İsrail Müzesi'nde 50 yıldan fazla süredir sergilenen çömlek parçasının arkasında şimdiye kadar görünmeyen yazılar, İleri görüntüleme teknolojisini sayesinde keşfedildi ve okundu.

Multispektral görüntüleme (multispectral imaging) sayesinde 50 yılı aşkın süredir fark edilmemiş eski İbranice metni ortaya çıkardı.

Telif Aviv Üniversitesi araştırmacıları, İsrail Müzesi'nde 50 yılı aşkın süre sergilenen çömlek parçasının arkasında şimdiye kadar fark edilmeyen yazılar keşfetti.

Ostracon olarak adlandırılan mürekkeple yazılmış çömlek parçası, çölde inşa edilmiş Tel Arad Kalesinde (Tel Arad, Yahud krallığının güney sınırında, içinde 20 ila 30 askerin yaşadığu askeri bir karakoldu. Yaklaşık olarak M.Ö. 600'lü yıllarda, Babil Kralı Nebukadnezar'ın Yahuda Krallığı'nı yıkışından -M.Ö. 586- kısa süre önce inşa edilmişti.) 1965 yılında bulunmuştu. Tel Arad kalesindeki arkeolojik kazılarda ele geçen metinlerin çoğu,
Kalenin levazım subayı Elyashiv'e hitaben ya da onun tarafından yazılmış; kaledekilere un, şarap ve yağ tedarik amaçlı lojistik mesajlardı.

Çömleğin ön tarafındaki metin; daha önce, arkeologlar ile İncil alimlerinin yardımlaşmasıyla çözülmüştü.

Metin; Rab'be binbir nimeti için şükran duası ile başlıyor ve para transferlerine dair görüşleri içeriyordu.

TAU Fizik Bölümünden Michael Cordonsky, inceleme yaparken ostraconun arka yüzündeki birkaç iz var fark etti. Ne olduğunu anlayabilmek için multispektral görüntüleme kullanıldı. Süpriz şekilde üç satır yeni metin ortaya çıktı.

PLOS ONE'de yayınlanan araştırma sonuçlarına imza atan isimlerden TAU Uygulamalı Matematik Bölümü'nden Arie Shaus, "Ön yüzü iyice incelenirken, sırtı boş sanılmıştı" dedi.

Multispektral görüntüleme sayesinde ortaya çıkarılan çömlekteki 3 satırlık yeni metinde, 17 kelimeden oluşan 50 karakteri deşifre edebildi.

TAU Uygulamalı Matematik Bölümü'nden Shira Faigenbaum-Golovin, "Öndeki metin daha önce çözülmüştü.. Arka tarafın içeriği ön taraftaki metnin devamı gibi duruyor" dedi.

Daha fazla şarap talep ediliyor

Yeni metin şarap talebi ile başlıyor ve muhatabın istekleri varsa yardım garantisi veriyor. Ge'alyahu adında bir adam tarafından taşınan çömlek, adı metinde yer almayan kişiye emtia sağlaması için (eski bir şarap ölçüm birimi olan) 'banyo' ile ilgili bir not içeriyor...

Dr. Mendel-Geberovich "Yeni ortaya çıkarılan metin, Tel Arad yazıtlarının çoğunda olduğu gibi idari içeriğe sahip. Ama her satırı, sözcüğü ve hatta tek bir işareti, İlk Tapınak Dönemi hakkında bildiklerimize kıymetli katkı sağlaması açısından önemlidir." dedi.

Faigenbaum-Golovin Shaus, "çıplak gözle görünmeyenpek çok  yazının kazılar sırasında elden çıkarılabildiğini düşündüğümüzde , keşfimiz, geniş ölçekte, çoklu-spektral görüntülemenin önemini vurguluyor" açıklamasını yaparken, Barak Sober, "Bu devam etmekte olan araştırma. Birinci Tapınak dönemi ostracasını incelemeyi südüreceğiz. Gelecekte başka sürprizler de olabilir." dedi.

Tel Aviv Üniversitesi (TAU) Arkeoloji Bölümünden Prof. Israel Finkelstein ve Fizik Bölümü'nden Prof. Eli Piasetzkylid liderliğinde gerçekleştirilen multidisipliner araştırma, TAU Uygulamalı Matematik Bölümündeki doktora öğrencileri Faigenbaum-Golovin Shaus, Barak Sober, TAU Arkeoloji Bölümü Dr. Anat Mendel-Geberovich tarafından yürütüldü. TAU Uygulamalı Matematik Bölümü'nden Prof. David Levin ve Prof. Eli Turkel, TAU Arkeoloji Bölümü'nden Prof. Benjamin Sass ile TAU Fizik Okulu'ndan Michael Cordonsky ve Prof. Murray Moinester araştırmaya destek veren isimler oldular.

arkeolojikhaber.com