Bozkurt Kurgan mezarlığı nedir? Bozkurt Kurgan Nekropolü nerededir?

Bozkurt Kurgan Nekropolü; Ağrı ili, Doğubayazıt ilçesi’nin 16 kilometre kuzeyinde, Bozkurt Köyü’nde yer alır.

Kurgan türü mezarların bulunduu nekropol köyün içinden balayarak kuzeye doru 12 kilmetrekarelik alanı kaplamaktadır. Ağrı Dağı’nın batı eteğinde alçak ve geniş bir yamaçta yer alır. Mezarlar köyün kuzeyindeki Melecami kayalığının güney eteinde yoğunlaşarak güney-kuzey yönünde 4 kilometre, doğu-batı yönünde ise Ağrı Dağı’nın batı eteği ile köy yolu arasında 3 kilometrelik alana yayılmıştır.

2007 yılında gerçekletirilen ilk kazı çalışmaları ve kaçak kazı kalıntılarından görülebildiği kadarıyla mezarlar çoğunlukla kurgan türündedir. Alanda yoğun şekilde kaçak kazı yapılmış ve mezarların bir kısmı tahrip edilmiştir.

Alandaki arkeoloji kazıları Mustafa Kemal Üniversitesi'nden Aynur Özfırat başkanlığında gerçekleştirilmiştir.

Nekropolde Orta Tunç ve Son Tunç-Erken Demir Çaına ait buluntular belirlenmiştir. Nekropolün güneybatısında ve köyün kuzeyinde yer alan Melecami kayalığının güneyinde ayrıca Geç Kalkolitik ve Ortaça’a ait çanak çömlekler yüzey buluntusu olarak ele geçirilmiştir. Köyün doğusundaki düzlükte yer alan açmada ise İlk Tunç Çağına ait çanak çömlekler bulunmutur.

Bozkurt Kurgan Nekropolü kazısının arkeoloji bilimine en önemli katkılarından biri kurgan türü mezar anıtlarının Anadolu'daki varlığını göstermesidir kison olarak 2018 yılında Beşiktaş Meydanı arkeoloji kazılarında da bu tip mezarlara rastlanmıştı.

Kazı sonuçlarının Orta Asya kökenli ve bu bölgelerde M.Ö. 5. binyıldan Kafkasya’da ise M.Ö. 3. binyıldan beri varlığı bilinen kurganların Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki yayılımı ve tarihlenmesi konusuna katkısı önemlidir. Bu mezarlık Transkafkasya ve İran Azerbaycanı kurgan mezarlıkları ile ortak özellikler gösterir ve Doğu Anadolu’nun bu bölgeleri ile Orta Asya ile ilişkileri olabileceğini tahmin ettirmektedir.