Bitlis'in önemli sulak alanlardan biri olan ve birçok kuş türüne ev sahipliği yapan Arin Gölü'nde su seviyesi, iklimsel değişikliklerin yanı sıra havzada açılan çok sayıda kuyunun da etkisiyle giderek azalıyor.

Bitlis'in Adilcevaz ilçesinde çok sayıda kuş türüne ev sahipliği yapan Arin Gölü'nün su seviyesi, iklimsel değişikliklerin yanı sıra havzada açılan kuyular ve bilinçsiz tarımsal sulama nedeniyle her geçen yıl düşüyor.

Van Gölü'nün yakınında ve Süphan Dağı eteklerinde "Sodalı Göl" olarak da bilinen Arin Gölü, bölgenin önemli sulak alanlarından birini oluşturuyor.

13 kilometrekare alana sahip göldeki su seviyesi, havzada açılan çok sayıdaki kuyunun da etkisiyle her geçen yıl azalıyor.

Kuyulardan bilinçsiz sulama yapılması ve gölü besleyen derelerdeki suyun azalmasıyla gölün su seviyesinde geçmiş yıllara oranla gözle görülür düşüş yaşandı.

Uzmanlık alanı coğrafya olan Bitlis Eren Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, son yıllarda ülkenin birçok bölgesinde olduğu gibi Van Gölü Havzası'nda da ciddi kuraklık yaşandığını anlattı.

Adilcevaz ilçesindeki Arin Gölü'nün suların büyük oranda çekildiği bir göl olduğunu belirten Elmastaş, şunları kaydetti:

"Gölleri, kar ve yağmur ya da çevredeki kaynakların suları besliyor. Buharlaşmadan dolayı da gölde su seviyesi düştü. Bir önemli faktör de sulamada kullanılan su kaynaklarıdır. Son yıllarda normal kaynaklar ile yer altı suları yoğun olarak kullanılıyor. Birkaç yıl önce Ahlat'taki çalışmamızda 600'ün üzerinde kuyu vardı. Bu nedenle suların ciddi şekilde çekildiğini, bazı kaynaklarda seviyenin düştüğünü tespit ettik. Havzadaki binden fazla kuyudan sürekli su çekildiği için göldeki seviye düşüyor."

Elmastaş, Adilcevaz ilçesinde de çok sayıda kuyu bulunduğunu söyledi.

- "Yağmurlama sisteminin yaygınlaştırılması gerekiyor"

Rektör Prof. Dr. Elmastaş, Van Gölü Havzası'nın yeniden gözden geçirilerek mutlaka sulamanın da içinde yer aldığı bir planlamanın yapılması gerektiğini dile getirdi.

Tarımda bilinçsiz sulamadan dolayı su sarfiyatının çok fazla olduğunun altını çizen Elmastaş, şunları söyledi:

"Bazı yerlerde iki kat fazla su sarfiyatı var. Bu hem ürünlere zarar veriyor hem de buharlaşarak mevcut su bütçesini bozuyor. Vahşi sulama, su kayıplarını beraberinde getiriyor. Onun için yağmurlama sisteminin yaygınlaştırılması gerekiyor. Bazı çiftçilerimiz yapıyor. Bunu tamamına yaymak gerekiyor. Fazla su verimi artırmadığı gibi toprağın yapısını bozarak çoraklaşmaya sebep oluyor. Yer altı suları denetimli şekilde kullandırılmalı. Bir çiftçi istediği yerde kuyu açabiliyor. Bu gelecek açısından bir risk. 200 dönüme bir kuyu olmalı ancak 200 dönümünde 2-3 kuyu var. Bu başlı başına problem. Denetleme ve planlama olursa önüne geçilebilir. Dengeli kullanımla Van Gölü ve Arin Gölü'nü besleme noktasında sorunun bir kısmı çözülür."

Arin Gölü'nden çok sayıda kuş türünün de faydalandığını dile getiren Elmastaş, "Burada sadece insanlar yaşamıyor. Bu göllerin varlığı sadece bizi ilgilendirmiyor. Burada bir ekosistemde yaşayan canlılar var. Özellikle kuş türleri var. Burası onların yaşam alanı. Sular çekildiğinde burayı terk edecekler." diye konuştu.

AA Şener Toktaş