Eksedra nedir?

Eksedra: Yunan ve Roma mimarisinde yanm daire ya da dikdörtgen planlı, duvan boyunca ya da yükseltilmiş bir oturma sekisi bulunan niş.

Konutlarda, Kamu yapılarında, Propylonlarda ve kutsal yapılarda bulunabilir. Sokak kenarlarında bağımsız bir yapı gibi düzenlenmiş örnekler de vardır.

Vitrivius Palaistralardan söz ederken, oturma yeri bulunan oda biçiminde çıkıntıların (exedrae) filozoflarla hatipler tarafından düşünme ve tartışma mekâm olarak kullanıldığını belirtir.

Roma yapılarında çok kullanılan eksedralar planlarının bir yansıması olarak yarım kubbeyle örtülüdür. Özellikle bir dönemde ana mekâna açılan yönde sütunlar ya da yanm sütunlarla sıralanmışlardır.

Roma dönemi eksedralarının en güzel örnekleri Minerva Medica ve Pantheon'dadır.

Pantheon da orta mekânı çevreleyen duvarda üç tane yarım daire, dört tane de dikdörtgen planlı eksedra vardır.

Büyük bir olasılıkla bu nişler Romalıların tanıdığı yedi gezegenin tanrılarının heykellerini yerleştirmek amacıyla yapılmıştır.