Iphigeneia veya iphigeneia nedir?

Iphigeneia veya iphigeneia: Agamemnon'la Klytaimestra'nın kızı.

Elektra, Orestes ve Khrysothemis'in kardeşi.

Homeros destanlarında Iphigeneia'dan pek söz edilmez, adı Iphianassa olarak birkaç kez geçer, efsanesi Troya savaşıyla doğrudan doğruya ilgili olduğu halde, Homeros ne Aulis'teki, ne Tauris'teki serüvenine dokunur. Bunun tam tersine tragedya
yazarları ve özellikle Euripides, ("Iphigeneia Aulis'te" ve "Iphigeneia Tauris'te" adlı iki tragedyası vardır) Iphigeneia tipine büyük bir ün kazandırmış ve Troya savaşıyla doğrudan doğruya ilişkili tek kişi olarak Iphigeneia batı yazınını da etkilemiş, Racine ve Goethe'ye konu olmuştur.

Burada anlatacağımız efsanesi doğrudan Euripides'in iki tragedyasının özeti olacaktır.

Akha ordusunun Troya'ya varmak için on yıllık bir zaman yitirdiği anlatılır. Bunun bir süresi savaşa katılacak çeşitli filoların Aulis'te toplanmasıyla geçmiştir. Aulis Euboia yarımadasının karşısında bir limandır.

Akha'lar orada toplandıktan sonra gemilerin yola çıkması için uygun bir rüzgâr esmesini beklemişlerdir. Ne var ki ortalık sütliman, en ufak bir hava estiği yok. Bunun nedeni ordunun bilicisi Kalkhas'a sorulunca, verdiği cevap Agamemnon'u çileden çıkarır. 

Artemis tanrıça krallar kralı Agamemnon'a karşı kin ve öfke beslemektedir, avlanırken kendisine adanmış kutsal bir geyiği öldürdü diye, bu yüzden de yellerin esmesini önlemektedir. Tanrıça ancak Agamemnon kızı Iphigeneia'yı kendisine kurban verirse, öfkesinden vazgeçecek ve filonun yola çıkmasını sağlayacaktır. Bu haber Agamemnon'un tepesine balyoz gibi iner. Önce böyle bir işe hiç yanaşmaz, ama önderlerin ve özellikle Menelaos'la Odysseus'un ısrarları üzerine umumun çıkarını kendi çıkarından üstün tutmaya yana yakıla karar verir.

Kralın ailesi Mykene'de kalmıştır, Agamemnon karısı Klytaimestra'ya haber gönderir, Iphigeneia'yı alıp gelmesini buyurur, güya kızı Akhilleus'a nişanlayacaktır. Klytaimestra sevine sevine gelir, kızını bekleyen kaderi ve Aulis'e aldatılarak getirildiğini anlayınca, köpürür, Agamemnon'a karşı dinmez bir hınç yerleşir yüreğinde.

Kraliçe bunu hiç unutmayacak ve kocasını Aigisthos'la aldatmasına da, Troya dönüşü Agamemnon'u öldürmesine de bu kin sebep olacaktır. Iphigeneia kurban edilmek üzere sunağa çıkar, bıçak tam boğazına saplanacağı anda, söylentiye göre, Artemis kıza acır ve onu havalara kaldırıp, kurban bıçağının altına bir geyik koyar.

Bunun üzerine rüzgârlar hemen esmeye başlar, filo Troya'ya gitmek üzere yola çıkar. Iphigeneia'nın Aulis'teki serüveni de burada biter.
 

Tauris, yani bugünkü Kırım yarımadasında Iphigeneia Tauris'li Artemis tapınağında rahibedir. Yıllardan beri yerine getirdiği ödev, tapınakta bir çeşit kurban kesmektir: Gemileri batıp Kırım'a çıkan yabancıları hep Iphigeneia kurban eder Artemis'e.

Günün birinde tapınağa iki yabancı gelir, bunlar Iphigeneia'nın kardeşi Orestes'le arkadaşı Pylades'tir, amaçları Tauris'teki Artemis heykelini alıp Yunanistan'a getirmektir, bu görevi onlara Delphoi'deki Apollon kâhini vermiştir.

Iphigeneia yabancıları tanır ve onları kurban etmek şöyle dursun, onlarla birlik olur, heykeli alarak Yunanistan'a kaçarlar. Orestes kız kardeşini arkadaşı Pylades'e verir. Iphigeneia, kız kardeşi Elektra'nın tam karşıtı sessiz, yumuşak, saf ve sevimli bir genç kız tipidir.