Çorum'un Ortaköy ilçesinde süren arkeoloji kazılarında Şapinuva kentinin sınırları belirginleşirken, Hitit şehir planında atölyelerin, yönetim binaları ve yerleşim alanlarından çok uzağa yapıldığı dikkat çekiyor. Bu da günümüz kavramıyla Hititlerin Sanayi Mahalleri oluşturduğu anlamına geliyor.

Anadolu'nun ilk medeniyetlerinden Hititlerin önemli idari merkezlerinden Şapinuva'da yerleşim yeri dışına kurulan,3 bin 300 yıllık iki atölyede çalışmalar sürüyor.

"İşlik-1" yapısında 2017 yılında bulunan ayak körükleri, üfleçler, pota (içinde maden eritilen kap) ve madende kullanılan eşya ve kalıpların Çorum Müzesi'nde sergilendiğini belirten Kazı Başkanı Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Önder İpek,  bu yılki kazıda "İşlik-2" yapısının sınırlarını belirlerken aynı zamanda Şapinuva kentinin sınırlarını tespit etmiş olacaklarına dikkat çekerek, "kazılarda ortaya çıkarılan yerleşim yerleri ile işliklerin birbirinden uzak olduğunu belirledik" dedi.

Hititler işlik yapılarını şehrin dışına atıyorlardı

"İşlik-2" yapısının, ocakların bulunduğu uzun bir koridor biçiminde yapıldığını ifade eden İpek, "Bu işlikler kendi döneminde kullanıldıktan sonra, işlevleri bittikten sonra kapatılıyor. İşlikler dönemin idari binasının çok daha uzağında. Aslında şehrin tam bitiş noktasında yapılmış. Günümüzdeki sanayi üretiminin olduğu yerlerde sanayi kuruluşları nasıl kentin biraz dışındaysa, Hitit döneminde de burada onu çok net şekilde görebiliyoruz. İdari yapının çok uzağında çünkü orada ateş yakılacak, duman çıkacak, zehirli gazlar çıkacak. Bu nedenle bu tür işlik yapılarını şehrin dışına atıyorlar." açıklamasında bulundu.

Hititlerin başkenti Hattuşa'dan sonra en büyük çivi yazılı tablet arşivinin bulunduğu Şapinuva'nın önemli bir yerleşim alanı

Bölgede 33 yıldır kazı yapıldığını, Şapinuva'nın büyük bir Hitit kenti olduğunun önceki kazı başkanı Prof. Dr. Aygül Süel tarafından tespit edildiğini dile getiren İpek, "Tepelerarası bölgesinde kazı çalışmaları devam ediyor. G binası dediğimiz yerde, Prof. Dr. Aygül Süel Hoca tarafından 2015'te tespit edilen iki evreli bir yapı var. Alttaki evre bir işlik yapısı. Üstteki evre ise daha geç, bize yakın bir dönemde mimari olarak kurulmuş bir yapı. Bu dönem çalışmalarımız 'İşlik-2' yapısının sınırlarını belirlemek, nerede bittiğini tespit etmek üzerine. Şu anda bu bölgede çalışıyoruz." dedi.

Çorum'un Ortaköy ilçesinde bulunan ve Hititlere bir dönem başkentlik yapan Şapinuva'da 1990 yılında başlayan arkeolojik kazılarda bugüne kadar pek çok önemli bulguya rastlandı.

Çalışmaların devam ettiği antik kentteki "işlik" adı verilen atölyeler, idare binasına yaklaşık 300 metre mesafede bulunuyor. Geçmişte ağırlıklı olarak metal işlenip çeşitli eşyalara dönüştürülen atölyelerde ayrıca obsidyen taşı işlendiği tespit edildi.

Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Önder İpek, başkanlığında sürdürülen kazılara Türk Tarih Kurumu Başkanlığı finansal destek sağlıyor.

Kutsal mekanların yer aldığı Ağılönü ve idari yapı ile depoların bulunduğu Tepelerarası olmak üzere ikiye ayrılan antik kentte kazı çalışmaları son yıllarda Tepelerarası bölgesinde yoğunlaştı.

Kemal Ceylan - AA