Mısır'da 2011'deki devrim sürecinde oluşan otorite boşluğunda, tarihi eserlere yönelik kazı ve kaçakçılık faaliyetlerinin yoğun şekilde arttığı belirtiliyor.

KAHİRE: Mısır Polis kayıtlarına göre tarihi eserler bakımından oldukça zengin olduğu bilinen Nil Deltası'nın güneyinde kaçakçılar dikkat çekmemek için yerel halkla anlaşıyor ve köylülerin evlerinin içinden açtıkları tünellerle kazı çalışmaları gerçekleştiriliyor. Güvenlik güçlerinin bu şekilde pek çok tüneli tespit ettiği kaydediliyor.

Köylüler iç içe yaşadıkları tarihi eserlerin kaçakçıların ilgisini çektiğini belirtirken, uzmanlar ise yetkilileri kaçakçılığın önlenmesi konusunda gereken adımları atmamakla suçluyor.

Ülkenin güneyindeki Asyut ilinin merkezi Dayrut'un Mesara isimli bir köyünde yaşayan Abdulhamid Temmam (65), köylerinde Firavun dönemine ait bir çok eser bulunduğunu söyledi.

"Tarihi eserler herkesin ilgisini çekiyor"

Çiftçi Temmam, "Tarihi eserler dindarından eğitimlisine herkesin ilgisini çekiyor. Konunun uzmanlarına satılan eserlerle bir anda hayallerin ötesinde milyonlara varan dolarlar elde edilebilir." dedi.

Öte yandan Kahire Üniversitesi Eski Hukuk Fakültesi Dekanı Mahmut Kebiş, yetkilileri tarihi eser kaçakçılığını önlemede yetersiz kalmakla eleştirdi. Aynı zamanda avukatlık da yapan Kebiş, "Devlet kazılar ve tarihi eser ticareti ile mücadele için çıkarttığı kanunlara rağmen bu faaliyetlerin önünü alamıyor." dedi.

Kebiş, hükümetin 2010'da tarihi eserleri kanunsuz şekilde elde edenlerin ve ticaretini yapanların müebbete varan hapis, 10 ila 50 bin dolar arasında para cezalarına çarptıran bir kanun çıkarttığını aktardı.

"Kanunlar tek başına yeterli değil"

Kahire Üniversitesi Tarihi Eserler Bölümü Öğretim Üyesi Rihab İbrahim ise kanunların tek başına yeterli olmayacağına dikkati çekti. İbrahim, "Devlet, halkı bilinçlendirmeli ve bulunan tarihi eserlerin kayda değer bir ödül karşılığında teslimini teşvik etmeli." dedi.

İçişleri Bakanlığı Tarihi Eserlerden Sorumlu Bakan Yardımcısı Tuğgeneral Ahmed Şahin, geçen yıl yaptığı açıklamada, turizm polisinin sadece 2015 yılında 3 bin parça tarihi eser ele geçirdiğini, bununla ilgili onlarca dava olduğunu belirtmişti.

Mısır Tarihi Eserler Bakanı Halid el-Enani de tarihi eserlerin muhafazasında başta "ihmal ve güvenlik zafiyeti" olmak üzere çeşitli sorunlarla karşı karşıya kaldıklarını ifade etmişti.

Eski medeniyetlere ev sahipliği yapan Mısır, topraklarında çok fazla tarihi eseri barındırması nedeniyle kaçakçıların en etkin olduğu ülkeler arasında yer alıyor.

AA  Said İbicioğlu