Perikles kimdir?

Perikles: MÖ 495-429. Atina’yı bir deniz imparatorluğu haline getiren devlet adamı.

Onun döneminde Atina en parlak günlerini yaşamıştır.

Ksantippos’un oğlu, Kleisthenes’in yeğenidir. Anaksagoras ve Zenon’dan ders aldı. Çok soylu bir aileye mensup olmasına karşın Perikles halka hizmet etmeyi seçti, Ephialtes’in ölümünden sonra sivrildi ve otuz yaşında demokrat partinin tek önderi oldu.

MÖ 46l’den sonraki otuz yıl ‘Perikles Dönemi’ olarak anılır. MÖ 450’lerde Atina’da egemen olan atılgan dış politikayı destekledi. Mahkemelerde jüri üyelerine ücret ödenmesi, annesi ve babası Yunan olmayanların vatandaş sayılmamasını öngören kanunları çıkardı.

Pers-Yunan Savaşları sona erdiği için Attika-Delos Deniz Birliğini Atina önderliğinde, tüm Yunanlıların birleştiği bir güç haline getirmek niyetindeydi fakat Sparta’nın engellemesine takıldı.

MÖ 454’te onun döneminde birliğin hâzinesi Delos’tan Atina’ya taşındı. Bu sayede elde ettiği gelirle MÖ 440- 430’larda Atina’da yürütülen geniş çaplı imar hareketini yönetti, Atina Akropolis'i bu dönemde tamamlandı.

Atina’lı eşinden olan iki oğlunun da ölmesi üzerine metresi Miletos’lu Aspasia’dan olan oğlunu meşru varisi yapmak için özel bir yasa çıkarınca çok eleştirildi. Yakın çevresindeki kişiler hakkında davalar açıldı: eşi Aspasia, Anaksagoras ve heykeltıraş Phidias yargılandı.

Atina parasının değerini yükseltmek için Attika-Delos Deniz Birliği üyelerinden Atina parasını kullanmalarını isteyen bir kararname çıkarttı.

Atina’nın MÖ 430’larda yürüttüğü ve II. Peloponnesos Savaşı’nın başlamasına neden olacak politikalar muhtemelen ona aittir. Peloponesos Savaşı’nda izlediği savunma anlayışı, surların gerisine çekilip Atina’ın deniz kuvvetleri ve mali kaynaklarının zenginliğine güvenmek idi.

Atina’da baş gösteren ve aralarında kendi ailesinden bireylerin de bulunduğu çok sayıda insanın öldüğü bir ve-ba salgınında öldü.

Siyasetçi Thukydides uzun süre Perikles’in rakibi olmuştur. Tarihçi Thukydides ise Perikles için “Atina’nın en birinci adamı, konuşma ve iş yapmada en kudertli şahsiyeti” nitelemesini kullanır.

Zekası, hitabet kabiliyeti, yurtseverliği, kendi çıkarını öne almamasıyla Thukydides’in hayranlığını kazanmıştır.

Plutarkhos, iktidarı elinde tutarken kişisel düşmanlıklarına ya da tutkularına göre davranmadığı için Perikles’i över, yürüttüğü inşa faaliyetlerinden ise şöyle söz eder: “Ama Atina’ya en göz alıcı süslerini kazandıran ve tüm yabancılan büyük hayranlığa, giderek hayrete düşüren şey ve şimdi Yunanistan’ın hakkında çok şeyler anlatılan o eski güç ve görkeminin boş bir uydurma, bir masal olmadığı olgusunun biricik tanığı olan şey, yaptırdığı birbirinden güzel kamusal ve kutsal yapılar oldu.”  “Bu nedenle Perikles’in yapıtları özellikle hayranlık vericidir, çünkü çok kısa bir zaman içinde ve tüm zamanlar için yapıldılar”

Yaşadığı dönemde yazılan tiyatro oyunlarında çokça eleştirilmesi ününe katkıda bulunmuştur.