Çömlekçi Çarkı nedir?

Çömlekçi Çarkı nedir?

Çömlekçi çarkı; çömlek-Çanak yapmak için kilden hazırlanmış çamuru şekillendirmeye yarayan alet. 

En erken kil şekillendirne tekniği 7000 yıl önce Neolitik Çağ'ın başlarında geliştirilmiştir. Başlangıçta kile el ile şekil verilmekteydi. 

Çökmetçi çarkı; Sümerlerde  İ.Ö. 3250 yıllarında,  Mısır'da  İ.Ö. 2750 yıllarında, Troya'da ( Troia) ise  İ.Ö. 2500 yıllarında karşımıza çıkmaktadır. 

Eski Yunan çarkı ahşap, pişmiş toprak ya da taştan yıpılmış, aya ile ya da bir yardımcı kişi tarafındar döndürülen, ortalama 60 cm. çapında bir disktir. 

Neolitik Çağ'da aileler kendi çanak-çömleklerini kendileri yaparlardı. 

Çömlek çarkının ve daha gelişmiş fırınların ortay açıkmasıyla, bu iş uzman çömlekçilerin çalışma alanı olmuştur. 

Çömlekçi atölyelerinde kadınlar da çalışırlardı, ancak çömlekçiler hep erkekti. Çünkü bi iş için kuvvet gerekliydi. 

Zaman içinde çömlekçilik endüstriye dönüşmüş ve çömlekçiler kentlerin belli yerlerinde toplanmışlardır. 

Çömlekçi çarkları zeytin ağacından yapılırdı. Ele geçen çömlekçi çarklarından Girit'te bulunanlar İ.Ö. VII. yüzyıla tarihlenmektedir. Bu örnekler 3-3,5 cm. kalınlığında, 42 cm. çapında fırınlanmış kilden yapılmışlardır. Çark için ince bir alt takım gerekliydi.  Yukarıda sözü edilen alt takım, kil çarka sıkıca sabiltenmiştir. En altta ise bir mil yatağı bulunmakta, çarkın mili buraya oturmaktaydı. Milin rahatça dönmesini sağlayan, iyice yağlanmış bir dönme yatağı idi. Çarkın kenarıda bulunan delik çarkı asmaya veya taşımaya yarmaktaydı. Buradan çömlekçilerin gezgin olduklanı çıkarıyoruz.