Yazar ve çevirmen...

Fecr-i Ati şairlerinden, "Odalar" şairi Tahsin Nahit ile Şefika Hanım'ın öz, Falih Rıfkı Atay’ın üvey kızı olan Urgan, 1 Mayıs 1915'te İstanbul'da dünyaya geldi.

Kendi yaşamını "Bir Dinozorun Anıları" adlı eserinde kaleme alan yazar, tüm ailesinin İstanbullu olduğunu belirterek, "Anneannem de babaannem de Çerkez. Nüfus kağıdımda 1331 yani 1915 yazılı. Çünkü ana tarafının serveti bittikten sonra, tarihi Cağaloğlu Hamamında baba tarafından kalan küçük hisseyi satabilmem için ispatı-rüşt etmem, yani aslında 17 yaşındayken, 18 yaşında görünmem gerektiğinden, bir yaş büyütülmüştüm. Mayısın ilk yarısında doğduğum kesindi. Ama hangi ayın hangi günü dünyaya geldiğimiz nüfusumuza yazılmazdı eskiden. Annem Şefika, doğru mu yoksa yanlış mı olduğunu bilmediğim bir hesaplar yaptı ve günümüzün takvimine göre 14 Mayıs'ta doğduğuma karar verdi. Ne var ki, nüfus cüzdanım yenilenirken bana yardım eden solcu bir genç arkadaş, bunun hoşuma gideceğini tahmin ettiğinden, doğum günümü 1 Mayıs olarak kaydettirdi." ifadelerini kullandı.

Mina adını veren babası, 2-3 yaşlarındayken vefat eden Urgan, Notre Dame de Sion'da başladığı ortaöğrenimini yatılı öğrenci olarak Arnavutköy Kız Kolejinde tamamladı, ardından İstanbul Üniversitesi (İÜ) Edebiyat Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi.

Urgan, İngiliz edebiyatı dalında doktora yapmak için gittiği Fransa’da, 1939'da başlayan İkinci Dünya Savaşı'nın ilk aylarında gizli Polonya Komünist Partisi üyesi arkadaşlarına yardım etti. Urgan, savaş nedeniyle 1940'ta Türkiye'ye geri dönerek, doktora öğrenimini İstanbul’da tamamladı.

Usta edebiyatçı, 1941'de kurulan İÜ İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümünde asistan olarak başladığı görevini 1947'de doçent, 1960'ta ise profesör olarak sürdürdü. Urgan, 1977'de emekli olana kadar İÜ'deki öğretim üyeliğine devam etti.

Öğretim üyesiyken çeviriler yapmaya başlayan yazar, uzmanlık alanındaki eserleri emekli olduktan sonra yayımladı. Kendisini edebiyat dünyası ve kamuoyuna tanıtan kitapları ise anıları oldu. Mustafa Kemal Atatürk, Halide Edip Adıvar, Nazım Hikmet, Falih Rıfkı Atay, Abidin Dino, Neyzen Tevfik, Sait Faik Abasıyanık ve Necip Fazıl Kısakürek'in de aralarında bulunduğu çok sayıda ünlü isim Urgan'ın anılarında yer aldı.

Urgan, ilk cildi 1986'da 5. ve son cildi 1993'te kitap raflarındaki yerini alan "İngiliz Edebiyatı Tarihi" adlı çalışmanın yanı sıra, Thomas More, Shakespeare, Virginia Woolf üstüne incelemeler yaptı.

"Edebiyatta Ütopya Kavramı ve Thomas More" kitabını 1984'te okuyucuyla buluşturan yazarın, 1995'te Virginia Woolf, 1997'de D. H. Lawrence İncelemesi adlı kitapları yayınlandı.

Mina Urgan, 1998'de "Bir Dinozor'un Anıları" ile 1999'da "Bir Dinozorun Gezileri" adlı kitapları okuyucuyla buluşturdu. Usta edebiyatçının, 80 yılı aşan yaşamındaki anılarını ve gezilerini kaleme döktüğü her iki eser de okuyucunun yoğun ilgisiyle karşılaşarak, çok satanlar arasında yer aldı.

Tiyatrocu Cahit Irgat ile evliliğinden Mustafa Irgat ve Zeynep Irgat adını verdiği iki çocuğu bulunan Urgan,15 Haziran 2000'de 85 yaşındayken hayata veda etti.

Yazarın anısına her yıl, İÜ İngiliz Dili ve Edebiyatı tarafından "Mîna Urgan Öykü Yarışması" ödülü veriliyor.

- Mina Urgan'ın eserleri

İnceleme: Shakespeare ve Hamlet (1984), Edebiyatta Ütopya Kavramı ve Thomas More (1984), İngiliz Edebiyatı Tarihi (5 cilt, 1986-1993), Virginia Woolf (1995), D.H. Lawrence (1997)

Anı: Bir Dinozorun Anıları (1998), Bir Dinozorun Gezileri (1999), Elizabeth Çağı Tiyatrosunda Soytarılar, Sir Thomas More ve Shakespeare (2 cilt).

Çeviri: "Tom Jones: Sokakta Bulunmuş Bir Çocuğun Hikayesi", "Otuz Yaşındaki Kadın", "Arthur’un Ölümü", "Troilos ile Kressida" (S. Eyüboğlu ile), "Ses Sese Karşı", "Utopia" (ortak çeviri), "Moby Dick" (S. Eyüboğlu ile), "Uygarlık" (ortak çeviri), Sineklerin Tanrısı", "Forsyte Efsanesi", "Yıkılış", "Yalınayak Sokrates"

Derleyen: Hilal Uştuk - aa