Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'te düzenlenen "Batı Balkanlar'da kültürel varlıkların yasa dışı ticaretine karşı mücadele" çalıştayı başladı.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ile Avrupa Birliği (AB) tarafından düzenlenen çalıştayın açılış programına, Kuzey Makedonya Kültür ve Turizm Bakanı Zoran Lyutkov'un yanı sıra bölge ülkelerinden temsilciler katıldı.

Programda, kültür varlığı ile mücadele alanında UNESCO'ya danışmanlık da yapan, Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz da yer aldı.

Açılışta konuşan Bakan Lyutkov, AB üyeliğine aday olan ülkesinin kültürel mirasın korunması alanındaki diğer önemli Avrupa belgelerinin yanı sıra uluslararası sözleşmelere saygı gösterme konusunda ciddi taahhüt gösterdiğini söyledi.

Özellikle Batı Balkan ülkeleri ve onların kültürel zenginlikleri açısından önemli olan bu çalıştaya desteklerinden dolayı Avrupa Komisyonuna teşekkür eden Lyutkov, "Kültürel varlıkların yasa dışı ticareti, küresel cevap gerektiren küresel sorundur ancak aynı zamanda özellikle kültürel mirasın zengin ve çeşitli olduğu Batı Balkanlar'da güçlü bölgesel işbirliğini de gerektirir." ifadelerini kullandı.

Kuzey Makedonya hükümeti ve temsil ettiği bakanlık için ülkenin kültür varlıklarının korunması ve yaşatılmasının en üst düzey öncelik olduğunu vurgulayan Lyutkov, şu değerlendirmede bulundu:

"Bölgemiz zengin tarihi ve kültürüyle tanınıyor ancak aynı zamanda kültürel varlıkları hırsızlığa ve yasa dışı ticarete savunmasız hale getiren tarihi bağlamıyla da tanınıyor. Böylelikle, sadece kültürel mirasa zarar verilmekle kalmıyor, aynı zamanda ülkelerimizin ekonomisine ve sosyal istikrarına da zarar veriyor. Bu nedenle çalınan ve yasa dışı olarak ihraç edilen eşyaların iadesine karşı çıkmak ve iade etmek için tüm bölge ülkelerinin ellerindeki tüm imkanlarla bir araya gelerek işbirliği yapmaları gerekmektedir."

UNESCO Avrupa Bölgesel Bilim ve Kültür Ofisi, Kültürden Sorumlu Yetkilisi Matteo Rosati de kültürel varlıklara karşı suçun sadece mülkiyeti kapsamadığını kaydetti.

Proje olarak nitelendirdiği çalıştayın, AB ortaklığı ve UNESCO'nun himayesinde düzenlendiğini anımsatan Rosati, bu suçla mücadelede kendilerini daha fazla bilgi ve daha iyi araçlarla donatmak amacıyla bir araya geldiklerini söyledi.

Kültürel varlıkların korunmasını, sektörler arası işbirliğinin esas olduğu kolektif sorumluluk olarak nitelendiren Rosati, "Bu proje aynı zamanda diğer ulusal, bölgesel ve uluslararası kuruluşlarla ortaklık halinde Batı Balkanlar genelinde ve ötesinde ağların güçlendirilmesiyle de ilgilidir, böylece bu ortak mücadele aynı zamanda Avrupa'da gelişmiş diyalog ve işbirliği için bir platform görevi görebilir." diye konuştu.

- Türkiye uzman göndererek eğitime destek veriyor

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanı Boz, yaptığı açıklamada, bu etkinliğin, Batı Balkan ülkelerinde kültür varlığı kaçakçılığının önlenmesine odaklanan proje olduğunu söyledi.

Bu yönüyle projenin kendileri için son derece önemli olduğunu kaydeden Boz, "Çünkü kültür varlığı kaçakçılığı sınır aşan bir suç ve ülkeler ne kadar iyi işbirliği yapıyorlarsa bu konuyu o kadar iyi ele alıyorlar demektir. Böylelikle geleceğe miras bırakmak durumunda olduğumuz kültür varlıklarımızı korumak daha da önem kazanıyor, daha da belki kolaylaşıyor bu işbirliği yoluyla. Bugün burada UNESCO ve Avrupa Birliği ile bunu temin etmek üzere bulunuyoruz." ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin çalıştaydaki katkılarına değinen Boz, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Türkiye'nin buradaki katkısı uzman göndermek yoluyla bu eğitime destek vermekten geçiyor. Aralarında önemli akademisyenlerin olduğu, Prof. Dr. Zeynep Gül Ünal gibi, Dr. Işılay Gürsu gibi, yine emniyet birimlerimizden kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadelede uzmanlaşmış personelin bulunması. Aynı şekilde Kültür ve Turizm Bakanlığının kendi içinde de zaten işbirliğine son derece büyük önem verip konuyla ilgili alanda kuvvetli bir cevap sağlıyor olması genel katkısı diyebiliriz."

Türkiye'nin öğrendiklerini paylaşmaktan mutlu olduğunu kaydeden Boz, 5 gün sürecek çalıştayda çeşitli ülkelerden uzmanların tecrübelerini paylaşacağını ve bu sayede işbirliğinin kuvvetlenmesini hedeflediklerini söyledi.

AA Dzihat Aliju