Duvarlarında paleolitik dönemden kalma eşsiz sanat eserlerini barındıran Lascaux Mağarası, 3D olarak birebir ölçülerle internete taşınarak, tarih ve sanatseverlerin ziyaretine sunuldu.

Lascaux Mağarası yaklaşık 1963'ten beri halka kapalı olan bölümleri ile birlikte 3D teknolojisi sayesinde keşfe açıldı. Proje kapsamında 20 bin yıl öncesinden kalma duvar resimlerinin yer aldığı mağaranın sanal ikizini oluşturdu.

Mağaradaki orijinal dehlizlerin gerçek ortamı, mağaraya girme yetkisi bulunan bilim adamları ve anıt küratörlerinin deneyimleyebildiği üç boyutlu koşullarla, sanal gerçeklikte yeniden canlandırdı.

Dünyaca ünlü tarihi Lascaux Mağarasını birebir boyutları ile sanal erişme açan proje; Fransız Anıtlar Müzesi (Cité de l’architecture & du patrimoine), Fransa Nouvelle Aquitaine Kültür İşleri Bölge Müdürlüğü (DRAC Nouvelle Aquitaine) ve 3D hizmetleri veren Dassault Systèmes firmasının işbirliği ile hayata geçirildi.

Eylül 1940'ta keşfedilen ve üç ay sonra tarihi anıt olarak sınıflandırılan Lascaux Mağarası, barındırdığı mağara resimlerinin olağanüstü kalitesi kadar, kırılgan yapısı ve korunmasının güçlüğüyle biliniyor. 1963'ten beri halka kapalı olan ve 1979'da UNESCO Dünya Mirası listesine alınan Lascaux Mağarası, koruma misyonunun bir parçası olarak DRAC Nouvelle Aquitaine tarafından yürütülen çeşitli dijitalleştirme çalışmalarına sahne oluyor. Hâlâ risk altında olan mağarada geçirilecek süre izinlerle sınırlı olduğundan (çalışma yürüten ekipler için yılda 200 saatten az), Lascaux’nun sanal ikizinin oluşturulması gerçek dünyada gerçekleştirilmesi zor olan gözlemlerin yapılmasına olanak sağlıyor. Birebir ölçekte tasarlanan çok-kişilik sanal gerçeklik deneyimi 20 bin yıl önce resmedilmiş, Üst Paleolitik Çağ’dan kalma başyapıtlara mümkün olduğunca sadık kalırken, üç boyutlu bir deneyimle yeni bakış açıları keşfetme imkânı sunuyor.

Yetkililerin açıklamasına göre birebir ölçekli Lascaux Mağarası sanal ikizi, Fransız Anıtlar Müzesi’nin araştırma ve inovasyon laboratuvarı Exaltemps ile birlikte Dassault Systèmes’ın yeni geliştirdiği araçlarla tasarlandı. Yeni yazılım, belirli teknik becerilere sahip olmayan kullanıcılar tarafından bile gerçek boyutlu ve çok-kişilik sanal gerçeklik deneyimlerinin oluşturulmasını kolaylaştırmayı hedefliyor.

Dassault Systèmes’in İnovasyondan Sorumlu Başkan Yardımcısı Mehdi Tayoubi şu açıklamayı yaptı: “Ekranların hâlâ iki boyutlu olduğu bir dünyada, sunum veya video düzenleme yazılımında uzmanlaşma artıyor. Dassault Systèmes için buradaki zorluk, kullanımı daha kolay olan, üç boyutlu ve iş birliğine dayalı araçlar hayal etmek ve geliştirmekti. Burada gerekli olan tek beceri, tıpkı gerçek dünyadaki gibi fiziksel olarak girebileceğimiz gerçek boyutlu bir anlatı sahnelemek üzere bir kumanda olmadan, ellerinizi sezgisel olarak kullanmak. Sonuç olarak bu yeni yaratıcı araçlar kültürel alanlar hakkındaki eğitim, araştırma ve daha fazlası için yeni anlayış yöntemlerini doğal bir şekilde ortaya çıkarıyor.”

