Archaeological Prospection (Arkeolojik Prospeksiyon) dergisinde Kasım 2023’te yayımlanan makale, Endonezya’da adı yerel dilde Aydınlanma Dağı olan yükseltinin aslında eski insanlar tarafından inşa edilen dünyanın en eski piramidi olduğu yönündeki bir makale yayınlanmıştı.. Ancak arkeologların verdiği tepkiler üzerine makalenin tezleri yeterli kanıt içermediği için geri çekildi.

Archaeological Prospection dergisi, insanların Endonezya’da 27.000 yıl kadar önce bir “piramit” inşa etttiğini iddia eden tartışmalı makaleyi geri çekti. Makalenin yazarlarına göre bu tepe, binlerce yıl boyunca insanlar tarafından inşa edilmişti. Gunung Padang sitesi, gelişmiş bir küresel medeniyetin 12.000 yıl önce son buzul çağının sonunda yok olduğu fikrini savunan İngiliz yazar Graham Hancock’un sunduğu 2022 tarihli Netflix belgeseli Ancient Apocalypse’de yer alıyor. Yazarlar, makalelerinin redaksiyonunu yaptığı için Hancock’a teşekkür etmişti.

O günlerde İngiltere'nin Cardiff Üniversitesi’nden arkeolog Flint Dibble, Nature’da söz konusu makalenin “meşru veriler” kullandığını ancak gerekçesiz sonuçlara vardığını belirten bir açıklama yapmıştı New Haven’daki Southern Connecticut Eyalet Üniversitesi’nden arkeolog Bill Farley, makalenin son buzul çağında gelişmiş bir uygarlığın var olduğuna dair kanıt sunmadığını belirtmişti..

MAKALE 2023 YILI KASIM AYINDA YAYINLANMIŞ, OKUYAN ARKEOLOGLARI ŞOKE ETMİŞTİ

Kasım 2023’te yayımlanan çalışma, Endonezya’daki bir dağın aslında eski insanlar tarafından inşa edilen dünyanın en eski piramidi olduğu yönündeki olağanüstü iddiasıyla medyanın büyük ilgisini çekti. Ancak arkeologların verdiği tepkiler, bu iddianın cesur sonuçları konusunda oldukça şüpheciydi.

Makaleye göre, “Aydınlanma Dağı” anlamına gelen “Gunung Padang”, doğal olarak oluşmamıştı ve 25.000 ila 14.000 yıl önce şu anki haline “titizlikle şekillendirilmişti”. Dolayısıyla dünyanın en eski piramitlerinden çok daha eskiydi ve ekip bunun, belki de tarımın henüz icat edilmediği zamanlarda da ileri inşaat uygulamalarının zaten mevcut olduğunu öne sürdüğünü yazmıştı.

Diğer cesur iddiaların yanı sıra alanda gizli boşluklar veya odalar olduğu ve alanın muhtemelen koruma amacıyla gerçek kimliğini gizlemek için birkaç kez gömüldüğü iddia edildi.

Olağanüstü iddialar olağanüstü kanıtlar gerektirir ve diğer arkeologlar ekibin bunu sağladığına ikna olmaktan çok uzaktı.

Bandung’lu bir arkeolog olan Lütfi Yondri, Nature’a yaptığı açıklamada, çalışmasının bölgedeki insanların 12.000 ila 6.000 yıl önce mağaralarda yaşadığını gösterdiğini ve kendilerinden binlerce yıl önce bölgedeki insanların ‘piramit’ inşa etmek için kullandığı iddia edilen olağanüstü duvarcılık yeteneklerine sahip olduğuna dair hiçbir kanıt bırakmadığını söyledi.

Cardiff Üniversitesi’nden arkeolog Flint Dibble, Nature’a makalenin “meşru veriler” kullandığını ancak gerekçesiz sonuçlara vardığını söyledi. Örneğin, ekip karbon tarihleme yöntemini kullandı ve yapıların altından çıkan organik toprakların tarihlemesinin, başlangıç aşamasının Paleolitik çağa dayandığı, MÖ binlerce yıl öncesine uzanan çoklu inşaat aşamalarını ortaya çıkardığını iddia etti.

DERGİ EDİTÖRLERİ TEPKİLER SONRASI YAPTIKLARI ARAŞTIRMA İLE MAKALEYİ GERİ ÇEKTİ

Ekibe göre, höyüğün “inşaatın” en eski kısmı olduğunu düşündükleri kısımlarından alınan toprak örnekleri 27.000 yıl öncesine ait. Bu doğru olsa da, diğer arkeologlar Nature’a bu toprak örneklerinin insan faaliyetini gösteren herhangi bir iz (kemik parçaları veya odun kömürü gibi) göstermediğini belirtiyor. Özünde, etrafında insan faaliyetine dair daha ikna edici izler olmasa da, bunun kanıtladığı tek şey toprağın gerçekten eski olması.

Archaeological Prospection dergisinin soruşturmaya ve ardından da makaleyi geri çekmesine yol açan da bu endişelerdi.

Derginin yaptığı geri çekme açıklamasında şunlar söylendi: “Yayıncı ve Genel Yayın Yönetmenleri bu endişeleri araştırdılar ve makalenin büyük bir hata içerdiği sonucuna vardılar. Hakem incelemesi sırasında tespit edilmeyen bu hata, radyokarbon tarihlemesinin, antropojenik veya ‘insan yapımı’ olarak güvenilir bir şekilde yorumlanabilecek herhangi bir eser veya özellik ile ilişkili olmayan toprak örneklerine uygulanmasıdır. Bu nedenle sitenin 9.000 veya daha fazla yıl önce inşa edilmiş eski bir piramit olduğu yönündeki yorum yanlıştır ve makalenin geri çekilmesi gerekmektedir.”

MAKALENİN YAZARLARI, MAKALENİN GERİ ÇEKİLMESİNE TEPKİLİ

Makalenin geri çekilmesine tepki gösteren yazarlar, kararı “haksız” olarak nitelendirdi ve Facebook’ta yayınlanan bir bildiride kararın “doğal jeolojik oluşumlardan ziyade insan yapımı yapılar veya arkeolojik özellikler olarak açıkça belirlendiğini” iddia etti. “Bu katmanlara, antropojenik kökenlerine dair somut kanıtlar sağlayan çok sayıda küçük taşınabilir eser eşlik ediyor.”

Sonuç olarak daha güçlü bir kanıt sunulana kadar daha olası bir açıklama, bu tepenin doğal bir oluşum olduğu.

IFL Science / Erman Ertuğrul - Arkeolofili.com