Parthenon nedir?

1. Parthenon: Atina akropolis’inin en yüksek noktasında tanrıça Athena için yapılmış tapınak.

Perikles döneminde, MÖ 447-432 arasında inşa edilmiştir.

Tapınak Athena’nın Pers-Yunan Savaşları’nda Atina’yı korumasına duyulan şükranın belirtisidir.

Iktinos ve Kallikrates adlı mimarlar tarafından planlan­mış olan tapınağın iç kısmında ünlü heykeltıraş Thidias tarafından fildişi ve altın kullanılarak yapılmış Athena heykeli bulunuyordu.

MS 6. yüzyılda kiliseye, MS 15. yüzyılda camiye çevrildi. 8x17 sütun sırasına sahip tapınak l687’de Venedik kuşatması sırasında, içinde yer alan Osmanlı cephaneliğinin patlaması sonucu büyük oranda tahrip olmuştur.

UNESCO Dünya Kültür Mi­rası listesinde yer alır.

2. Parthenon: Atina Akropolisi'nde, Athena'ya adanmış Dor düzeninde tapınak.

Adı Athena Parthenos (Bakire Athena) kültünden kaynaklanır. MÖ 5. yüzyılın ortalarında, Atinalı devlet adamı Perikles'in yönetimi sırasında yapılmıştır. Mimarları İktinos ile Kallikrates'tir. Genel denetimini heykelci Phidias'ın yaptığı sanılmaktadır. Yapım çalışmalarına MÖ 447 yılında başlanmış, MÖ 438 yılında bitirilmiştir. Phidias'ın altın ve fildişinden yaptığı Athena heykeli aynı yıl kutsanmıştır. Yapının dışındaki süsleme çalışmaları MÖ 432 yılına kadar sürmüştür. Dikdörtgen planlı tapmak üç basamaklı bir taban (30,89m x 69,54m) üstüne oturur. Batı ve doğuya bakan kısa kenarlarında sekizer, kuzey ve güneydeki uzun kenarlarda ise on yedişer sütunu vardır. Parthenon'u süsleyen kabartma ve heykeller de yapının görkemli mimarlığı ile boy ölçüşecek bir uyum içindedir. Doğu frizindeki kabartmalar tanrılarla Gigantlar arasındaki savaşı anlatır. Güneydekinin konusu ise Yunanlılar ile Kentaurlar arasındaki savaştır. Batı frizinin konusunun Yunanlılar ile Amazonlar arasında geçen bir savaş olduğu sanılmaktadır. Kuzeydeki kabartmaların büyük bölümü kaybolmuştur. Cella duvarının üstünü çevreleyen frizde, her yıl yapılan Panathenaia şenlikleri anlatılmıştır.