Iğdır Genel Bilgiler

Yüzölçümü: 3.539 km²

Nüfus: 168.634 (2000)

İl Trafik No: 76

Türkiye'nin doğu sınırında yer alan Iğdır, efsanevi Ağrı Dağı ile görülmesi gereken bir ildir.

Iğdır, Türkiye’nin doğu sınırında, yüksek platoların ve dağlık kesimlerin geniş yer kapladığı bir bölgede yer almaktadır. Bununla birlikte Iğdır Ovası, jeolojik yapısı ve iklim özellikleri nedeniyle, meyve ve pamuk dahil olmak üzere her türlü tarıma elverişli topraklara sahiptir. Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı’nın büyük bir bölümü de il sınırları içinde kalmaktadır. Ağrı Dağı hakkında pek çok efsane vardır. Bunlardan en bilineni Nuh’un gemisidir. İncil, Tevrat, Kur’an gibi kutsal kitaplarda bahsedilen ve ünlü Sümer destanı “Gılgamış”ta da geçen tufandan sonra Nuh’un gemisinin Ağrı Dağı’nda karaya oturduğu inancı yaygındır. Bir diğer söylence de dağın zulme ve kötülüğe karşı öfkelenmesiyle ilgili halk inancı çerçevesinde gelişen Ağrı Dağı efsanesidir.

Yapılan arkeolojik araştırmalara göre, ilin tarihi Paleolitik Çağ’a kadar uzanmaktadır. Mezolitik, Kalkolitik ve Eski Tunç çağlarında da iskan edilen yörede, M.Ö. 1. binde Urartular, Assurlular, Kimmer ve İskit akınları etkin olmuştur. Daha sonra Pers, Makedon, Seleukos, Roma hâkimiyetine giren bölge, M.S. 7. yüzyılda Arapların eline geçmiştir. Araplarla Doğu Roma İmparatorluğu arasında sürekli çatışma konusu olan ve birçok kez el değiştiren yöreye, 1064’de Selçuklular egemen olmuşlardır. 13. yüzyılda Moğol istilasına uğrayan, 1514’de Çaldıran Savaşı’nın kazanılmasıyla Osmanlı topraklarına katılan Iğdır, 1737-1746 yıllarında İran ve 1878-1918 yılları arasında Rus işgali altında kalmıştır.

İran üzerinden gelip Doğubayazıt, Kars, Erzurum, Erzincan üzerinden İç Anadolu’ya uzanan İpek Yolu Iğdır’dan geçmektedir.

Coğrafi Konumu

Doğu Anadolu Bölgesinde bulunan Iğdır’ın doğusunda Nahçivan ve Ermenistan, kuzeyinde Ermenistan ve Kars, batısında Kars ve Ağrı, güneyinde Ağrı ili bulunmaktadır.

• İlçeler ve İletişim Bilgileri

TUZLUCA İLÇESİ: Önceki adı Kulp olan Tuzluca İlçesi 7 Ekim 1920 tarihinde Rus işgalinden kurtarılmış ve 1920’ de ilçe olmuştur. İl merkezine uzaklığı 39 km dir. 1236 Km2’ lik yüzölçümü ile Iğdır ilinin en büyük ilçesi durumundadır. Nüfus olarak 26.178 nüfusa sahiptir. Tuğla Fabrikası ve bölgenin bütün tuz ihtiyacını karşılayan Tuz Dağı ilçede bulunmaktadır. Ayrıca Tuz dağında bulunan su göletleri astım hastalığına iyi geldiği söylenmektedir.

ÖNEMLİ TELEFONLAR

Kaymakamlık : 311 20 05

Yazı işleri Müdürlüğü : 311 21 88

Belediye Başkanlığı : 311 20 35

Jandarma Bölük Komutanlığı : 311 24 55

Emniyet Amirliği : 311 20 71

Sağlık Ocağı Tabiiliği : 311 20 69

ARALIK İLÇESİ: 14 Kasım 1920 tarihinde Rus işgalin den kurtarılmıştır. Yüzölçümü 611 km karedir. Nüfusu 24 089 nüfusa sahiptir. İl merkezine uzaklığı 45 km’dir. İlimizin ve aynı zamanda Türkiye’nin en uç noktasını teşkil eder Türkiye’nin üç Ülke ile komşu ve müşterek sınırlarının bulunduğu tek kavşak noktası durumundadır.

