Dünyada bugüne dek bulunabilen tek insan yüzlü kaya mezarı Türkiye'de.

Arkeoloji ve Sanat Dergisi'nin "Soğmatar'dan İlk Tunç Çağı İnsan Yüzü Biçimli Kaya Mezarı" makalesinde yer alan bilgilere göre dünyadaki tek İnsan Yüzlü Kaya Mezarı Şanlıurfa'nın Soğmatar Ören Yerinde yer alıyor....

Türkiye'nin Güneydoğusundaki Şanlıurfa kentinin yaklaşık 40 kilometre doğusunda bulunan Tek Tek Dağları bölgesindeki Soğmatar Ören yeri, Sin Tapınağı olarak kullanılan Pognon Mağarası, tapınak kalıntıları ve kay mezarları gibi önemli arkeolojik buluntulara evsahipliği yapılıyor. 

Soğmatar Nekropol (mezarlık) alanda Tunç Çağı ve Roma Dönemine ait pek çok kaya mezarı var.  Mimari özelliklerini koruyarak günümüze ulaşan 53 Tunç Çağı Kaya mezarı bilimsel açıdan çok önemli. Benzerleri sadece Suriye'de bulunan mezarlara kuyularla giriş yapılabiliyor. Genişliği 1 metre ie 2.5 metre arasında değişen, kimi kare, kimi dikdörtgen kimi ise daire biçimli mezar girişlerini oluşturan kuyular ortalama 2 metre derinliğe sahip. kuyunun altıda bulunan bir girişten mezar odasına geçilebiliyor.  

Ana Kayaya Oyulu Kuyu Tipi Mezarlardan bir tanesi hayli farklı ve henüz dünyada başka bir örneğine henüz rastlanmadı. Bu mezarın şekli insan yüzü şeklinde....

Arkeoloji ve Sanat Dergisi'nin 168. Sayısında yayınlanan Bahattin Çelik ve Yusuf Albayrak imzalı "Soğmatar'dan İlk Tunç Çağı İnsan Yüzü Biçimli Kaya Mezarı" başlıklı makalede yer alan bilgilere göre; mezar odasının karşı duvarına bakıldığında; gözleri, iki adet pencere görünümlü oyuktan, kaşları hemen üzerindeki yay biçimli oyuklardan, burnu sunağa doğru uzanan yükseltiden, ağzı sunağın dairesel şeklinden oluşan bir insan yüzü görülüyor.

Diğer sunaklı mezarlardan farklı

Arkeologlar, "Bu kaya oyuğu mezar yapısının diğer sunaklı mezarlardan farkı, mezar odasının karşı duvarına dikkatli şekilde bakıldığında iki adet pencereye benzer nişleri ile gözleri, nişlerin üst tarafında yatay olarak uzanan yay şeklinde oyuklar ile kaşları, nişlerin ortasında sunağa doğru yukardan aşağıya doğru çıkıntıs ile burnu ve sunakla bağlanan dairesel formda çıkıntısı ile de ağıza benzeyen stilize insan yüzüne benzetilen bir görünüme sahiptir" diyorlar.

Mezar alanının arkeolojide libasyon olarak tanımlaman sıvı sunum ayinlerinin yapıldığı bir sunak olarak alanı da kullanıldığı tahmin ediliyor.  

İnsan yüzü şekilli bir de mezar taşımız var

Makalede insan yüzlü kaya mezarının benzersiz ve şu ana kadar türünün bilinen tek örneği olduğu kaydedilirken, Şanlıurfa'nın Gölpınar Köyü'nde 70X90 santimetre ebatlarında insan yüzü şekilli bir mezar taşının varlığı da hatırlatılıyor. Arkeologlara göre bu mezar taşının da bir mezar odası içine konulmak amacıyla yapılmış olması mümkün...

Arkeoloji ve Sanat Dergisi'nin 168. Sayısında dikkat çeken diğer bazı makaleler ise; "Kentsel Bir Arkeolojik Miras: Akhisar Hastane Höyüğü, Öncesi ve Antik Çağ Gelişimiyle Hermes ve Oluşumunda Özellikle Anadolu Etkisi Üzerine bir Değerlendirme, Arkeolojik Veriler Işığında İnşa Edilen Fenike Gemisinin İncelemesi, Ephesos'ta Tanrıça Leto İnancı başlıklarını taşıyor. Dergiyle ilgili ayrıntılı bilgilere www.arkeolojisanat.com adresinden ulaşılabiliyor.