Byblis nedir?

Byblis: Miletos'un kızı.

 Byblis, Miletos'un kızı olmakla da Apollon'un torunu oluyor.

Anasının kim olduğu konusunda söylentiler çeşitli, en akla yakını şu: Anası Maiandros, yani Büyük Menderes ırmağının kızı Kyane'dir.

Masmavi, koyu mavi anlamına gelen Kyane, bir ırmak kızı için güzel bir ad.

Ama Byblis'in serüveni acı: Bir ikiz kardeşi var Kaunos adında. Byblis ikizini öyle sever, öyle beğenirmiş ki, doyamazmış okşamaya, öpmeye. Bu sevginin kardeş sevgisinden öte bir şey olduğunun nasıl farkına vardığını uzun uzadıya anlatıyor bize Ovidius.

Byblis anlar sevgisinin dogadışı olduğunu, gene de dayanamaz, bir mektupla bildirir aşkını Kaunos'a. O da öfkeyle, tiksintiyle kınar bu aşkı, ikizini bir daha görmemek için kaçar yurdu Miletos'tan, gider, gider de Karia ile Lykia sınırında Kaunos kentini kurar. Byblis çıldırır, o da düşer yollara, deli gibi dolaşır Anadolu'yu boydan boya, rahat bulamaz hiçbir yerde. Sonunda yüksek bir kayadan aşağıya atar kendini, ama nympha'lar acır ona, kızı bir pınara çevirirler, pınar Byblis'in çağlayan gözyaşları gibi akar durur.

Bu Ovidius'un anlatımı. Başka bir anlatım işi tersine çeviriyor: Dogadışı aşka kapılan Byblis değil, Kaunos'muş. Kaunos bu yüzden sürülmüş, Byblis de bu yüzden çıldırmış ve asmış kendini.

Adını iki kente vermişler: Biri Karia'da Byblis, öteki Fenike'de Byblos.

Bu öyküleri anlatanlar Kaunos şehrini görmemişlerdi herhalde, yoksa öykünün sonunu bambaşka biçimde getirirlerdi: Eski Kaunos şehrinin (bugünkü Köyceğiz Dalyanı'nın) önünde göz alabildiğine uzanan ve ancak oraları iyi bilen gemicilerin şaşırmadan aşabildikleri bir sazlık vardır.

Bu bataklık nasıl meydana geldi belli, Ege kıyılarındaki bütün limanlar gibi bir ırmağın taşıdığı millerle dolmuştur, ama şair görüşüyle bu yol yol bataklığın Byblis'in tükenmez gözyaşlarıyla meydana geldiği düşünülemez mi?