Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı'nın (TİKA) desteğiyle, Moğolistan'da Göktürk dönemine ait eserler Türk ve Moğolistanlı uzmanlar tarafından restore edildi.

TİKA'dan yapılan yazılı açıklamaya göre, TİKA, Moğolistan'ın Arhangay, Övörhangay ve Töv vilayetlerinde Göktürk dönemine ait tahrip olmuş ve risk altındaki eserlerin fotogrametrik dokümantasyonları, restitüsyonları, restorasyonları ve bakımlarına destek verdi.

Moğolistan'da bugüne kadar keşfedilen insan figürlü taşlar (taş babalar) yapıldıkları dönemdeki göçebelerin din, kültür, sanat, yaşam ve inançları hakkında bilgi sağlayan önemli kaynaklar olarak kabul ediliyor.

Moğolistan'da bugüne kadar keşfedilen Tunç Çağı'ndan başlayarak Göktürk, Uygur, Kitan ve Moğol olmak üzere 5 dönemle ilişkili 785 taş babanın çoğunun Göktürk dönemine ait olduğu biliniyor.

Mezar veya mezar kompleksinin parçası olan taş babaların önemli bir bölümü müzelere nakledilmemiş ve doğada her türlü tahribata açık olarak bulunuyor.

TİKA yüksek risk altında olduğu değerlendirilen 10 insan figürlü taşın restorasyonu için çalışma başlattı.

Restorasyon çalışmaları TİKA'nın Moğolistan Kültürel Miras Merkezi'ne daha önce temin ettiği mobil laboratuvar ile yapıldı.

Restorasyon çalışmasının sorumlusu İzmir Katip Çelebi Üniversitesi-Moğolistan Devlet Üniversitesi Türkoloji Araştırma Enstitüsü Türkiye Ofisi Müdürü Prof. Dr. Şaban Doğan ve Moğolistan Kültürel Miras Merkezinin uzmanları proje süresince yaklaşık 4 bin kilometre yol katederek Ongi Nehri kompleksi anıtları, Öngöt kompleksi anıtları, Altan Sandal Dağı kompleksi anıtları, Honiçiyn Gol, Godron Tolgoy gibi Göktürk dönemine ait insan figürlü taşlardaki hasarları incelendi.

Bu süreçte, eserlerin fotogrametrik dokümantasyonları, restitüsyonları, restorasyonları ve bakımları yapıldı.

AA Tuğba Altun