ÖNEMLİ TELEFONLAR

Kaymakamlık : 411 20 05

Yazı İşleri Müdürü : 411 21 15

Belediye Başkanlığı : 411 20 15

Jandarma Bölük Komutanlığı : 411 28 15

Emniyet Amirliği : 411 20 37

Merkez Sağlık Ocağı Tabipliği : 411 20 08

KARAKOYUNLU İLÇESİ: Karakoyunlu ilçesi 1972 tarihine kadar Iğdır’a bağlı bir köy iken 1992 de 3806 sayılı Kanunla İlçe olmuş Iğdır İline bağlanmıştır. Iğdır’a uzaklığı 14 km olup, 19 644 Nüfusa sahiptir.

ÖNEMLİ TELEFONLAR

Kaymakamlık : 518 72 46

Yazı işleri Müdürlüğü : 518 72 14

Belediye Başkanlığı : 518 70 01

Jandarma Bölük Komutanlığı : 518 72 97

Emniyet Amirliği : 518 75 22

Sağlık Ocağı Tabibliği : 518 73 43
 

• Coğrafya

Doğu Anadolu gibi yüksek platolar ve dağlık kesimlerin geniş yer kapladığı bir bölgede bulunan İl, gerek iklim, gerekse toprak ve bitki örtüsü gibi tabii çevre özellikleri bakımından oldukça farklı özellikler gösterir.

Bölge, Aras nehrinin birtakım birleşme boğazları ile birbirlerine bağladığı depresyonlardan (çöküntülerden) birisini oluşturur. Ancak, bu depresyon bölgesi, Aras nehri ve bu nehrin yatağı boyunca geçen Türkiye-Ermenistan sınırı tarafından hemen hemen iki eşit parçaya bölünmüştür. Sınırlarımız dışında kalan Erivan (Revan) ovası ile Iğdır Ovası'nın birlikte oluşturduğu bu depresyon bölgesinin tümüne "Sürmeli Çukuru" da denilmektedir. Fakat yörede bu çukurluğun sınırlarımız içerisinde kalan kısmına "Sürmeli Çukuru", Ermenistan sınırları içerisinde kalan bölümüne ise "Sahat Çukuru" adı verilmektedir.

Sürmeli Çukuru, Arpaçay'ın Aras'la birleştiği Ergüder mevkiinden başlayıp, Aras nehrinin ülkemiz sınırlarını terk ettiği Türkiye-İran-Nahcıvan sınırlarının birleşme noktasına kadar devam eder. Yükseltisi, batıdan-doğuya ve güneyden-kuzeye doğru azalan bu çukurluğun merkezinde Iğdır şehri kurulmuştur.

Aras nehri boyunca doğu-batı doğrultusunda uzanan Iğdır Ovası, Batı Iğdır, Doğu Iğdır ve Dil ovasından oluşmaktadır. Iğdır Ovası'nın güneydoğuya doğru bir uzantısı durumunda olan Dil Ovası (Dil Ucu), aynı zamanda ülkemizin en doğu uç noktasını (440 48') oluşturur.

Bölgenin güneyinde, kabaca batı-doğu doğrultusunda uzanan Orta Toroslar'ın uzantısı ve Munzur dağlarıyla başlayıp Karasu-Aras dağlarıyla devam eden dağlık kütlenin doğudaki bölümü yer almaktadır. Bu bölüm üzerinde yer alan dağlar sırasıyla batıdan doğuya doğru Durak Dağı(2811) m), Zor Dağı (3.196 m), Pamuk Dağı (2.639 m) Büyük Ağrı Dağı (5.165 m) ve Küçük Ağrı (3.986 m) dağlarıdır. Türkiye'nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı, İran ile tabii bir sınır teşkil eder. Anadolu ile Asya'dan uzanan sıradağların bir nevi buluşma noktasıdır.

