Kahramanmaraş'taki Domuztepe Höyüğü'ndeki arkeoloji kazılarında, ikinci yapı katına ait dolgu toprak içinde serpantin taşından üretilmiş ip delikli, 'aynalama' yöntemiyle ağızları birbirine bakar şekilde sembolize edilmiş boynuzlu iki hayvan başının yer aldığı 7 bin 600 yıllık damga mühür bulundu. Arkeolog Doç. Dr. Halil Tekin, bulunan objenin hayvanların evcilleştirilme sürecine ışık tutabileceğine dikkat çekti.

Kahramanmaraş'ın Türkoğlu ilçesindeki Domuztepe Höyüğü'nde süren arkeoloji kazılarında 7 bin 600 yıl öncesine tarihlenen, boynuzlu iki hayvan başı figürünün yer aldığı damga mühür bulundu.

Büyükbaş hayvanların evcilleştirilme sürecine ışık tutabilir

Domuztepe Höyüğü Arkeoloji Kazıları Başkanı Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Halil Tekin, kazılarda bu yıl hayli değerli bulgulara ulaştıklarını belirterek, yaklaşık 7 bin 600 yıl öncesine ait olduğu değerlendirilen damga mührünün en dikkat çekeci arkeolojik bulgu olduğunu belirtti. 

Damga Mühürdeki figürün büyükbaş hayvanların evcilleştirilme sürecine ışık tutabileceğini savunan arkeolog Halil Tekin,  "Höyüğün ikinci yapı katına ait dolgu toprak içinde serpantin taşından üretilmiş ip delikli düğme mührün baskı yüzeyinde 'aynalama' yöntemiyle ağızları birbirine bakar şekilde yapılmış boynuzlu iki hayvan başı dikkat çekiyor. Geçmiş yıllarda kilden çanak-çömlek üzerinde boya bezek olarak stilize yapılmış boğa başı motiflerinin varlığı saptanmıştı. Geleneksel Mezopotamya terminolojisinde 'Halaf' olarak bilinen yaşam biçiminin Doğu Akdeniz'deki en büyük yerleşimi olan höyükte farklı malzeme üzerinde görselleşen boğa başları çoğunlukla Yakın Doğu'da evcil sığır (Bos Taurus) olarak bilinen türün temsilcisi olarak kabul görmektedir."

Figürün boğa başlarından ilham almış olması güçlü olasılık

Elde edilen hayvan kemiklerinin (arkeozoolojik) incelemelerinin tamamlanmadığını hatırlatan Tekin, "Domuztepe'nin içinde bulunduğu Doğu Akdeniz'de M.Ö 7-6 binli yıllarda mandanın evcilleştirildiğini söylemek için erkendir. Mühür baskı yüzeyinde ve bazı çanak-çömlek üzerinde boya bezekler şeklinde gözlemlenen türün manda olmayıp sadece boğa başlarının farklı stillerde biçimlendirilmiş olması da ihtimal dahilindedir. Gelecekte yapılacak analizlerin bu konuya ışık tutacağı kuşkusuzdur. Bununla birlikte, Mezopotamya Geç Neolitik Dönem mühür baskılarında bu şekilde bir tasvir yönteminin de ender görüldüğünü belirtmek gerekir." değerlendirmesinde bulundu.

Bulunan mührün yapıldığı zaman dilimindeki işlevi bilinmiyor

Mührün genelde mülkiyetin varlığının somut kanıtı olarak kabul edildiğine işaret eden Tekin, "Bununla birlikte eşitlikçi bir yaşam biçimine sahip ve henüz bürokrasinin bulunmadığı bir zaman dilimini temsil eden erken köy yerleşimlerinde bu tür nesnelerin işlevleri konusu hala tartışmalıdır." ifadelerini kullandı.

AA