15 Nisan 2025'te vefat eden Prof. Dr. Emre Dölen, 16 Nisan Çarşamba günü Maşukiye Merkez Camii’nde ikindi namazının ardından kılınan cenaze namazı ile ebediyete uğurlandı.

Uzun yıllar boyunca Kocaeli'nin Kartepe ilçesine bağlı Maşukiye Mahallesi’nde ikamet eden Prof. Dr. Emre Dölen, hafız ve akademisyen kimliğiyle tanınıyordu. 

Sakarya’nın Sapanca ilçesinde yaşayan bilim insanı Prof. Dr. Emre Dölen, 15 Nisan 2025 tarihinde vefat etti. Dölen’in cenazesi, 16 Nisan’da Maşukiye Merkez Camii’nde k ikindi namazının ardından kılnan namazla Maşukiye Mezarlığı’na defnedildi..

 Prof. Dr. Emre Dölen kimdir?

1945 yılında İstanbul’da doğdu. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nden kimya yüksek mühendisi olarak mezun oldu. 1969’da İstanbul Üniversitesi Kimya Fakültesi Anorganik Kimya Kürsüsü’ne asistan oldu ve doktorasını tamamladı (1972), 1979 yılında doçent oldu ve aynı yıl İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’ne bağlı Nişantaşı Eczacılık Yüksekokulu’na (günümüzdeki Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi) analitik kimya öğretim üyesi olarak geçti. Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde 1988’de analitik kimya profesörü oldu. 

Prof. Emre Dölen, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü içinde 1984'te kurulan Bilim Tarihi Anabilim Dalı'nın 1989'da 'Bilim Tarihi Bölümü'ne dönüşmesi ve Bilim Tarihi Lisans Programı'nın başlamasıyla birlikte lisans ve yüksek lisans dersleri vererek bilim tarihi öğretimine önemli  destek sağlamıştır.

1990-91 ders yılından itibaren Sanayi Devrimi, 1991-92 ders yılından itibaren 19. ve 20. Yüzyıllarda Bilim başlıklı lisans derslerini; 1996-97 ders yılından itibaren Kimya Tarihi dersini vermiştir. 1999-2000, 2000-2001 ve 2001-2002 ders yılında Lavoisier Öncesi Kimya Tarihi, Modern Kimyanın Doğuşu ve Gelişmesi ve Sanayi Devrimi'nden Günümüze Bilim I ve II lisans derslerini; 1990-91 ders yılından itibaren Sanayi Devrimi:Bilim ve Teknoloji İlişkisi yüksek lisans dersini vermişti.

Prof. Emre Dölen, anabilim dalında lisans ve yüksek lisans derslerini vermenin yanı sıra, özellikle ondokuzuncu ve yirminci yüzyılda Türkiye'de bilim konusunun değişik yönlerini araştıran lisans üstü öğrencilerimizin tez izleme komitelerinde ve tez jürilerinde de bulunarak, onların araştırmalarıyla da yakından ilgilenmiş, fikirleriyle çalışmalarını zenginleştirmiş ve elinde bulunan kaynakları hem öğrencilerle hem de öğretim üyeleriyle memnuniyetle paylaşmıştır. Kendisi ayrıca, Osmanlı Bilimi Araştırmaları dergimizin hakem kurulunda olduğu gibi, orijinal araştırma makaleleriyle dergimizi zenginleştirmişti.

Prof. Emre Dölen'in bilim tarihiyle ilgili ilk yazıları, özellikle 1984 yılına kadar olanlar, popüler bilim tarihi yazıları olarak nitelendirilebilir ve bilimin Avrupa'daki gelişim süreciyle ilgilidir. 1984 sonrasındaki çalışmaları ağırlıklı olarak Türk bilim tarihi üzerinedir.

1985 yılında yayınladığı, Tanzimat'tan Cumhuriyet'e kadar Türkiye'de bilimi, Darülfünun'u ve mühendisliği inceleyen yazıları Türk bilim tarihi konusundaki ilk yayınlarıdır. Bu alandaki araştırmalarını Türk bilim, teknoloji ve eczacılık tarihi kongrelerinde sunduğu gibi, kendisi de bu kongrelerin düzenlenmesine katkıda bulunmuştur. IV.Türk Eczacılık Tarihi Toplantısı'nı (1998), Marmara Üniversitesi'nde düzenlemiştir. Kimya kongrelerinde de, kimya tarihiyle ilgili bildiriler sunarak Türk kimyager ve kimya mühendislerinin ilgisini mesleklerinin tarihine çekmiştir.

Kimya tarihiyle ilgili bibliyografik yayınları Açıklamalı Türkiye Kimya Dergileri Bibliyografyası (1911-1990) ve Cumhuriyet Dönemi Kimya Tarihi Yayınları Bibliyografyası (1923-1998), birer temel başvuru kaynağıdır. Prof. Dölen, Osmanlı kimya kitaplarında kullanılan kimyasal sembol ve formülleri de araştırmış ve bu çalışmasını kitaplaştırmıştır. İstanbul Üniversitesi Kimya Fakültesi'nin Kuruluşunun Otuzuncu Yılı adlı yayını, kimya tarihi ile onun özellikle son yıllarda araştırdığı İstanbul Üniversitesi'nin tarihini birleştirmektedir.

Kurumsal tarih üzerinde yürütmekte olduğu bir başka araştırması, Ankara'daki Yüksek Ziraat Enstitüsü üzerindedir.

Teknoloji tarihi, Prof. E. Dölen'in ilgilendiği bir diğer alandır. İstanbul ve Marmara üniversitelerinde, İTÜ'de teknoloji tarihi dersleri vermiş, bu konuda ders notları yayımlamıştır. 1999 yılında Mert Sandalcı ile birlikte yayına hazırladığı Kâğıthane-Kemerburgaz-Ağaçlı-Çiftalan Demiryolu (1914-16) kitabıyla, unutulan bir demiryolu hattını, dedesi Mukadder Dölen'in 1916 yılında görevli olarak çektiği fotograflara dayanarak araştırmış ve gün ışığına çıkarmıştır.

Tekstil Tarihi adlı kitabı ve M.Koraltürk ile birlikte yayımladığı İlk Çimento Fabrikamızın Öyküsü, onun teknoloji, sanayi ve kurum tarihi konularına olan ilgisinin bir diğer ürünüdür.

Gerek popüler dergilerde gerek ansiklopedilerde yayımladığı bilim tarihi yazıları, gerekse arşiv kaynaklarına dayalı araştırma makaleleri ve kitapları ile Türkiye'de bilim tarihinin tanınmasına katkıda bulunduğu kadar, bilim ve teknoloji tarihi araştırmalarıyla bu konuya yeni bilgiler getirmiştir. Araştırmalarının titizliği, belgelere dayalı olması, yayınlarının güvenilir olmasında en büyük etkendir.

Prof. E. Dölen, bilim tarihi ile ilgili kitap ve belge de yoplamaktaydı. Osmanlı şehirlerini, koleksiyonunda bulunan kartpostallar eşliğinde makalelerinde tanıtmış, I.Edirne Tıp Tarihi Günleri'nde (2001) Trakya Üniversitesi'nde açtığı Edirne kartpostalları sergisi ilgi ile izlenmiştir.

 15 Nisan 2025 tarihinde vefat etti.