İlin güneydoğusunda; çevresinin 128 km’yi, yüz ölçümünün 1.188 km²’yi bulduğu tahmin edilen Büyük Ağrı Volkanik Dağı yükselmektedir. Dağın 5.000.m yükseklikteki kesiminde devamlı kar ve buzullarla kaplı bir "krater düzlüğü" ün bulunduğu kabul edilmektedir. Büyük ve Küçük Ağrı Volkanik Dağları arasındaki 2687 m yüksekliğindeki geçide "Serdarbulak Geçidi" denilmektedir.

Ağrı Dağına Oğuzlar, arkadaki dağ anlamına gelen "Arkuri", 1290 yılında bölgeden geçen Marko Polo "Arkdağ", Katip Çelebi ünlü eseri Cihannüma'da ve Evliya Çelebi Seyahatname adlı eserinde "Kül-i Argı" adıyla bahsetmişlerdir. Batılıların daha çok "Ararat" dedikleri Ağrı Dağı'na Arap Coğrafyacıları "Cebel-el-Haris", İranlılar ise "Küh-i Nuh" adını vermişlerdir. Aslında, iki volkan konisinden oluşan Ağrı Dağı, Serdarbulak geçidi adlı boyun noktası ile Büyük ve Küçük Ağrı kütlelerinden oluşur.
 

Ulaşım

Iğdır İli’ni çevre İl ve Komşu Ülkeler ile bağlantısı sadece karayolu ile sağlanmaktadır. Demiryolun8un bulunmadığı Iğdır’ da Küllük Köyünün güneybatısında havaalanı inşaatı devam etmektedir. Karayolu ile Kars, Erzurum ve Doğubeyazıt’ a bağlanan İl, İran transit ticaret yolunun üzerinde bulunmaktadır. Bundan başka Azerbaycan’ ın Nahcıvan Özerk Cumhuriyetine Dilucun’ dan, Ümit Köprüsü ile İran’ a Boralan sınır kapısı ve Ermenistan ile de Alican Köprüsü bulunmaktadır.
Iğdır-Doğubeyazıt karayolu yaklaşık 52 km. olup, 1665 m. yükseklikteki “Pamuk Gediği Geçidi” ni aşarak sağlamaktadır. Bu yol ile Iğdır Gürbulak sınır kapısına, Çaldıran üzerinden Van’ a ve Ağrı’ ya bağlanmaktadır. Iğdır-Kars karayolu Tuzluca ilçe merkezinin 10 km. batısından ayrılarak Halıkışlak üzerinden Digor ve Kars’ a bağlanmaktadır. Yaklaşık 130 km. olan Iğdır-Kars yolu Kars’ tan sonra Göle-Artvin üzerinden Iğdır’ ı Hopa ve Karadeniz kıyısına bağlamaktadır. Iğdır-Erzurum karayolu yaklaşık 280 km. olup Kağızman üzerinden Aras vadisini izleyerek Karakurt üzerinden Erzurum’ a uzanmaktadır.

IĞDIR'IN ÇEVRE KOMŞU ÜLKELERE VE İLLERE UZAKLIĞI

Iğdır – Nahcıvan 20 Km.
Iğdır – Ermenistan 90 Km.
Iğdır – İran 75 Km.
Iğdır – Kars 130 Km.
Iğdır – Erzurum 280 Km.
!ğdır – Ağrı 150 Km.
Iğdır – Doğubeyazıt 45 Km.

ŞEHİRLER ARASI OTOBÜS İŞLETMELERİ

Iğdırlı Turizm : 227 84 20
Can Iğdırlı Turizm : 226 19 04
Doğuş Iğdır Turizm : 227 95 89
Iğdır Hat Turizm : 227 38 90
Yeni Iğdırlı Turizm : 226 39 63