Yazıtları çözmek oldukça zor, çünkü metinlerde bozulmalar nedeniyle her iki kelimenin başlangıcını ve bitişini işaret eden bazı özellikler eksik. Ancak yine de deşifre etmek imkansız değil.

Danimarka’nın en eski kenti Ribe’de yapılan kazılar sırasında yaklaşık MS 800 yıllarına ait, Viking runik yazıları yazan iki cisim ortaya çıkarıldı.

Araştırmayı yürüten Søren Sindbæk’e göre, bu keşifler, erken Viking çağının önemli bir dönemine ışık tutuyor.

Sindbæk, “Bu bulgular ünlü bir muammanın çözümünde bize yardımcı olabilir: Neden Avrupa’nın en kuzey köşelerindeki, çoğu zaman kaba ve barbar olduğuna inanılan insanlar kendi alfabelerini icat edip kullandı?” diyor.

Çeşitli Germen dillerini yazmak için kullanılan runik yazılar ilk kez Roma Dönemi’nde icat edilmişti. Bilinen en eski runik yazıtlar yaklaşık MS 150 yıllarına tarihleniyor.

Ancak Sindbæk’e göre, runik yazı neredeyse kaybolmaya yüz tutmuşken, MS 800’lü yıllarda aniden Vikingler tarafından yeni bir runik alfabe yaratıldı ve kullanılmaya başlandı.

Taraktaki yazının yakından görüntüsü.

Tarağın her iki tarafında da tarak kelimesi geçiyor.

Bir tarafta “taramak”, diğer tarafta “tarak” yazıyor. Muhtemelen farklı kişiler tarafından yazılmış.

Foto: Søren Sindbæk

Bugüne kadar Vikinglerin bu dönemine dair sadece birkaç tane runik yazıt bulunabildi.

“900 ila 1300’lü yıllar arasında tarihlenen, yani bu yazı türunün iyice yaygınlaştığı zamana ait yüzyıllardır birçok runik yazı örneğini biliyoruz. Ancak bazı nedenlerden dolayı, runik yazının yeniden keşfedildiği 800’lü yıllara ait elimizde çok az kanıt var. Yeni bulgularımız, bu önemli döneme dair yeni bilgiler veriyor. Bu keşif, Vikinglerin yazılarını anlamak için bu oldukça önemli bir sıçrama.”

Sindbæk, bir zamanlar güçlü Viking yerleşimi olan Ribe’deki  pazar yerinde, her ikisi de runik yazıtlar taşıyan bir tarak ve küçük bir kemik ya da boynuz plakası buldu.

Rünik yazıtlı kemik plaka.

Foto: Søren Sindbæk

Yazıtları çözmek oldukça zor, çünkü metinlerde bozulmalar nedeniyle her iki kelimenin başlangıcını ve bitişini işaret eden bazı özellikler eksik. Ancak yine de deşifre etmek imkansız değil.

“Yeni bulgularımız, Vikinglerin runik yazıyı kullanma yöntemlerine ışık tutacak ve bu yazma stilini neden yeniden icat ettiklerini anlamamızı sağlayacak. Sihir için bir araç olarak mı geliştirildi? Ticari kasabalarda mülkiyet ve diğer işleri etiketlemek için? Veya uzun mesafelere mesaj göndermek için mi? Şimdiye kadar yalnızca bir avuç yazıtınız varsa bunu çözebilmek çok zor, bu yüzden iki yazıt bile fazla fark yaratıyor.”

Runik yazının bir tarakta kullanılmış olması, o dönem için beklenmedik bir şeydi. Dolayısıyla bu durum, Viking runik yazısının erken kullanımının daha önce düşünülenden çok daha çeşitli alanlarda ve yaygın olabileceğini düşündürüyor.

 Erman Ertuğrul Arkeofili.com (IB Times. 15 Ocak 2018)