İnsansı türler arasında yer alan Homo Erectus'un Endonezya’daki Java adasında bulunan fosilleri; yapılan iki ayrı tarihlendirme yöntemine göre 1.5 ile 1.3 Milyon yıllık görünüyor. Bu da Homo Erectus'un Endonezya’ya daha önce sanılandan en az 300 yıl daha sonra ulaştığını gösteriyor. Bu tarihlendirmeler; Evrim Teorisi savunucuları açısından taşları yerine oturttuğu için özel önem taşıyor.

Science (Bilim) Dergisinde 10 Ocak tarihinde, Shuji Matsu’ura, Megumi Kondo, Tohru Danhara, Shuhei Sakata, Hideki Iwano, Takafumi Hirata, Iwan Kurniawan, Erick Setiyabudi, Yoshihiro Takeshita, Masayuki Hyodo, Ikuko Kitaba, Masafumi Sud, Yugo Danhara ve Fachroel Aziz imzaları ile yayınlanan Sangiran bölgesindeki Javanese Homo erectus fosillerinin yaş kontrolüne dair tarihlendirmelerin ilk verileri (Age control of the first appearance datum for Javanese Homo erectus in the Sangiran area) başlıklı makaleye göre; daha önce 1.8 milyon yıl öncesine tarihlendirilen fosiller daha genç çıktı.

Endonezya'nın Java adasındaki UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan Sangiran arkeolojik alanı, insansı türlerin Asya'ya gelişi ve evrimi açısından büyük önem taşıyor. Bununla birlikte, alanda bulunan Homo erectus'un türüne ait fosilllerin tarihlendirilmesi konusunda yıllardır tartışma yaşanıyor.

Science Dergisindeki makaleye göre fosiller iki ayrı ekip tarafından, iki ayrı yöntemle yeniden tarihlendirildi. Çalışmalarda, bilinen en eski fosillerin ortaya çıkarıldığı volkanik külller ve bulunan kemik kalıntılarını tarihlemek için iki farklı teknik kullanıldı.

1994 yılında, arkeolog Carl Swisher, aynı fosilleri yaklaşık 1.8 milyon yıl öncesine tarihlendirmişti. Bu tarihlendirmeye göre ortada bir problem vardı. Afrika'da zuhur ettiği sanılan Homo erectus’un aslında Asya’da ortaya çıkan bir tür oluyordu.

O zamandan beri, arkeoloji dünyasında fosil tarihlendirmeleri ciddi tartışmalara yol açtı. Bu yeni çalışmada, araştırmacılar bir alanda volkanik kül örneğinin ne kadar süredir sabit kaldığını göstermek için iki tür tarihleme yaparak tartışmayı çözmeye çalıştılar.

Çalışmaların mekanı, Endonezya’daki Java adasında yükselen bir tektonik zirve olan Sangiran tepesiydi. Bu bölgede şimdiye kadar ilk kez 1936’da çalışılmaya başladığından beri 100’den fazla hominin fosili bulundu.

Araştırmacılar tarafından kullanılan iki teknik, bir volkanik toprak örneğinin kristalleşme yaşının ölçülmesini sağlayan uranyum-kurşun tarihleme yöntemi ve bir patlama sırasında püsküren volkanik malzemedeki zirkon tanelerinin özelliklerini ölçen fisyon iz tarihlendirme yöntemiydi.

Ekip, fosillerin bulunduğu volkanik malzemeyi test etmek için her iki tekniği de kullandı ve her iki tekniğin de 1.3 ila 1.5 milyon yaş gösterdiğini bildirdi.

Bu Swisher’in tahminlerini yaklaşık 300.000 geriye çekti.  Bu tarihlendirmedeki önemli nokta; Homo erectus’un ilk önce Afrika’da ortaya çıktığı ve Asya’ya göç ettiği tezine uygun düşmesi.Önceki çalışmalar Homo erectus fosillerini 1.8 milyon yıl ve 1.6 milyon yıl öncesine tarihlendiriyordu.

Araştırmacılar, birbirleriyle uyumlu sonuç veren iki bağımsız tarihleme tekniği kullandıkları için, sonuçların Homo erectus’un Java’da yaşadığı bilinen en erken tarihle ilgili tartışmayı çözmesi gerektiğini ve ayrıca Homo erectus’un ilk olarak nerede ortaya çıktığı konusunu da çözmesi gerektiğini öne sürüyor.

Kaynak: Sciencemag.org Çeviri: Erman Ertuğrul - Arkeofili