Bingöl'ün Solhan ilçesi Murat Köyüdeki Norik Höyük'te yürütülen arkeoloji kazılarında çömlek içinde bulunan buğday tanelerinin TUBİTAK MAM laboratuvarlarında yapılan inceleme sonucu 4 bin 500 yıllık olduğu tespit edildi. Hububatın daha önce 3 bin yıllık olduğu tahmin ediliyordu.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü koordinesinde Elazığ Müze Müdürü Ziya Kılınç başkanlığında Fırat Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Dr.Öğretim Üyesi Abdulkadir Özdemir'in bilimsel danışmanlığında Nisan ayında Bingöl'ün Solhan ilçesi Murat köyünde, Nisan ayında başlatılan kazı çalışmaları tamamlandı.

Arkeolojik Kazı çalışmalarında elde edilen objeler ile ilgili Elazığ'da laboratuvar çalışmalarına başlandı.

Bingöl'ün ilk sistemli arkeoloji kazı çalışmaları sırasında çömleklerin içinde karbonize olmuş şekilde hububat kalıntıları bulunmuştu. Bulunan hububat kalıntıları TUBİTAK MAM laboratuvarlarında incelendi. Yapılan incelemede buğday tanelerinin 4 bin 500 yılık geçmişe sahip olduğu ortaya çıktı.

"4 farklı kültür katmanı gün yüzüne çıkarıldı"

Norik Höyük'te yürütülen 2019 yılı kurtarma kazı çalışmalarının arazi kısmının sonlandırıldığını ve laboratuvar çalışmalarının başlatıldığını belirten Kazı Bilimsel Danışmanı Dr. Öğretim Üyesi Abdulkadir Özdemir, “Kazı çalışmaları sırasında Demir Çağları ve Tunç Çağlarına ait depo yapılarının içindeki çanak ve çömleklerin içinde karbonize olmuş hububat kalıntıları, bakanlığımızdan alınan izin ile Tubitak MAM Laboratuvarlarında Karbon-14 metodu ile yaşlandırması yapılmış ve tohumların en erkeni MÖ 2500 yılına tarihlendirilmiştir. Murat Höyük'te, en üstten aşağıya doğru Bizans, Orta Demir , Erken Demir ve Erken Tunç Çağına ait 4 farklı kültür katmanı gün yüzüne çıkarıldı. Daha çok yerel özellikler barındıran yerleşim alanı, Doğu Anadolu Arkeolojisi açısından pekte bilinmeyen buluntuları ile ön plana çıkmaktadır" dedi.

" Hububat kalıntıları 4500 yıllık"

Bulunan buğday taneleri ile ilgili detaylı bilgi de veren Özmedir," Böylelikle günümüze en yakın olan Bizans Dönemine (MS,9-10 yüz yıla), Orta Demir Urartu Krallığı Dönemi'ne (MÖ 8-7 yüzyıl) ve en eskisi Erken Tunç Çağı'na (MÖ 2500) ait formunu çok iyi korumuş bir şekilde günümüze kadar gelmiş, en erkeni 4500 yıllık hububat kalıntılarının kesin yaş tarihlenmesi yapılmıştır. Karbonize olmuş bir şekilde günümüze kadar korunarak gelmiş hububat kalıntılarının formundan yola çıkılarak şimdilik buğday oldukları düşünülmektedir. Bunun yanı sıra Arkeobotanik çalışmalar kapsamında, Hacı Bayram Veli Üniversitesi MAKLAB Laboratuvarı işbirliğinde uzman hocalarımız tarafından tür analizi çalışmaları devam etmektedir. TUBİTAK MAM Laboratuvarlarında yapılan analiz sonuçları, Murat Höyük'ün MÖ 2500'lere tarihlenen buğday tanelerinin, Bingöl'deki en erken tarımın yapıldığı yerleşim yeri olduğunu kanıtlamıştır”diyerek sözlerini tamamladı.

Ahmet Mücahid Kantarcıoğlu - Abdulhamit Bildik / AA