Roma döneminde Malatya’da konuşlandırılmış 12. Fulmineta Lejyonunda görevli askerler veya varlıklı aileler Malatya kaya mezarlarını yaptırmış olabilirler

Müzeler Haftası etkinlikleri kapsamında Malatya Arkeoloji Müzesi tarafından düzenlenen konferans programı Kongre ve Kültür Merkezi Fahri Kayahan Salonunda gerçekleştirildi.

Antropolog/Etnoarkeolog Hüseyin Şahin, “Malatya’da Bulunan Kaya Mezar Odaları ve Tarihlendirme Örneği: Samanköy Mezar Odası” konulu konferansında; Anadolu’daki tek odalı mezarların buluntu alanları, yapılış nedenleri üzerinde örnekler verdi.

Lejyonerler Roma yasasındaki yasağa rağmen bölge kadınlarıyla evlendiler

Şahin, Roma döneminde Malatya’da konuşlandırılmış olan 12. Fulmineta Lejyonundaki görevli askerler ile varlıklı ailelerin bu tür mezarları yaptırdıkları söyledi. Asker kaydedilen lejyon karargâhının daimi olduğunu, lejyonerlerin Roma yasasındaki yasağa rağmen bölge kadınlarıyla evlendiklerine ve bu evlilikten doğan erkek çocuklarının da lejyoner olmalarına yol açtığını, böylece Malatya nüfusunun arttığını anlattı.

Şahin “Malatya ve çevresindeki birçok yerleşim alanında, özellikle kayalık alanlarda tek odalı kaya mezarlara ve tepelik alan üzerlerinde de çok miktarda tümülüslere rastlanmaktadır. Büyük bir ihtimalle bu mezarların birçoğunun Romalı askerlere ve dönemin zenginlerine ait olduğu düşünülebilir” dedi.

Kaya mezarlarının bir aile mezarı olduğunu, buralara aile dışından bir yabancının gömülmesinin mümkün olmadığını belirten Şahin, Doğu Anadolu Bölgesinde bulunan ve özellikle Urartu kaya mezarlarıyla karıştırılan mezarların tarihlendirilmesinde kullanılacak verilerin neler olabileceğine de görüntüler üzerinden örnekler verdi.

Mezar Kitabesi: Loukius Fulbios, kendi karısı Gemella anısına diktirdi

Malatya’da kazısı Müze Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmiş olan Samanköy kaya mezar odası ve Malatya’nın birçok ilçe sınırlarında yer alan kaya mezarların tarihlendirilmesinin Doğu Anadolu Bölgesindeki tek odalı mezarların da tarihlendirilmesindeki önemine dikkat çeken Hüseyin Şahin, günümüze ulaşan mezar odalarının ya döneminde soyularak tahribata uğratıldığını ve daha sonradan da kaçak kazılar neticesinde bu tahribatın devam ettirildiğini vurguladı.

Mezar odalarının mimari tipolojileri, iç tezyinat-süsleme özellikleri ve mezar içi resimlerin karşılaştırmasının yanında ölü gömme gelenekleri, ölü hediyeleri konusunda da bilgiler aktaran Şahin; Malatya Samanköy kaya mezar odası girişinde bulunan mezar steli üzerindeki yazıtın epigrafik incelenmesi neticesinde mezarın bir aile mezarı olduğunu yazıtta, “Loukius Fulbios, kendi karısı Gemella anısına/hatırası için diktirdi.” yazısının yer aldığını belirtti.

Kaya mezarları 2. yüzyılın ikinci yarısı ile 3. yüzyılın başlarına tarihlendirilebiliyor

Stelin üzerinde yapılan motif, biçim ve epigrafik değerlendirmeye göre bölgedeki kaya mezarların 2. yüzyılın ikinci yarısı ile 3. yüzyılın başlarına tarihlendirilebileceği üzerinde duruldu.

Konferansa Vali Yardımcısı Regaip Ahmet Özyiğit, İl Kültür ve Turizm Müdür Vekili Çetin Şişman, Müze Müdür Vekili Kenan Özdaş, İl Halk Kütüphanesi Müdürü Muzaffer Tekin, İnönü Üniversitesinden Doç. Dr. Recep Özman, Doç. Dr. Sevgi Görmüş ve öğrenciler, Hayata Dokunuş Derneği Başkanı Ali Morel ve üyeleri, Pütürge ve Yeşilyurt Belediyesi temsilcileri, Malatya Kültür Sanat Derneği Temsilcisi Ali İhsan Öztürk, Kültür ve Turizm Müdürlüğü çalışanları, tarihçi, arkeolog, sanat Tarihçileri ve antropologlar izleyici olarak katıldılar. Mezar odaları konusunun ilginçliği konferansa katılımın artmasında önemli bir rol oynadı.

Konferans sonrasında dinleyicilerin sorularını cevaplayan Şahin, meslekte 30. yılı doldurması, müzeciliğe hizmetleri dolayısıyla verilen plaketi Vali Yardımcısı Regaip Ahmet Özyiğit’ten aldı.

Müze çalışanlarınca verilen bu plaketin kendisini çok mutlu ettiğini ve duygulandırdığını belirten Şahin, nefes aldığı sürece Anadolu’daki bu zengin kültürle ilgili çalışmalarının devam edeceğini belirtti.

Yeni Malatya Gazetesi