Türkiye'nin batı ucunda yer alan Çanakkale'nin Gökçeada ilçesindeki Zeytinlik Höyüğü'nde yapılan arkeoloji kazılarında 8000 yıl öncesinden kalma anıtsal yapı kompleksi bulundu. Yapı 7 metre uzunluğunda duvarlarla çevrili, Göbeklitepe dikili taşlarını anımsatan iki ayrı parçadan oluşan 'T' biçimli bir dikili taş içeriyor. Gökçeada'da daha önce de Göbeklitepe'dekileri andıran figürler bulunmuştu.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün izniyle 2009'dan bu yana Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burçin Erdoğu başkanlığındaki ekip tarafından kazılan höyük, Türkiye'nin en batısında bilinmeyen bir döneme ışık tutuyor.

Prof. Dr. Erdoğu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kazıların Uğurlu köyünün 900 metre doğusunda yer alan höyük ile civarda kamulaştırılan alanda devam ettiğini söyledi.

Bu yıl kazılarda önemli bulgulara ulaştıklarını vurgulayan Erdoğu, elde edilen verilerin Gökçeada'nın geçmişine ışık tutacağını anlattı.

Adadaki insan varlığının 8 bin 800 yıl öncesine tarihlendiğini belirten Erdoğu, şunları kaydetti:

"Bu yılki kazılarda milattan önce 6 bin yıllarına tarihlendirilen anıtsal bir yapıyı ortaya çıkardık. Bu yapı hem Ege adaları hem de Batı Anadolu için önemli bir keşif. Göbeklitepe dikili taşlarını anımsatan iki parça halinde yapılmış 'T' biçimli bir dikili taş, iç içe geçmiş 7 metre uzunluğunda duvarlarla birbirine yerleştirilmiş. Özellikle Yakın Doğu'da kamusal yapı olarak adlandırılan, bazılarına göre tapınak oldukları düşünülen anıtsal yapıların benzerlerinin batıya gittikçe kaybolduğu düşünülmekteydi. Uğurlu'da bulunan bu yapı daha geç bir neolitik dönemde de olsa benzer unsurlar içeren anıtsal yapıların batıda da varlığını ortaya koyması bakımından önemli."

"Ritüeller yapılan bir alanın parçası olabilir"

Erdoğu, 2009'dan bu yana her kazı döneminde adada farklı bulgulara ulaştıklarını dile getirdi.

Anıtsal yapı keşfinin, önceki kazılarla bağlantılı sonuçlar ortaya çıkaracağına inandıklarını belirten Erdoğu, "Bulunan bu anıtsal yapı, insanların bir araya geldiği, birtakım etkinlik ve ritüellerin yapıldığı bir alanın parçası gibi duruyor." ifadesini kullandı.

Prof. Dr. Erdoğu, bu anıtsal alanın "terrazzo" tabanlı, daha erkene tarihlenen bir yapının üstünde olduğunu söyledi.

Yakılmış kireç, kum ve taş katkılı harçla oluşturulan terrazzo tabanın hem Doğu Anadolu hem de İç Anadolu'daki örneklere benzediğini bildiren Erdoğu, "Yerleşimin farklı kesimlerinde yüzeyde görülen, üzerlerinde çizgisel şekiller bulunan dikili taşların varlığı da belki Uğurlu'da birden fazla anıtsal yapının varlığının bir kanıtıdır." diye konuştu.

Burak Akay - AA