Liken nedir? Liken nerelerde bulunur? Arkeolojik alanları ve taş yapıları tehdit eden liken nasıl bir yaşam formudur?

Liken (Lichene); mantarlar ile fotosentez yapabilen alglerin (yosun) birleşimiyle ortaya çıkan yeni (kabuksu, dalsı ya da dikensi) bileşik yaşam formudur.

Liken, bitkilim terimi olarak, ortakyaşar bir suyosunuyla tel yapıda bir mantarın ortakyaşaması biçiminde ortaya çıkan bitkilerin genel adıdır. Likenler başlı başına birer organizma değildirler. Mantarlar ve fotosentetik Alglerden meydana gelen simbiyotik birlikteliklerdir. Şekil ve yaşayış bakımından kendilerini oluşturan alg ve mantarlardan tamamen ayrı yapı gösterirler.

Likenleri oluşturan alg ve mantarlar arasında bazı fizyolojik iş bölümleri vardır. Algler güneş ışınlarının enerjisini tutabilirler ve karbona aktararak şekere dönüştürürler. Dolayısıyla likenlere büyümek için gerekli maddeyi sağlarlar. Yapının formunu oluşturan mantar ise su ve minerallerin tutulmasını sağlar, D vitamini sentezi gibi başka önemli işlevleri de üstlenebilir. Bu birliktelik toprakta, ağaç üstünde olabilir; ama toprak gerekmeksizin, aynen deniz yosunları gibi, kayalar üzerine tutunup, kayanın derinlerine birkaç milimetre işleyebilir. Hatta zamanla kayanın parçalanmasına ve toprak oluşumuna da katkıda bulunabilir.

Liken, tıbbi terim olarak, leke gibi beliren kabarcıklar durumunda, kaşıntı veren deri hastalığı anlamına gelir.