Denizcilik Arkeolojisi nedir? Deniz arkeolojisi nedir?

Denizcilik Arkeolojisi (Deniz arkeolojisi: Maritime Archaeology / Marine Archaeology) Deniz ve denizcilik kültürü ile ilgili tüm alanları konu edinen arkeolojik alandır. Deniz havzasında ve sahil kesiminde yer alan (nehirler ve göller dahil); denizcilik ile oluşumları, yapıları, tesisleri, araçları ve bunlarla diğer alanların bağlant ve ilişkilerini alanları araştıran arkeolojik alandır.

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Alper Gölbaş, Prof. Dr. Mehmet Özdoğan danışmanlığında hazırladığı Sualtı Arkeolojisinin Gelişim Süreci ve Terminoloji Sorunları başlıklı doktora tezinde Sualtı Arkeolojisi (Underwater Archaeology) terimini şu şekilde tanımlamaktadır:  Sualtı Arkeolojisi’nin hemen hemen tüm alanlarıyla ilintili olan tek alt dalı Maritime Archaeology’dir (Denizcilik Arkeolojisi). Maritime Archaeology, Sualtı Arkeolojisi’nden (Underwater Archaeology) farklı olarak, yalnızca su altında bulunan bulguları incelemez.

Türkçeye, Denizcilik Arkeolojisi olarak çevrilen bu dal, kullanılan “deniz” terimine rağmen yalnızca denizde değil akarsu, göl gibi coğrafi oluşumlarda da yer alan denizcilik uygulamalarıyla ilgili yapı kalıntıları da dâhil her türlü buluntuyu kapsamaktadır. Bu alan, bir bütün olarak insanın deniz, göl ve nehirlerle olan etkileşimini, gemiler, liman ve limanla ilgili yapılar, yükler, insan kalıntıları ve batık kentler gibi maddi kalıntıların incelenmesi yoluyla araştırmaktadır.

Bu nedenle Denizcilik Arkeologları çok farklı konularla da ilgilenen ortak disiplin ve yan dallarla ilişki içerisindedirler. Denizcilik Arkeolojisi, günümüzde hem su altındaki hem de su altında kaldıktan sonra kıyı şeridinin değişimi üzerine veya alüvyon biriktirmesi gibi sebeplerle toprak altında kalmış bulguları inceler.