danimarka'da vikinglere ait gözetleme kulesi bulunması şaşırtıcıydı ama daha şaşırtıcı olan bu kulenin neyi gözetlemek için kullandığıydı. Tarihi Viking bilmecesi hayli merak uyandırıcı.

Zamanda 1.300 yıl geriye yani Danimarka'da Viking Çağının başladığı yıllara gittiğinizi farzedin. Viborg kentinin yaklaşık 15 kilometre batısındaki Jutland'da nehrin bölgeyi Limfjorden'deki önemli ticaret ve ulaşım ağıyla birleştirdiğini fark edin.

Eğer o zaman ufka bakacak olsaydınız uzakta 10 metre yüksekliğinde bir kule görecektiniz. Döneminin şartlarına göre muazzam büyüklükteki kuleyi kimler, neden yapmıştı? İçinde yaşayanlar kimdi ve kule yapma ihtiyacını neden hissetmişlerdi?

Viborg Müzesi küratörü arkeolog Kamilla Fiedler Terkildsen, bugünlerde bu sorulara cevap arıyor.

Kamilla Fiedler Terkildsen'ın araştırmacı Mads Dengsø Jessen ile birlikte imza attığı Danimarka Arkeoloji Dergisi'nde (Danish Journal of Archaeology) yayınlanan yeni makalesinde kuleye dair bilgiler yer alıyor.,

Danimarka arkeolojisinde hiçbir muadili olmayan kulenin kalıntıları 2014 yılında yapılan arkeolojik kazılarda keşfedilmiş.  Terkildsen ve Viborg Müzesi'nden meslektaşları, kuleyi keşfettiklerinde gözlerine inanamaışlar. Danimarka'da Viking Çağının başlagıç yılllarına dair ilk bulgular gözlerinin önündeydi.

Kule alanı kazılar başlaman önce çekilen hava fotoğrafında fark edilmiş ilk olarak. Ve Danimarka Ulusal Müzesine (National Museum of Denmark) fikir sorulmuş. Ülke arkeolojisinde daha önce benzer bulgu yer almadığı bilgisi alınmış.

Kule'nin Demir Çağı'nda M.S 700'lerde inşa edildiği ve Viking Çağının sonuna yani 1000 yıllarına kadar ayakta olduğu tahmin ediliyor. Kalıntılar arasında bulunan paralar, mücevherler ve diğer tarihi kalıntılar bu tahminleri destekliyor.

Kulenin çevresi hemen yakınındaki bir evle birlikte tahta çitlerle örülmüş. Bu iki binanın hemen ötesimde ise Jutland'da bir benzeri bulunan ve tören evi olarak adlandırılan, geniş salonlu bir binanın kalıntıları yer alıyor. Tören salonu ve binanın benzerleri daha önceki kazılarda bulunmuştu. Ama yakınlarında kule yoktu. Danimarka'daki hiç bir arkeolojik keşifte de daha önce kule bulunamamıştı.

Akla gelen ilk fikir doğal olarak kulenin çevredeki önemli yolları ve nehir üzerindeki ticareti denetlemek için yapılmış olabileceği. Fakat bu tahmin yanlış. Çünkü kulenin yakınlarında çevreye daha hakim olunabilecek yükseklik dururken buraya inşa edilmemesi gerekiyordu. Oysa trigonometrik hesaplara göre kule bu gözetleme imkanını vermiyor. 

Hem bu amaçla kullanılacak kulenin daha estetik ve kullanışlı imal edilmesi mantıklı olurdu. Oysa kule yapımında kullanılan malzemeler her ne kadar pahalı ise de yapı hayli hantal görünüşlü ve manzarayı görüş açısı çok kısıtlı.

O halde kulenin yapılış amacı farklı olmalıydı. Konu üzerine kafa yoran arkeolog ve antropologların tahmini kulenin, soyluların, civarda çalışan işçilerini ya da kölelerini izlemek için bu binayı yaptırdığı yönünde.

Alandan çıkan bulgular üzerinde incelemeler yapan doktora öğrencisi Torben Trier Christiansen, Vikinglerin köle ticareti de yaptığına dikkat çekerek, kulenin atölyelerde ve madencilikte çalıştırılan köleleri gözetlemek için köle sahipleri tarafından yaptırılmış olma ihtimalini yüksek görüyor. 

Vikinglerin Güney Avrupa'ya yaptıkları akınlarda insanları köle olarak kullanmak üzere esir aldıkları biliniyor ama onları kendilerinin ne şekilde kullandıkları konusu hala belirsizliğini koruyor.

arkeolojikhaber.com

Kaynak: ScienceNordic / Charlotte Price Persson

Makale: Towering above – an interpretation of the Late Iron Age architecture at Toftum Næs, Denmark / Danish Journal of Archaeology