Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye’nin farklı kentlerinde bulunan ve aralarında ünlü antik kentlerin de yer aldığı özel mülkiyetteki arazilerin takas edilebilmesi için "trampa programı" hazırladı.

Buna göre arkeolojik sit alanlarında bulunan özel mülkiyete konu araziler, mülk sahiplerinin başvurmaları durumunda Hazineye ait emsal değerdeki taşınmazlarla takas edilebilecek. Efes, Truva, Hierapolis, Kyzikos, Pergamon ve İassos gibi antik kentlerin yer aldığı listede, Fethiye’de kent içerisinde bulunan Telmessos antik tiyatrosu da bulunuyor. Kültepe, Fikirtepe ve Sabuniye gibi höyüklerin yanısıra Ahlat’ta bulunan arkeolojik sit alanları da listede yer alan taşınmazlar arasında.

TÜRKİYE ÖREN YERİ ZENGİNİ ANCAK ÇOĞU ÖZEL MÜLKİYETTE

Türkiye dünyanın en çok ören yerine sahip ülkelerinden biri. Ancak bir çok medeniyetin izlerini taşıyan bu büyük zenginliğin önemli kısmı hem doğal koşulların tahribatı hem de insan etkisiyle zamana yenilerek daha keşfedilmeden tarihten siliniyor. Bir çok tarihi yerleşimin özel mülkiyete konu olması ise arkeolojik kazılar ve koruma çalışmaları için en büyük sorunlardan biri. Antik kentler, tapınaklar, mezar anıtları, tiyatrolar, kümbetler ve korunması gereken bir çok tarihi mekan bugünün kentleri ve kırsal yerleşimleriyle iç içe geçmiş durumda. Özel mülkiyet kapsamındaki sit alanlarının para ödenerek kamulaştırılması ise oldukça büyük bir kaynak gerektiriyor.  

BAKANLIK SİT ALANLARI İÇİN TAKAS PROGRAMI HAZIRLADI

Bu sorunu çözmek için kolları sıvayan Kültür ve Turizm Bakanlığı, sit alanlarında bulunan özel mülkiyete konu taşınmazlar için trampa (takas) programı hazırladı. Sit alanlarındaki özel mülke ait arazilerin bu yolla kamulaştırılmasını amaçlayan 2017 yılı trampa programı kapsamında, Adana, Afyonkarahisar, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bartın, Bitlis, Bursa, Çanakkale, Denizli, Hatay, İzmir, Kayseri, Muğla, Sinop, Tekirdağ ve Tokat gibi illerde bulunan taşınmazlar yer alıyor.

EFES, BERGAMA VE HİERAPOLİS DE LİSTEDE

Efes (Selçuk), Truva (Ezine), Hierapolis (Pamukkale), Kyzikos (Erdek), Pergamon (Bergama) ve İassos (Milas) gibi antik kentlerin yer aldığı listede, Muğla’nın Fethiye ilçesinde kent merkezinde bulunan Telmessos antik tiyatrosu da bulunuyor. Kültepe (Kayseri), Fikirtepe (Afyonkarahisar) ve Sabuniye (Samandağ) gibi höyüklerin yanısıra Ahlat’ta bulunan arkeolojik sit alanları da listede yer alan taşınmazlar arasında.

TAKAS SÜRECİ NASIL İŞLEYECEK?

Kültür varlıklarıyla ilgili 2863 sayılı kanun kapsamında gerçekleştirilen takas işlemleriyle çalışmalar, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından yürütülecek. 2017 trampa programı kapsamındaki sit alanında arazisi bulunan mülk sahipleri tarafından yapılacak başvuruları değerlendirecek olan Kültür ve Turizm Bakanlığı, uygun bulunan başvuruları Maliye Bakanlığı’na iletecek. Ardından ise sit alanlarındaki özel mülk arazilerle Hazineye ait emsal değerdeki arazilerin takas işlemleri gerçekleştirilecek.

TÜRKİYE’DE 13947 ADET ARKEOLOJİK SİT ALANI BULUNUYOR

Dünyanın en fazla ören yerine sahip ülkelerinden biri olan Türkiye’de toplam 13947 arkeolojik sit alanı bulunuyor. Ancak bu rakama her yıl yenileri ekleniyor. Birçok kültür varlığı ise tescil edilmeyi bekliyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de bulunan arkeolojik sit alanlarının 9.380’i birinci, 639’u ikinci, 1.427’si de 3. derece olarak belirlenmiş. 1530 karma dereceye sahip arkeolojik sit alanı bulunurken ayrıca 971 tane de derecelendirme çalışması devam eden korunan alan mevcut. Tarihi korunan alan bakımından ilk sırayı alan il olan Muğla’da 799, Konya’da 773, Antalya’da 727, Şanlıurfa’da 621, İzmir’de 548, Ankara’da 506, Mersin’de 496, Eskişehir’de 487, Afyonkarahisar’da 377, Kayseri’de 378, Hatay’da 362, Adana’da 340, Diyarbakır’da 285, Amasya’da 235, Isparta’da ise 209 arkeolojik sit alanı bulunuyor.

Yusuf Yavuz - Odatv.com