Moğolistan’daki höyüklerde ortaya çıkarılan mezarlarda bulunan at kalıntılarının analizi, bölgede at biniciliğine ilişkin ilk kanıtların M.Ö 1200 yıllarına dek uzandığını gösteriyor.

M.Ö. 3000'li yıllara ait sümer metinlerinde "dağ eşeği" ibaresi atlara dair ilk yazılı kanıttır. Hemen hemen aynı yıllarda Avrasya steplerinde atları evcilleştiren ve onlara binmeye başlayan kavimler yaşıyordu. Atın evcilleştirilmesinin zorlu çabalar sonucunda gerçekleştirildiği tartışılmaz .

Sanat Tarihi analizlerine imza atan Ressam Erol Yıldır'ın geçtiğimiz günlerde yayınlanan Avrupa Resminde At İmgesi adlı eserinde yer alan bilgilere göre; genetik araştırmaların sonuçları M.Ö. 3000'lerde Ukrayna'nın kuzey batı stepleri ile güney batı Rusya ve Batı Kazakistan arasındaki bölgede atların evcilleştirilmesine dair ilk kanıtlar bulunduğunu gösteriyor. Erol Yıldır, "At biniciliğinin Orta Asya göçebeliğinin kökeninde ve Avruğa Bronz Çağı toplumlarının gelişmesinde anahtar rol oynadığı kabul edilmektedir" diyor eserinde.

Arkeolojik Bilimler Dergisinde (Journal of Archaeological Science) geçtiğimiz günlerde yayınlanan bir araştırmaya göre, son derece yetenekli biniciler olan Cengiz Han'ın emrindeki Moğol ordularının Avrasya bozkırlarında bu sayede büyük zaferler kazandıklarına dikkat çekilerek, "bölgede  yaklaşık 2.000 yıl önce sofistike binicilik vardı" ifadesine yer veriliyor.

Moğolistan'da bulunan Bronz Çağına ait at mezarlarında, atların ritüel olarak gömülmesinin doğu Avrasya steplerinde binicliğin yaklaşık 3.200 yıl önce de var olduğunu gösteriyor.  Bu tarihten 2.000 yıl sonra, Cengiz Han'ın bu bölgenin çoğunu fethetmek için atlardan güç alındığı biliyor. Cengiz Han'ın askerlerinin yetenekli at binme kültürünün kökeni, kutsal Bronz Çağı mezar höyüklerinde ortaya çıkıyor.

3.200 yıllık höyükte bulunan kalıntılar atlarının insan mezarlarının yakınında ayrıca gömüldüğünü gösterdi.

Moğolistan’daki mezarlarda ortaya çıkarılan at kalıntılarının analizi, bölgede at biniciliğine ilişkin ilk kanıtların MÖ 1200 yıllarına, yani Tunç Çağına dayandığını gösterdi.

Moğolistan'da ata binmenin ilk tarihi kayıtları, tarihsel belgelerde atlı savaşçılara ait tasvirlerin ilk kez görüldüğü MÖ 800 yıllarına aitti. Ancak atların evcilleştirilmesi çok daha erken bir tarihte, eldeki buluntulara göre en azında MÖ 3.500 yılları öncesinde gerçekleşti.

Almanya'nın Max Planck Enstitüsünden William Taylor'un Arkeolojik Bilimler Dergisindeyayınlanan araştırma sonuçlarına dair makalesi; atların, Avrasya bozkırında yaşamın önemli parçası olarak ortaya çıkmasının sanılandan daha erken başladığını savunuyor.  Taylor; “Bu buluntulat, atların arabaları çekmek için kullanılmasından ziyadebinmek için kullanıldığını gösteriyor” diyor.

İnsan mezarlarının yakınına gömülmüş Tunç Çağı at mezarlarında bulunan at kemiklerinin radyokarbon tarihlemesi M.Ö 1200'lü  yılları gösteriyor.

Taylor’a göre; at mezarları genellikle merkezi anıttan oluşmaktadır. Mezarlarda atların kafatasları, toynakları, ve üst boyun kemikleriniyer alıyor. Atların her biri, mezar yerinin ana çevre sınırının dışına, tipik olarak doğuya doğru gömülmüş. Bu da insanların atlarla ilişkisinde bir özellik olduğunu göstermekte... 

arkeolojikhaber.com