Eris kimdir?

1. Eris: Yunan inanç sisteminde kavga tanrıçası.

Savaş tanrısı Ares’in kız kardeşi ve kansı, Nyks’in kızıdır.

Ondan “bütün belaların anası” şeklinde söz edilir.

Menelaos’un karısı Hellen’in kaçırılmasına ve bunun sonucunda Troia Savaşı’nın başlamasına yol açan güzellik yarışmasını düzenlemiş, Hera, Aphrodite ve Athena’yı birbirine düşürmüştür.

Roma dinindeki karşılığı Discordia’dır.

2. Eris: Nyks'ten (Gece) doğma belalı bir varlık.

Adı Kavga anlamına gelen Eris aslında simgesel bir tanrıçadır, İhanet, Kara Sevda ve İhtiyarlık gibi soyut kavranılan sayarken onu da sayar Hesiodos.

Ama Theogonia'dan çok, asıl İşler ve Günler'de önemli bir yer verir Eris'e (11 vd.). İki türlü kavga var demekle, olumlu ve olumsuz kavgayı, yani çatışma ile savaşı birbirinden ayırmakta, Hesiodos önemli bir kavram ayırımı ve tanımına girişiyor.

Böylesi bir sosyal görüşe Homeros destanlarında rastlanmaz.

Eriş destanlarda daha çok efsanevi bir figürdür.

Eris: Kavga tanrıçası. 

Ne kadar belalı tanrı ve tanrıça varsa, ölüm ve yıkım getiren ne kadar varlık varsa hepsi Nyks (Gece)'ten doğmadır. Kavga tanrıça Eris, İhanet, Karasevda ve İhtiyarlık gibi tanrılaşmış kavramlardan hemen sonra gelir doğum sırasında.

Hesiodos ona "azgın yürekli" der ve kendi doğurduğu varlıkları sayar.  Sonra da ikinci eseri "İşler ve Günler" de iki kavga ayırır, biri insana zararlı, biri faydalı ve şöyle tanımlar ikisini de:

İki türlü kavga vardır bu dünyada,

biri övülmeye değer, öteki kötülemeye.

Özden apayrıdır bu iki kavga,

insanı kanlı savaşa götürür birisi,

kötüsü, hiçbir ölümlü sevmez onu.

Zorla girer bu kör dövüşüne

ölümsüzlerin zoruyla, buyruğuyla.

Öteki kavgayı daha önce doğurdu yüce Karanlık.

Göklerdeki tahtında oturan Kronos oğlu toprağın özüne kattı onu.

İnsanlara yararlıdır o kavga,

O kavga ki eli tutmaz insanları bile işe sürükler.

Hesiodos'un bu kavgasına rekabet ya da ekmek kavgası demeli. Yaşamın özünde görür onu Hesiodos ve kardeşine kötü değil de iyi kavgadan yana gitmesini öğütler.

Eris, Üç Güzeller yarışmasında da bir rol oynar, Peleus'la Thetis'in düğününe hır çıkarmasın diye çağrılmadığı için altın elmayı tanrıların düğün sofrasına atar da, üstüne "en güzeline" yazdığı altın elmanın kime verileceği kararı Paris'in yargısına bırakılır. Bu kavga Troya savaşı gibi yüce bir çatışmanın kaynağıdır.