Gaziantep'te Rumkale yakınlarında tonlarca ağırlıklı dev kayalardan oluşan ve Tunç döneminden kalan dolmen mezarlar, KUDEB, Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Kültür Varlıkları Koruma Kurulu ve Gaziantep Müze Müdürlüğü ekiplerince yakından ziyaret edilir hale getirildi.

Yavuzeli-Araban kara yolu üzerinde bulunan, Yöre halkı tarafından delikli taş anlamına gelen Gavrikul adıyla anılan yüzlerce yıllık mezarların restorasyonu gerçekleştirildi. 

Restorasyon sonrası ziyareti kolaylaştıracak şekilde planlanan çevre düzenlemesiyle artık dolmen mezarları bölgeye gelen turistlerin uğrak noktası haline getirilmesi hedefleniyor.

Dolmen mezarları koruma altına alındığı ve çevre düzenlemeleri yapıldı

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Bürosu (KUDEB) Daire Başkanı Serdar Murat Gürsel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kentteki dolmen mezarlarının korunması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla bir süre önce KUDEB'in önderliğinde Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Kültür Varlıkları Koruma Kurulu, Gaziantep Müze Müdürlüğü'ndeki uzmanlarla beraber çalışma başlattıklarını söyledi.

Çalışmalar kapsamında Yavuzeli-Araban Karayolu'nda tespit edilen dolmen mezarlarının koruma altına alındığını ve çevre düzenlemelerinin yapıldığını anlatan Gürsel, şunları kaydetti: "Bölgede tespit edilen dolmen mezarlarının ayakta kalanlarının çevre düzenlemesini yaptık. Hasar görenlerin de ayağa kaldırılması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Ayakta bulunan ve korunması gereken 4 dolmen mezarı tespit ettik. Bunlardan birisi ayaktaydı, korumasını sağladık. Diğer üçünün de ayağa kaldırılmasını sağladık."

Gürsel, çevre düzenlemesini yaparken tespit edilen 4 dolmen mezarının birbiriyle olan ilişkisini kurguladıklarını, yapılan yürüyüş yoluyla ziyaretçilere mezarların tamamını yakından görme imkanı sağlayacaklarını kaydetti.

Dolmenlerin Tunç Devrinden kaldığı tahmin ediliyor

Gürsel, dolmen mezarlarının turizme kazandırılmasının Gaziantep'teki turizm altyapısını güçlendirmek açısından çok önemli bir çalışma olarak nitelendirilebileceğini dile getirerek, şöyle devam etti: "Dolmen mezarlarının olduğu bölgede henüz herhangi bir arkeolojik çalışma yapılmamış durumda. Bu da bizim eserlerin tarihi bilgisini tespitini zayıflatıyor. Ancak kesin tarihi belirleyememekle birlikte civardaki diğer dolmenleri incelediğimizde ortaya çıkan sonuca göre Gaziantep'teki dolmen mezarlarının Tunç Dönemi'ne denk geldiğini ve milattan önce 3 bin ila bin 200'lü yıllardan kalma olduğunu söyleyebiliriz. Yapacağımız girişimlerle bölgede kazı çalışmalarını da sağlayıp kesin tarihin belirlenmesini de arzuluyoruz."

Gaziantep'teki eserlerin daire çapının 10 metre olduğunu ve 5 büyük kaya taşlarından oluştuğunu ifade eden Gürsel, Gaziantep'te daha önce bu tip eserler üzerinde yapılan ilk çalışmayı hayata geçirdikleri için de yaşadıkları mutluluğu dile getirdi..

Rumkale'yle ilişkisi oldukları tahmin ediliyor

Gürsel, dolmen mezarlara sadece Yavuzeli-Araban Karayolu hattında rastlandığına işaret ederek "Biz bu mezarların 4 taneden daha fazla olduğunu düşünüyoruz. Alanda yapılacak çalışmalarla bu sayının artacağını tahmin ediyoruz. Bununla ilgili çalışmalara vesile olmak istiyoruz." dedi.

Dolmen mezarlarının yakınlarında tarihi Rumkale'nin bulunduğunu anımsatarak, mezarların Rumkale'yle ilişkisini oraya çıkarmak istediklerine dikkati çeken Gürsel, şunları kaydetti: "Mezarların Rumkale ile bağlantısını ortaya çıkardığımızda karşımıza güzel bir kültür ringi çıkacak. Bunu çok önemsiyoruz. Gaziantep'teki en ücra köşedeki eserleri bile ortaya çıkarmak istiyoruz. Böyle bir anlayışla hareket ederken dolmen mezarlarını da görmezden gelemezdik. O yüzden kent turizmine farklı bir alternatif sunduğumuz için mutluyuz. Burası aslında Gaziantep'teki herkesin bildiği ama müdahale edemediği bir yerdi."

Gaziantep dolmenleri nedir?

Gaziantep dolmenleri, Gaziantep Karadağ'ın eteklerindedir, bir kısmı Yavuzeli ilçesinde bir kısmı Yavuzeli-Araban yolunun batısında, biri Ballık köyünde, diğerleri ise Küçük Karakuyu Köyünün sınırları içerisindedir. Dolmenlerin keşfedildiği 650-850 rakıma sahip coğrafik alan kireçtaşı tepelerle kaplıdır.

Gaziantep dolmenlerinde ayakta kalan parçalar daha çok yan yana konulan ikişer blok taş ve bunların üstündeki bir blok taş olmak üzere 5 adet yassı blok taştan oluşmaktadır. 10 metre çapındaki ve 5 büyük kaya parçasından müteşekkik Dolmenler, yaklaşık olarak 1 metre 90 santimetre uzunluğunda ve uzunluğunda 3 metre 40 santik boyunda ve 2 metre 20 santim enindedir.

Gaziantep dolmenleri Adıyaman Kargalı dolmenleri gibi dörtgen podyum, dolmen örtüsünün biçimi ve oda biçimi ile taşların kabalığı ,boyutları açısından Levant bölgesinin Akdeniz özelliğini taşımakta, İsrail dolmenleri ile de benzerlikler göstermektedir. Bu eserlerin Levant dolmenleri gibi, Tunç devrinde yapıldığı tahmin edilmektedir.

Kerem Kocalar- AA