Pleb nedir?

1. Pleb: Antik Roma’da, ayrıcalıklı asiller (patricii) sınıfının dışında kalan vatandaşlar.

Patriciiler ile plebler arasındaki sınıf ayrımı muhtemelen siyasi kimliğe ve servete bağlı olmalıydı.

Pleblerin patricii sınıfından biriyle evlenmesi olanaksızdı. (M.Ö. 367 yılındaki Licinius-Sextius Yasasına kadar) Ayrıca senato üyeliği, üst mevkiilerde yöneticilik (magistratus) ve rahiplik de yapamazlardı.

Buna karşılık oy kullanma ve asker olma hakkına sahiptiler.

2. Pleb: Vatandaşlık haklarının bir kısmına sahip halk.

Bu terim cumhuriyet dönemi sonlarında toplumun alt kesimleri için kullanılmıştır.

3. Pleb: Roma'da ayrıcalıklı patriciler dışmda kalan yurttaşlara verilen ad.

Roma'nın krallık döneminde plebler, Roma vatandaşları değil, Roma hukukundan yararlanan yabancılardı. Krallık devrinde vatandaş olmadıkları için asker olamazlar, oy kullanamazlar ve başka görevlere gelemezlerdi. Bunların vatandaşlık kazanmaları Cumhuriyet Dönemi'nin başında olmuştur. Plebler ve patriciler arasında, büyük olasılıkla servete ve siyasal nüfuza dayanan bir sınıf ayrımı vardı. Plebler asker olabilir, oy kullanabilir, ama senato üyeliği, magistralik, rahiplik gibi üst makamlara gelemez, patrici sınıfından kimselerle evlenemezlerdi. MÖ 5. yüzyılda siyasal eşitlik için mücadeleye girişen plebler, Concilia Plebis denen kendi meclislerini oluşturdular ve kendi işlerini görmek üzere triburıus ve aedilisler seçmeye başladılar. Ayrıca senatonun ve yöneticilerin kararlarına karşı veto hakkını kullanmak ve ödünler koparmak amacıyla devlet işlerinden çekilme eylemlerine (secessio) başvurdular. Sonunda çatışmayı çözmekle görevlendirilen pleb kökenli Roma diktatörü Quintus Hortensius MÖ 287' de çıkarttığı Lex Hortensia adlı yasayla pleb meclisinin kararlarım (plebiscitum) senatonun onayına gerek kalmaksızın bütün yurttaşlar için bağlayıcı duruma getirdi. Cumhuriyetin son yıllarında ve imparatorluk döneminde pleb terimi sıradan yurttaşlar anlamında kullanılmaya devam etti.