Katalan nedir? Katalanlar kimdir? Katalonya neresidir? Katalanca nedir,

Katalan; İspanya’nın kuzeydoğusunda yaşayan halkın adıdır. Katalanlar, İspanya'nın kuzeydoğusu ile Fransa'nın güneyi, Akdeniz sahil şeridine bitişik coğrafyada yaşayan ve Latin kökenli olduğu belirtilen insanlar topluluğudur. Köklerinin Keltik kavimlere, Fenikelilere, Kartacalılara kadar uzandığını Romalılar ve Vizigotlarla da akraba olduklarını savunan  Katalanlar kendilerini etnik köken olarak İspanyollardan ayrı görmektedirler.

Nüfusunun çoğunluğu İber Yarımadası‘nın kuzey batısındaki İspanya’ya bağlı Katalonya Özerk Bölgesi’nde yaşayan Katalanlar tarihte bağımsız kontuk ve krallık olarak varolmuş, Aragon ve Kastilya gibi komşu ve yakın krallıklarla güç birliği yaparak günümüze dek varlığını sürdürmüştür.

Katalonya (Catalunya, Oksitanca: Catalonha, İspanyolca: Cataluña); İspanya’nın 17 Özerk Bölgesi’nde biridir.

İspanya'ya bağlı İber Yarımadası'nın kuzeydoğusunda yer alan Katalonya Özerk Bölgesi, geçmişte Aragon ve Kastilya Krallığının hüküm sürdüğü günümüzde İspanya Devleti’nin sınırlarında kalan coğrafi alandır.

Avrupa’nın Afrika’ya uzantısı olan İber Yarımadası üzerindeki İspanya Krallığı, Katalonya dahil 17 özerk bölgeden oluşmuştur. 32.000 km2 büyüklükteki Katalonya’nın 4 ilinde (Gerona, Barselona, Tarragona ve Lleida) toplam 7.5 milyon kişi yaşar. Bu nüfusun % 15’i (1.100.000) İspanya vatandaşı olmayan yabancılardır. Geri kalan nüfusun da bir kısmı 1900’lü yılların başlarında endüstri devrimi ve Franko diktatörlüğü zamanında İspanya’nın farklı bölgelerinden Katalonya’ya yerleşmiştir. 2017 itibarı ile Katalonya’da yaşayan ve kendini Katalan olarak tanımlayan nüfurs 4.800.000 kişidir.

Katalanlar İspanya’nın Özerk Katalonya Eyaleti dışında ayrıca Balear Adaları ve Valensiya‘da, Andorra (29.000 kişi), Sardinya (23.000 kişi) gibi bölgelerde de yaşarlar. Balear Adaları (Mayorka, Minorka, İbiza, Formentera) ve Valensiya’da nüfusun çoğu Katalan orijinli olsa da buradaki insanlar kendilerini öncelikle İspanyol olarak görürler.

Katalonya Kelimesi Nereden Geliyor?

Katalonya kelimesi tarihte ilk defa 11. yüzyılda “Marca Hispanica” olarak adlandırılan Müslümanlara karşı oluşturulmuş tampon bölgeye atfen kullanılmıştır. Kelimenin anlamı ile ilgili en güçlü iki teori ; “kaleler ülkesi” anlamına gelen “castla” kelimesinden veya Gotlar’ın ülkesi anlamına gelen “Gotlandia” kelimesinden türemiş olabileceği şeklindedir.

Katalonya bayrağıKatalan bayraği, “Senyera” olarak adlandırılır. 11. YY’dan bu yana kullanılmakta olan Katalan bayrağı Müslümanlarla savaşta yaralanan Frenk ve Roma Kralı Şarlemayn’ın kanayan parmaklarını Barcelona Kontu I. Wilfred (Kıllı Wilfred)’in altın kalkanı üzerine sürmesi ile sembolize olmuştur. Katalan devlet armasının üzerindeki “kraliyet tacı” ise tarihte bir dönem birleştikleri komşu Aragon Krallığı’dan miras kalmıştır.

Katalanca Nasıl Bir Dildir?

Andorra ve Balear Adaları’nın da resmi dili olan Katalanca, Aragon ve Valencia eyalatleri ile İtalya’nın Sardinya Adası’nın da bazı doğu bölgelerinde konuşulur. Katalanca da İspanyolca gibi bir latin dili olsa da gelişim süreci farklı olup Gallo-Romans dil grubuna, dolayısı ile Kuzey İtalya dilleri ile Fransızca’ya daha yakındır. İspanyolca ile bir çok benzerlikleri olsa da İspanyolların bir çoğu Katalanca’yı anlayamaz. Katalonya’da hem İspanyolca hem de Katalanca resmi dildir. Katalonya yerli nüfusunun %95’i Katalanca’yı anlarken Katalanca okuma-yazma-konuşma oranı % 47’dir.