Ünlü İngiliz denizci ve kaşif James Cook'un defalarca bulunduğu iddia edilen ancak bugüne kadar izi bulunamayan gemisinin bir kez daha 'bulunmuş olabileceği' iddia edildi. Sualtı arkeologları bu kez geminin yüzde 80 ihtimalle bulunmuş olduğunu iddia ediyorlar.

Büyük Okyanus'ta ve Avustralya'da yaptığı keşiflerle dönemindeki dünya haritalarının çizilmesinde büyük rol oynayan İngiliz sömürgeci ve kaşif James Cook'un 250 yıl önce Avustralya'ya ilk yolculuğunda kullandığı, kıtanın günümüzde Botany Körfezi olarak adlandırılan doğu kıyısına ulaşan ilk Avrupa gemisi olan efsanevi HMS Endeavour gemisi enkazının Amerika sahillerinde büyük olasılıkla bulunmuş olabileceği iddia edildi.

Kaptan Cook, 1768-1771 yılları arasında yaptığı ünlü yolculuğu sırasında Büyük Okyanus'un güneybatısının haritasının çıkarılmasına katkıda bulunmuş öte yandan sömürgecilik faaliyetleri kapsamında Avustralya’ya İngiltere krallığı adına el koymuştu.

Cook’un bu seyahatinde kullandığı gemi daha sonra bir kaç kez el değiştirdi. Son olarak adı Lord Sandwich 2 olarak değiştirilen gemi İngilizler tarafından bağımsızlık savaşı sırasında yakalanan Amerikalılar için hapishane olarak kullanıldı.

HMS Endeavour gemisi 1778 yılında Amerikan ve İngiliz kolonileri arasındaki Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında batmıştı. Ama tam olarak nerede battığı bilinmiyordu.

Dünya denizcilik tarihinin en ünlü gemilerinden HMS Endeavour'un kalıntılarının Amerika Birleşik Devletlerinin Rhode Island eyaletinin Goat Adası sahillerindeki  Newport limanı açıklarında bulunduğu iddia ediliyor. Geminin Rhode Island Deniz Arkeolojisi Projesi 12 batık gemi enkazından biri olduğu savunuluyor. Gemi enkazlarından hangisinin Endeavour olduğunu anlamak için enkazlardan numune topluyor.

Son olarak 2 yıl önce de bulunduğu iddia edilmişti

Ama açıklamaların iddiaya dayanması ve daha önce de benzer iddialar ortaya atılmış olması tereddütle karşılanıyor.

Rhode Island Sualtı Arkeoloji Projesi (RIMAP) ve Avustralya Ulusal Denizcilik Müzesinin ortak çalışmaları çerçevesine deniz arkeologları yaklaşık 20 yıldır HMS Endeavour'un batığını arıyorlar ve sık sık batığın izini bulduklarına dair haberler yayınlamasına yol açıyorlar.

Gemi ile ilgili son iddia 2016 yılında ortaya atılmıştı. ABD'deki Rhode Adası Deniz Arkeoloji Projesi çerçevesinde yapılan araştırmalarda Kaptan James Cook'un gemisi Endeavour'un kalıntılarının bulunduğu iddia edilmişti. Ancak aradan geçen 2 yıl boyunca elle tutulur kanıt ortaya çıkarılamadı.

Arkeologlar bir kez daha ellerinde tatmin edici kanıtlar olmadan bu kez geminin yerini büyük olasılıkla 'en az yüzde 80 ihtimalle' saptadıklarını iddia ediyorlar.

Proje direktörü Kathy Abbass, “13 gemi batığı saptadık. Hangisinin Endeavour'un enkazı olduğunu anlamaya çalışıyoruz" derken  Avustralya Ulusal Denizcilik Müzesi yöneticisi Kevin Sumption, geminin battığı yerinin tam olarak teyit edilmesine rağmen, enkazının hangisi olduğunun teyit edilmediğini söyledi.

Kevin Sumption; "Enkazlardan itinayla numuneler topluyoruz. Analizlerimiz sürüyor. Şu an hangi batığın Endeavor olduğunu bilmiyoruz. Ama işimiz çok da zor değil. 1778 Ağustos’unda Newport’ta batan gemilerin çoğu, Amerika veya Hindistan'daki kerestelerden inşa edilmişti ama Endeavour'un inşasında İngiltere’nin kuzeyinde yetişen meşe ağaçları kullanılmıştı. Kereste örneklerinin boyutlarındaki farklardan dolayı, Endeavor gemisinin batığı olma ihtimali olan bir enkaz keşfettik.  Endeavour gövdesinin daha büyük olduğunu biliyoruz. Kereste numunelerinin İngiliz kökenli olduğu tespit edilirse keşfi kesinleştirmiş olacağız" dedi.