Edirne'nin Yeni Sarayı olarak bilinen Saray-ı Cedide-i Amire alanında süren arkeoloji kazılarında has bahçeye açılan kapının toprak altında kalan duvarları gün yüzüne çıkarılmaya başlandı.

 Saray-ı Cedide-i Amire Arkeoloji Kazısı Başkanı ve Trakya Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gülay Apa Kurtişoğlu, gazetecilere yaptığı açıklamada, 3 sene ara verilen kazılara geçen yıl yeniden başladıklarını söyledi.

Kazılara demir kapı ve çevresinde devam ettiklerini ifade eden Kurtişoğlu, saray algısının artırılması amacıyla avlu duvarlarının ortaya çıkartılıp yükseltilmesi amacıyla çalışmaları bu alanlarda sürdürdüklerini belirtti.

Has bahçeye açılan kapının duvarlarının da çalışmalarda gün yüzüne çıkarıldığını vurgulayan Doç. Dr. Kurtişoğlu, şöyle devam etti:

"Demir kapının etrafında yaptığımız kazılarda 15'inci yüzyıla ait duvarı bulduk. Bunun yanı sıra yine askeri müdahale edilmiş olan dönemde eklenti olarak karşımıza çıkan yeni duvarlar var. Bütüncül olarak kazıyı tamamladığımızda 15'inci yüzyıl duvarlarını belirli bir yüksekliğe göre tamamlayıp, avlu duvarlarını daha belirgin hale getireceğiz. Demir kapının olduğu alan, Fatih Köprüsü'nden hemen sonra Kum Meydanı'na geçişi sağlayan bir kapı. Buradan Kum Meydanı'na ve cihannümaya ulaşım sağlanmış oluyor."

Edirne Yeni Sarayı

Tunca Nehri kenarına kurulan Edirne Sarayı'nın yapımına, 2'nci Murat'ın emriyle 1450 yılında başlandı.
Topkapı Sarayı'na benzer bir yerleşim planına sahip saray, büyük meydanlar etrafında konumlanan değişik işlevli yapılarıyla Türk saray mimarisinin genel karakterini yansıtıyor.

İnşasının ardından Osmanlı-Rus Savaşı, Balkan Savaşı gibi pek çok önemli olaya tanıklık eden saray, Osmanlı-Rus Savaşı'nda önemli oranda tahrip edildi.

Savaş sırasında cephanelik olarak kullanılan saray, Edirne'nin istila edileceği ve cephanenin Rusların eline geçebileceği düşüncesiyle dönemin Edirne Valisi Cemil Paşa'nın emriyle havaya uçuruldu.

Saraydan bugüne, mutfağı, Babüssaade, Cihannüma Kasrı, Kum Kasrı Hamamı, Fatih Köprüsü, Adalet Kasrı, Kanuni Köprüsü, Su Maksemi, Şehabeddin Paşa Köprüsü, Namazgahlı Çeşmesi, Av Köşkü gibi yapıları ulaşabildi.

Osmanlı dönemi kanalizasyon sistemi, saray mutfağına ait araç gereçlerin yanı sıra Hürrem Sultan'ın kullandığı parfüm şişelerinin de bulunduğu Edirne Sarayı kazı alanının, ören yerine dönüştürülerek koruma altına alınması çalışmaları da sürüyor.

 Cihan Demirci - Gökhan Balcı / AA