Ksanthos nedir?

1. Ksanthos: Güneybatı Anadolu’da, Muğla’nın Fethiye ilçesinin 55 km. güneydoğusunda kurulmuş antik kent.

Likya dilindeki adı Arnna’dır. Homeros Ksanthosluların Troialıların yardımına asker yolladıklarını yazar.

Ancak ele geçen buluntular ışığında buradaki en eski yerleşim MÖ 8. yüzyıla tarihlenir. Herodotos / Heredotos MÖ 545’de kenti kuşatan Pers komutanı Harpagos’a kahramanca karşı koyan Ksanthosluların çaresiz duruma düşünce teslim olmak yerine önce kendi kadın ve çocuklarını öldürdüklerini, sonra da kenti ateşe verdiklerini anlatır.

MÖ 5. yüzyılda Perslere bağlı yerel krallar tarafından idare edildi. MÖ 334’te Büyük İskender’in, MÖ 309’da Ptolemaiosların egemenliğine girdi. Daha sonra Seleukosların ve Rodosluların denetimine girdi.

MÖ 2. yüzyılda Likya Birliğinin başkentliğini yaptı. Birliğin kutsal merkezi Letoon Ksanthos’a bağlı idi. Iulius Caesar’ın öldürülmesinden sonra Marcus Iunius Brutus asker toplamak için bölgeye gelmiş ve Ksanthos’u ele geçirmiş ve yağmalamıştır.

Roma Dönemi boyunca önemini koruyan kent Bizans Döneminde Myra metropolitliğine bağlı bir psikoposluk merkeziydi. Arap akınları başlayınca terk edildi.

Strabon Ksanthos’u Likya’nın en büyük kenti olarak anar. Kentin yakınından geçen ırmak aracılığıyla denize kadar ulaşım mümkündü.

Vergilius Ksanthos Çayı ve çevresinin Apollon’un Likya’daki kışlığı olduğu yazar.

1838’de Charles Fellows tarafından Batı dünyasına tanıtılan kentte ilk bilimsel kazılar 1950’de Pierre Demargne önderliğindeki Fransız ekibi tarafından başlatılmıştır.

Ksanthos 1988’de UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine girmiştir.

2. Ksanthos: MÖ 5. yy. Sardeis’li tarihçi.

Herodotos’un çağdaşıdır, fakat ondan önce yaşamıştır.

Lidya halkının kökenleri ve tarihi üzerine lidyaca adlı bir eseri vardır.

Ephoros’a göre Herodotos ondan faydalanmıştır.

Efsanevi hikayeleri jeolojik, linguistik ve akılcı kanıtlarla destelemeye çalışmıştır. Bu onun tarih yazıcılığı yöntemine yaptığı bir katkıdır.

3. Ksanthos: Kula at anlamına gelen Ksanthos Akhilleus'un ölümsüz atlarından biridir.

Patroklos'la Hektor arasındaki savaşa Balios'la birlikte katılır ve Patroklos öldükten sonra ağlar. Akhilleus'a Hektor'la savaşında da yardım eden bu ölümsüz at dile gelerek efendisine yakında öleceğini bildirir.