Kilis Sinagogu Vakıflar Genel Müdürlüğünce restore edildi.

Avlaremoz.com sitesinin haberine göre; Yıllarca metruk halde kendi kaderine terk edilen, hatta zaman zaman harabelerinin arasında keçilerin otlatıldığını da bildiğimiz eski Kilis Sinagogu Vakıflar Genel Müdürlüğünce restore edildi. 

2018’de başlayan restorasyon süreci geçtiğimiz yılın son aylarında tamamlandı. Böylece Kilis Sinagogu, Gaziantep ve Büyük Edirne Sinagoglarından sonra Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilen üçüncü sinagog oldu.

19. yüzyılın sonlarında Kilis’in Yahudi nüfusu yaklaşık 300 aileden oluşuyordu. Halep hahambaşılığına bağlı bu küçük cemaat yine 19. yüzyılda Kilis’in merkezinde bu sinagogu inşa etti. Türkiye’de çok bilinmeyen Arapça konuşan (Mizrahi) Yahudi cemaati tarafından kullanılan bu sinagog aslında içinde midraş gibi farklı bölümler içeren bir yapılar kompleksi olarak inşa edildi.

Hatta Türkiye’deki diğer Mizrahi sinagoglarıyla belli mimari benzerlikleri vardır. Mesela Antakya ve Gaziantep sinagoglarında olduğu gibi bu sinagogun da ehal kısmı (yani sinagogda Tevrat rulolarının muhafaza edildiği kısım) yapının güney duvarında bulunmaktadır. Bu durum, ehalini genellikle doğu duvarında bulunduran Batı Türkiye’nin Sefarad sinagoglarından farklıdır.

İçinde birçok İbranice yazıt ve Davut yıldızı gibi farklı motifler barındıran bu yapı 1958 yılına kadar devamlı kullanılmış. Kilis yahudileri İsrail başta olmak üzere dünyanın farklı yerlerine göç edince sinagog da kendi kaderine terk edildi. 

Zaman içinde çatısı çöken ve çok kötü duruma gelen sinagogun restorasyonu son yıllarda gündeme gelmişti. Daha resmi açılışı yapılmamış olsa da sinagogun kültür merkezi olarak kullanılması öngörülüyor.

Kaynak: https://www.avlaremoz.com/2020/05/21/kilis-sinagogu-restore-edildi/