imperium nedir?

imperium: Roma Devleti'nde, askeri ve yargısal erki de içeren en yüksek yürütme yetkisi.

Önce Roma kralları, Cumhuriyet döneminde ise konsüller, praetorlar, piyade komutanları ve süvari komutanları gibi yüksek görevliler ile özel bir komuta görevi olan yurttaşlar bu yetkiyi kullanırlardı.

Cumhuriyet döneminin sonlarında konsül ya da praetor olarak çalıştıktan sonra eyalet valiliğine getirilenler ile kimi görevlilerin yardımcılarına da imperium verilirdi.

Daha Cumhuriyetin kuruluşundan başlayarak imperiumun kullanımına ilişkin kısıtlamalar getirilmişti.

Ortaklık ilkesi, aynı düzeydeki iki yüksek görevlinin imperiumu paylaşabilmesine olanak veriyordu.

MÖ 2. yüzyıla doğru Roma yurttaşlarının önemli davalarda yargılanmasını sağlayan ve onlara halk meclislerine başvurma hakkını tanıyan bir dizi yasa (Jus Provocandi Ad Populum) çıkartıldı. Aynı haklar sözleşmeli olarak askeri ya da başka bir resmi görevle Roma dışında bulunan Roma yurttaşlarını da kapsayacak biçimde genişletildi.

Yüksek görevliler imperiumu yalnızca kendi bölgeleri (provincia) içinde uygulama hakkına sahipti.

imperium, yöneticilere Comitia Curiata (Haklar Meclisi) tarafından bir yıllığına ya da görev süresi sona erinceye değin verilirdi.

Yalnızca Cumhuriyetin son yıllarında bir yılı aşan belirli süreler için verilmeye başladı.