Mağara içinde DRAC Nouvelle Aquitaine tarafından yapılan dijitalleştirme çalışmalarıyla elde edilen ham veriler bu yeni araçlara entegre edilerek, üç ortağın 3B olarak sanal iş birliği yapabilmesini sağladı. Böylece birçok üç boyutlu ziyaretçi rotası tasarlanabildi.

Ziyaretçiler avatarlar aracılığıyla birbirleriyle etkileşime girebilecek

Dijital ikiz çalışmasıyla ilgili açıklama yapan Lascaux Mağarası Küratörü Muriel Mauriac, "Ekranlarımızda görmeye alışık olduğumuz mağaranın çok hassas 3D tarama verilerine sahibiz. Ancak kendimizi bu sanal ikizin içine sokabilmek bu bakış açısını tamamen değiştiriyor. Halen risk altında olan Lascaux'da geçirilen süre oldukça sınırlı tutuluyor. Bu bağlamda ilk kez tüm ekibimle kendimi oraya ışınlayabiliyorum, ulaşılması en zor alanlarda bile gerçek zamanlı olarak çalışabiliyorum ve araştırma hipotezlerimi test edebiliyorum" dedi.

Sanal ikizle mağarayı üç boyutlu gezebilecek ziyaretçiler, tıpkı orijinal mağaraya erişimi olan koruma ekibi gibi dilerlerse emekleyerek mağaranın en derinindeki son geçidi gezebilecek, hatta kedigiller odası gibi halka hiç açılmamış olan çok dar bölümlerde yürüyebilecekler.

Fransız Anıtlar Müzesi bünyesindeki Replika Eserler Galerisi’nin küratörü Isabelle Marquette, sanal ikiz iş birliği hakkında şunları söyledi: "Exaltemps ve Dassault Systèmes ile imza atılan bu iş birliği, Fransız Anıtlar Müzesi'nin Replika Eserler Galerisi koleksiyonunu 21’inci yüzyıla taşıyor. Sonuç olarak, alçıdan sanal gerçekliğe geçişi sağlayan bu sanal ikiz, mirasımızın gerçek boyutlu replikalarının öğretim, araştırma, hatırlama ve bilgilendirme aracı olarak kullanımını 19’uncu yüzyılda başlatan Eugène Viollet-Le-Duc'un vizyonuyla oldukça uyumlu."

Dünyada ilk kez, sırt çantaları ve sanal gerçeklik gözlükleriyle donatılmış altışar kişilik gruplar, tur rehberi eşliğinde bu tarih öncesi Sistine Şapeli'ni oluşturan toplam 235 metre uzunluğundaki galerilerin tamamını yakından keşfetme şansına sahip olacaklar. Bu sanal kaşifler, içlerinde bulundukları sanal evrende özgürce hareket edebilecek ve avatarları aracılığıyla birbirleriyle etkileşime girebilecekler.

2019'da Fransız Anıtlar Müzesi ve Dassault Systèmes, gerçek boyutlu ve sanal gerçekliğe adanmış çok-kişilik araştırma ve yenilik alanı olan Exaltemps'in açılışını yaptı. ScanPyramids VR çalışmasını takiben hayata geçirilen birebir ölçekli Lascaux Mağarası sanal ikizi, bu alanda geliştirilen ve halka açık olan en yeni deney konumunda.

Proje kapsamında 20 bin yıl öncesinden kalma duvar resimlerinin yer aldığı mağaranın sanal ikizini oluşturdu. Proje kapsamında 20 bin yıl öncesinden kalma duvar resimlerinin yer aldığı mağaranın sanal ikizini oluşturdu. Proje kapsamında 20 bin yıl öncesinden kalma duvar resimlerinin yer aldığı mağaranın sanal ikizini oluşturdu. Proje kapsamında 20 bin yıl öncesinden kalma duvar resimlerinin yer aldığı mağaranın sanal ikizini oluşturdu.