Türünün bilinen tek örneği olan yaklaşık 2 bin yıllık Patara Yol Anıtı’nın konservasyonu tamamlandı. 6 metre uzunluğundaki eser, ‘tahrip edilir’ korkusuyla Antalya Müzesi’nde, replikası ise Patara Antik Kenti'nde sergilenecek.

Likta’yı İ.S. 43 yılında Patara’nın başkentliğinde bir Roma Eyaleti’ne dönüştüren imparator Claudius’un emriyle dikilen, latince adı Stadiasmus Patarensis olan 6 metre uzunluğundaki Patara Yol Anıtı’nın Antalya Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı’ndaki konservasyon süreci tamamlandı.

Prof. Dr. Havva İşkan Işık: Tarih küllerinden yeniden doğuyor

Hürriyet'in haberine göre; 1992 yılında Patara’da çıkan büyük yangında yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalan eserle ilgili yürütülen çalışmaların detaylarını Hürriyet’e anlatan Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Havva İşkan Işık, “Tarih küllerinden yeniden doğuyor” diye konuştu.

Patara Yol Anıtı’nın yeniden ayağa kaldırılarak Patara’da sergilenme fikrinden vazgeçildiğini kaydeden Prof. Dr. Işık, “Açıkçası anıtın tahrip edilmesinden, üzerine yazı yazılmasından korkuyoruz. Bu nedenle anıtın birebir benzerini hazırlatarak Patara’da sergileyeceğiz” dedi.

Keşke orijinalini Patara’ya götürebilseydik

Eserin aslının Antalya Müzesi’nde sergileneceğini açıklayan Prof. Dr. Işık, şöyle devam etti: “Keşke orijinalini Patara’ya götürebilseydik. Ama şu ortamda bunu yapmak doğru gelmiyor. Çünkü birçok kültürel değer yıkılıyor, parçalanıyor. Bu eser dünyada tek. Başka bir örneği yok.”

“Biz orijinal parçalarla anıtı ayağa kaldırdık. Çok yakın zamanda da sergilemeye açacağız. Bu süreçte eserin küllerinden doğmasına vesile olan Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı’ndaki arkadaşlarıma bir kez daha teşekkür ediyorum.

“Bu muazzam anıt, arkeoloji, eskiçağ tarihi ve epigrafi bilimlerinin başyapıtlarından biri. Anıt, sadece Likya tarihini ve tarihsel coğrafyasını değil, aynı zamanda Roma İmparatorluğu’nun eyaletleştirme politikaları açısından da bilim insanlarına eşsiz bilgiler sunuyor.”

Eserdeki yazılar

Anıtın üç tarafı yazılı olup, ön yüzünde İmparator Claudius’a ithaf yer alırken, diğer yüzlerde tüm Likya sınırları içerisinde yer alan yolların ölçüleriyle birlikte bir listesi sunuluyor.

Anıtın ön yüzündeki ithaf yazıtında “Roma dostu ve imparatorsever sadık müttefikler” olarak tanımlanan Lykialılar, Claudius’un Lykia’da bir süredir devam eden iç savaşı bitirerek, anıtta ifade edildiği şekliyle kendilerini “isyandan, kanunsuzluktan ve eşkıyalıktan” kurtardığını ve “dirliğe, hukuki eşitliğe ve geleneksel kanunlara” yeniden kavuşturduğunu ifade ediyor ve  Claudius’un Lykia’daki devlet yönetimini “muhakeme yeteneği olmayan halk yığınından” alıp “en seçkin kişiler arasından seçilen danışma meclisi üyelerine” emanet ettiği belirtiliyor:  "Drusus’un oğlu Tiberius Claudius Caesar Augustus Germanicus’a, en yuce rahibe, hükümranlığının beşinci yılında, on birinci kez İmparator, Vatanın Babası, dördüncü kez Konsüllüğe aday iken, Roma dostu ve imparatorsever sadık müttefikler olarak Likyalılar kendi uluslarının kurtarıcısına (ithaf ettiler). Çünkü onlar onun tanrısal önsezisi sayesinde ayaklanmadan ve kanunsuzluktan ve eşkıyalıktan kurtarıldılar ve şimdi; devlet mekanizması muhakeme yeteneği olmayan halk yığınından (alınıp) en seçkin kişiler arasından seçilen danışma meclisi üyelerine emanet edildikten (ve) bu sayede (Likyalılar), Tiberius Claudius Caesar Augustus’un legatus propraetor’u olan Quintus Veranius aracılığı ile, onun (İmparator) tarafından, tekrar kendi vatanlarının efendisi yapıldıktan sonra dirlik ve hukuk işlerinde eşitliğe ve geleneksel kanunlara tekrar kavuşmuş bulunuyorlar."

Eğer yan yüzlerdeki bazı yazılar olmasaydı bu ifadelerden eserin bir yol anıtını oldunnu anlamak imkazsızdı deniliyor. Anıtın yollarla ilgili olan önden bakıldığında sol yan yüzünde yol listesi başlamadan önce, “Claudius ... kendi legatus propraetor’u Quintus Veranius’un hizmetiyle tüm Lykia boyunca aşağıda ölçüsü verilen yolları yaptırdı” ifadesi yer alıyor ve hemen ardından Patara – Ksanthos yolu ve ölçüsü ile liste başlıyor.  Listede her bir yol bilgisi “A yerleşiminden B yerleşimine (C yerleşimi üzerinden) x stadion” prensibine göre veriliyor.