Fransa’nın Korsika Adası’nda, ev inşaatı sırasında, Etrüsk ve Roma dönemine ait devasa antik mezarlık keşfedildi. 2.5 Dönümlük alanda gerçekleştiriln arkeoloji kazılarında keşfedilen iskeletlerin önemli tarih verilere kapı açabileceği umut ediliyor.

Arkeolog Laurent Vidal ve Catherine Rigeade, 2018 Haziran’ından bu yana Aleria Projesine başkanlık etti ve Korsika’nın antik tarihinden kayda değer sayıda iyi korunmuş iskeleti ortaya çıkardı. Bugüne kadarki arkeolojik kazılar, Romalılar tarafından Alalia adı verilen antik kentin hemen doğusunda, 2.5 dönümlük bir alanda gerçekleştirildi.

Korsika’nın en doğusunda yer alan günümüz Aléria’sında yalnızca 2.000 sakin yaşıyor. Ancak burası tarihi Neolitik döneme kadar uzanan, içinde yaşam ve yerleşim olan önemli bir sahil kasabasıydı. Tarihte farklı zamanlarda Antik Yunanlar, Etrüskler, Kartacalar ve Romalılar tarafından yerleşim gördü. Alalia, MS 465’te Vandallar tarafından talan edildikten sonra, sıtmanın tamamen temizlendiği 20. yüzyılın ortalarına kadar bir şehir olarak tam anlamıyla iyileşemedi.

1950’lerden 1980’lere kadar Aléria’daki arkeolojik çalışmalar, antik Roma kentinin kalıntılarının yanı sıra Etrüsk iskanı ve deniz ticaret ağları hakkında daha önceki birçok kanıtı ortaya çıkardı. Casabianda’da mücevher, silah, bronz ve seramik eşyalarla birlikte yüzlerce mezara sahip tarihi MÖ 6. yüzyıldan MÖ 3. yüzyıla dek uzanan bir Etrüsk nekropolü keşfedilmişti. Bu erken arkeolojik araştırmalarda da daha sonraki döneme ait bir Roma Mezarlığı bulundu.

Proje personeli tarafından bir basın açıklamasıyla, “Korsika’nın antik iskânı ve daha önemlisi sıra dışı zenginliği ile dikkat çeken Akdeniz dünyası ile çeşitli alışverişler konusunda anlayışımızı aydınlatmaya izin veren” çalışmaların sürdürüldüğü ilan edildi.

Yakın zamanda keşfedilen mezarlık ise oldukça eşsiz: MÖ 3. yüzyıldan MS 3. yüzyıla kadar birkaç yüzyıl boyunca kullanılmış, iyi korunmuş mezarlar dikkate değer ölçüde yoğun. Mezarların çoğu tuğla duvarları, çatılar ve çok sayıda mezar malzemesi ile kompleks bir yapıydı.

Ancak, arkeologları bir sürpriz bekliyordu. Mezarlığın en derin katmanında bir yeraltı odası buldular. Bu yeraltı mezar yapısı, büyük olasılıkla, yerin altında büyük bir odaya inen bir merdivenlerden oluşuyor. Arkeologları umutlandırılan toprak merdivenler ile birlikte yeraltı odası henüz kazılmadı.

Arkeolog Laurent Vidal, “Bu mezarların birçok ölüyü barındırması muhtemel. Gerekli olan yüksek masraflar yüzünden buralar yerel toplumda yüksek sosyal statüye sahip insanlar için ayrılmıştı; bunların seçkinlerin bir üyesi zorunlu o değildi, zengin bir tüccar da olabilirdi.” diyor.

Vidal, alanda bulunan seramikler sebebiyle yapının MÖ 5-4. yüzyıllara tarihlenebileceğini söylüyor. O dönem, Korsika kıyıları için Etrüskler ve Antik Yunanların savaştığı kilit bir dönemdi. Etrüsk tarzı bir yeraltı odasının varlığı bu yüzden kültürel olarak karışık bu zamanların anlaşılması için büyük bir öneme sahip. Dahası, Korsika’da 50 yıldır bu mahiyette bir keşif yapılmamıştı ve basın açıklamasında belirtildiği üzere “Batı Akdeniz içerisinde bunun öneminin istisnai bir şey” olduğu düşünülüyordu.

Alanda keşfedilen iskeletler ayrıca Korsika’nın tarihini aydınlatabilir. İnsan kalıntılarından sorumlu biyoarkeolog Catherine Rigeade, “Kullandığımız teknikler 1960’larda kullandığımız tekniklere göre açık bir şekilde önemli bir evrim geçirdi.” diyor.

Rigeade, biyolojik cinsiyetin osteolojik tanımlanmasından DNA analizlerine ve hastalık tanımlamalarına kadar var olan 21. yüzyıl tekniklerini, insan iskeletine uygulamayı planlıyor.

Mezarlardan birinin fotoğrafında; bireylerin ayakları ve başları birbirine gelecek bir pozisyonda ve birinin yüzüstü bir halde gömüldüğü bir çifte mezar yer alıyor. Başka bir fotoğrafta iskan edenler için çok küçük görünen bacakları uyluk kemiklerinin altında kalacak kadar küçük, taşlarla kaplı bir mezar görünüyor. Osteolojik analizler şu sıralarda devam ediyor.

Gülten İmre - Arkeofili.com (Kristina Killgrove -Forbes. 22 Şubat 2019)